دوربینی چشم چیست؟

دوربینی چشم (هایپروپیا) چیست؟
دوربینی چشم یا هایپروپیا یکی از بیماری های چشم است که دید افراد را دچار مشکل می‌کند. افرادی که مشکل دوربینی دارند، اجسام دور را به وضوح دیده؛ اما اجسام نزدیک را تار می‌بینند. به عنوان مثال شخص در مطالعه کتاب با مