سرطان سر و گردن چیست؟

سرطان سر و گردن چیست؟
سرطان سر و گردن شامل انواع مختلفی از سرطان است که معمولاً در سلول‌ های پوشاننده دهان، گلو (حنجره) یا جعبه صدا (حنجره) شروع می‌ شود. به این سلول ها سلول های سنگفرشی می گویند. به ندرت، سرطان های سر و گردن در سینوس ها یا غدد بزاقی ایجاد می شوند.
اکثر سرطان های سر و گردن به عنوان کارسینوم سلول سنگفرشی طبقه بندی می شوند. پس از سلولی که به سلول سرطانی تبدیل می شود. سرطان سر و گردن به چندین نوع سرطان اطلاق می شود که دهان، گلو یا سایر قسمت های سر و گردن را درگیر می کند. شایع ترین علامت گلودرد مداوم است. می توان با پرهیز از دخانیات، محدود کردن الکل و جلوگیری از عفونت HPV خطر ابتلا را کاهش داد. این سرطان ها اغلب در صورت تشخیص زودهنگام قابل درمان هستند و اکثر آنها قابل پیشگیری هستند.

انواع سرطان سر و گردن
سرطان دهان: سرطانی که در لب‌ ها، زبان، لثه‌ ها، پوشش گونه‌ ها، بالا و پایین دهان یا پشت دندان‌ های عقل ایجاد می‌ شود.
سرطان اوروفارنکس: سرطان قسمت میانی گلو می باشد. شایع ترین نوع این سرطان، سرطان لوزه است.
بیماری سرطان هیپوفارنکس: سرطان قسمت پایین گلو می باشد.
سرطان حنجره: سرطان جعبه صوتی (حنجره) که حاوی تارهای صوتی است.
سرطان نازوفارنکس: سرطان قسمت بالایی گلو می باشد.
بیماری سرطان غدد بزاقی: سرطان غدد بزاقی که تولید بزاق می کنند.
حفره بینی و سرطان سینوس پارانازال: سرطانی که در ناحیه توخالی داخل بینی (حفره بینی) یا فضاهای توخالی در استخوان های اطراف بینی (سینوس های پارانازال) ایجاد می شود.

نشانه های سرطان سر و گردن
۱. توده های گردنی
 سرطان هایی که در سر یا گردن شروع می شوند، معمولاً قبل از انتشار به نواحی دیگر، به عقده های لنفاوی گردن دست اندازی می کنند. توده گردنی که بیش از دو هفته ادامه یابد، باید سریعاً توسط پزشک بررسی شود. البته تمام توده ها، سرطانی نیستند، اما یک یا چند توده گردنی ممکن است اولین علامت سرطان دهان، گلو، حنجره، تیروئید یا لنفوم ها و سرطان های خون باشد. چنین توده هایی معمولاً بدون درد بوده و پیوسته بزرگتر می شوند.
۲. تغییر صدا
اکثر سرطان های حنجره موجب تغییر صدا می شوند. اگر چه بیشتر تغییرات صدا ناشی از سرطان نیستند، ولی شما نباید ریسک کنید. اگر تغییر صدا بیش از دو هفته طول کشید، به پزشک مراجعه کنید.
۳. غده دهانی
بیشتر سرطان های دهان یا زبان موجب یک زخم یا تورم می شوند که از بین نمی رود. این ها ممکن است بی درد و بنابراین گمراه کننده باشند. خونریزی نیز ممکن است اتفاق بیفنتد، ولی معمولاً تا مراحل پیشرفته دیده نمی شود. اگر زخم یا توده دهانی همراه با توده گردنی باشد، باید توسط پزشک بررسی شود؛ علاوه بر این هر زخم یا تورم دهانی که بعد از یک هفته رفع نشود، باید توسط پزشک معاینه شود. ممکن است نمونه برداری لازم باشد.
۴. بالا آوردن خون
در این مورد معمولاً علت، سرطان نیست. اگرچه تومورهای بینی، دهان،گلو یا ریه ها می توانند باعث خونریزی شوند. اگر خون در بزاق یا خلط شما دیده شد و بیش از چند روز ادامه یافت، باید به پزشک مراجعه کنید.
۵. مشکلات بلع
سرطان گلو یا مری ممکن است بلع غذاهای جامد و گاهی مایعات را مشکل کند. اگر تقریبا همیشه دچار مشکل بلع هستید، باید توسط پزشک معاینه شوید. معمولا رادیوگرافی بلع باریم یا آندوسکوپی مری برای پیدا کردن علت، انجام می شود.
۶. تغییرات پوستی
شایع ترین سرطان سر و گردن، سرطان سلول بازال پوست می باشد. خوشبختانه در صورت درمان زودهنگام، نتیجه عالی می باشد. این سرطان اغلب در نواحی در معرض آفتاب، مثل پیشانی، صورت و گوش ها رخ می دهد، ولی می تواند در هر جایی روی پوست ایجاد شود. انواع دیگر سرطان پوستی مثل سرطان سلول سنگفرشی و ملانوم بدخیم هم در سر و گردن روی می دهند. اکثر سرطان های سلول سنگفرشی، روی لب تحتانی و گوش ایجاد می شوند.زخم های صورت و لب و گوش که بهبود نمی یابند، تغییر رنگ سیاه یا سیاه- آبی پوست، تغییر در خال های صورت مثل تغییر اندازه، رنگ یا خونریزی باید توسط پزشک بررسی شوند.
۷. گوش درد مداوم
درد مداوم در گوش یا اطراف آن در هنگام بلع می تواند نشانه عفونت یا تومور گلو باشد. به خصوص اگر این حالت همراه با اشکال بلع، خشونت صدا، یا توده گردنی باشد، باید آن را جدی گرفت و معاینه توسط پزشک متخصص گوش و حلق و بینی توصیه می شود.

علل سرطان سر و گردن
سر و گردن قسمت های بسیار پیچیده ای از بدن هستند و سرطان می تواند به واسطه دلایل مختلفی شکل بگیرد. در ادامه با برخی از شایع‌ترین دلایل بیشتر آشنا می شویم.
مصرف الکل
هنگامی که درباره ی مشکلات ناشی از مصرف الکل فکر می کنید، قطعا اغلب کبد، اندامی که مسئول پالایش نوشیدنی های الکلی است، در ذهن شما نقش می بندد. اما مصرف الکل بر سر و گردن، به ویژه دهان، گلو و حلق نیز تاثیرگذار است .در حقیقت، افرادی که نوشیدنی الکلی مصرف می کنند، می توانند تا دو برابر یا حتی سه برابر احتمال ابتلا به سرطان را در بخش های سر و گردن افزایش دهند. این نکته را به خاطر بسپارید که در صورت استفاده منظم از تنباکو احتمال ابتلا به سرطان در این بخش ها هرچه بیشتر افزایش می یابد.
استفاده از تنباکو
بسیاری از مصرف کنندگان تنباکو با گذشت زمان با مشکلات تنفسی رو به رو می شوند، اما این تنها ریه ها نیستند که در نتیجه استفاده ی منظم از این ماده آسیب می بینند. استفاده از تنباکو در قالب سیگار یا پیپ آسیب جدی به بخش های مختلف سر و گردن و به طور ویژه گلو و دهان وارد می کند. اما آسیب تنباکو تنها به واسطه ی دود کردن شکل نمی گیرد و جویدن آن نیز می تواند مشکل آفرین باشد و به انواع مختلف از سرطان دهان منجر شود. اطراف بینی، از جمله سینوس ها، یکی دیگر از بخش هایی هستند که ممکن است دچار سرطان شوند. به طور خلاصه، استفاده از تنباکو یکی از عوامل اصلی ابتلا به سرطان های سر و گردن محسوب می شود.
ویروس پاپیلومای انسانی
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، به ویژه HPV  نوع 16، زمانی که عفونت شکل می گیرد می تواند به انواع مختلف سرطان سر و گردن منجر شود. لوزه ها و پایه زبان بخش هایی هستند که بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرند.برای محافظت از خود در برابر ویروس پاپیلومای انسانی دریافت واکسن HPV را مد نظر قرار دهیم، که می تواند در برابر خطراتی که بخش های تناسلی را نیز تحت تاثیر قرار می دهند، از ما محافظت کند.
 تحقیقات نشان داده است که ابتلای افراد به سرطان سر و گردن از ویروس HPV در افراد زیر ۴۰ سال سه برابر شده است. یکی از شایع ترین دلایل بروز سرطان سر و گردن استعمال دخانیات و در معرض شدید نور آفتاب قرار گرفتن می باشد. سرطان سر و گردن می تواند با گرفتگی و احساس پری در گوش و بینی، زخم و توده داخل مخاط دهان، تورم غیر دردناک غدد لنفاوی گردن همراه باشد.
علائم ابتلا به این سرطان در بیمارستان ها و به خصوص در خیریه سرطانی مورد بررسی قرار می گیرد، به گفته برخی کارشناسان خیریه سرطان، از هر چهار مورد سرطان، سه مورد به واسطه ی این دو ماده (مصرف الکل و تنباکو) ایجاد می شوند. با این وجود، سر و گردن قسمت های بسیار پیچیده ای از بدن هستند و سرطان می تواند به واسطه ی دلایل مختلفی شکل بگیرد.
هزینه های درمانی و دارویی این نوع بیماری ها بسیار بالاست و مراکزی از جمله خیریه ها می توانند با کمک های مالی و روحی درد های این بیماران را تا حدودی التیام بخشند، ما می توانیم با این خیریه ها در تماس باشیم و  هر نوع کمکی که در توانمان است (مالی و روحی) در اختیار این نهاد قرار دهیم تا مسئولین مربوطه بتوانند  بیماران سرطان ریه و گردن را به بهترین شکل تحت درمان قرار دهند
همانطور که ذکر شد سرطان سر و گردن در دهان، بینی، سینوس، حنجره و گلو بروز می‌دهد. بیش از ۹۰ درصد این سرطان ها از نوع کارسینومای سلول سنگفرشی هستند و اغلب بدخیم می باشند. منشا این سرطان به طور کلی غدد لنفاوی گردن است. درصد ابتلای این سرطان در افراد بالای ۵۰ سال که سابقه ی سیگار کشیدن، مشروب خواری شدید، در معرض شدید نورآفتاب قرار گرفتن و جویدن توتون را دارند بیشتر است.

تشخیص سرطان سر و گردن
تشخیص زودهنگام کلید موفقیت درمان سرطان است. معاینه می تواند به راحتی بیشتر سرطان های سر و گردن را تشخیص دهد. پزشک یک معاینه انجام می دهد و آزمایش های تشخیصی را تجویز می کند.
این آزمایش ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
یک معاینه فیزیکی: پزشک حفره های دهان و بینی، گردن، گلو و زبان را بررسی می کند. زیرا ممکن است در گردن، لب ها، لثه و گونه ها توده احساس کنند.
آندوسکوپی: در این روش از یک لوله نازک و نورانی به نام آندوسکوپ استفاده می شود که به پزشک اجازه می دهد حفره بینی، گلو، جعبه صدا یا سایر مناطقی که علائم بروز پیدا میکند، ببیند. آندوسکوپی بسته به قسمتی که از بدن مورد بررسی قرار می گیرد ممکن است نام های مختلفی داشته باشد. به عنوان مثال، آندوسکوپی بینی به پزشک کمک می کند تا حفره بینی را مشاهده کند. لارنگوسکوپی به پزشک اجازه می دهد تا جعبه صوتی (حنجره) را مشاهده کند.
تست های تصویربرداری: تصویربرداری اشعه ایکس سر و گردن، سی تی اسکن، ام آر آی و اسکن PET تصاویری از نواحی داخل سر و گردن را می گیرند. پزشک تصمیم خواهد گرفت که کدام آزمایش برای تشخیص مفیدتر باشد.
آزمایشات آزمایشگاهی: پزشک ممکن است یک نمونه خون برای آزمایش بگیرد. به عنوان مثال، ممکن است آنها را برای ویروس هایی مانند HPV یا EBV آزمایش کنند. همچنین ممکن است آزمایش نشانگرهای زیستی (تست مولکولی) را برای بررسی پروتئین های رایج در سرطان های خاص سر و گردن انجام دهند. این اطلاعات ممکن است به پزشک در تعیین گزینه های درمانی کمک کند.
بیوپسی: پزشک بافتی را که پاتولوژیست زیر میکروسکوپ بررسی می کند، برمی دارد. آنها سلول های سرطانی را در نمونه بررسی می کنند. بیوپسی تنها راه تشخیص سرطان است. روش‌ های معمول بیوپسی که برای تشخیص سرطان‌ های سر و گردن استفاده می‌ شود شامل آسپیراسیون با سوزن ظریف و بیوپسی با سوزن مرکزی است.

درمان سرطان سر و گردن
سه درمان اصلی عبارتند از جراحی، پرتودرمانی و شیمی درمانی. پزشک همچنین ممکن است درمان های جدیدتری مانند: درمان هدفمند و ایمونوتراپی را توصیه کند یا به بیمار پیشنهاد کند در یک کارآزمایی بالینی شرکت کند.
جراحی:
جراحان ممکن است تومور و حاشیه ای از بافت سالم اطراف را بردارند. اگر جراح به گسترش سرطان در گردن مشکوک باشد، ممکن است غدد لنفاوی گردن را نیز بردارد.
پرتودرمانی:
رایج‌ ترین شکل پرتودرمانی برای سرطان‌ های سر و گردن استفاده از دستگاهی است که اشعه ایکس با انرژی بالا را به سمت تومور (EBRT) هدایت می‌ کند. بیمار ممکن است پرتودرمانی را به عنوان یک درمان مستقل یا در کنار سایر درمان‌ ها مانند: جراحی و شیمی‌ درمانی دریافت کند. پرتودرمانی نیز می تواند به تسکین علائم کمک کند.
شیمی درمانی:
شیمی درمانی از یک دارو یا ترکیبی از داروها برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. این روش بیشتر برای سرطان های سر و گردن در مراحل سخت استفاده می شود.
درمان هدفمند:
این داروها انواع خاصی از سرطان را هدف قرار می دهند. آنها اغلب در ترکیب با سایر درمان ها برای درمان سرطان های پیشرفته سر و گردن استفاده می شوند. (Cetuximab ® Erbitux) دارویی است که پروتئین توموری به نام فاکتور رشد اپیدرمی (EGFR) را هدف قرار میدهد و در سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) برای درمان سرطان های خاص سر و گردن مورد تایید است. درمان هایی وجود دارد که توسط FDA مخصوص تغییرات ژنتیکی تایید شده است، مانند لاروترکتینیب (®Vitrakvi)، که برای درمان افراد مبتلا به جهش در ژن NTRK استفاده می شود.
ایمونوتراپی:
داروهای ایمونوتراپی سیستم ایمنی را فعال (یا تقویت) می کنند تا سلول های سرطانی را به طور موثرتری شناسایی و از بین ببرد. (®Pembrolizumab (Keytruda و (®Nivolumab (Opdivo دو داروی ایمونوتراپی مورد تأیید FDA هستند که برای درمان برخی از سرطان‌ های سر و گردن که پس از درمان گسترش پیدا کرده یا برگشتند، استفاده می‌ شوند.
آزمایشات بالینی:
کارآزمایی بالینی مطالعه ای است که ایمنی و اثربخشی درمان های جدید را آزمایش می کند. تحقیقات کنونی روی درمان‌ های سرطان سر و گردن، در حال آزمایش داروهای جدید ایمونوتراپی و روش‌ های پرتودرمانی است. تحقیقات برای کشف بهترین ترکیبات درمانی برای انواع مختلف سرطان ادامه دارد. پزشک تشخیص می دهد که آیا آزمایش بالینی برای بیمار مناسب است یا خیر.
پزشک ممکن است مراقبت های تسکینی را توصیه کند. پزشکان، پرستاران، مددکاران اجتماعی می توانند با کمک به بیمار در تصمیم گیری درمانی و مدیریت امور روزمره، مراقبت از سرطان را کامل کنند. مراقبت تسکینی می تواند کیفیت زندگی را بدون توجه به مرحله سرطان بهبود بخشد.

________________________________________________________

مقالات دیگر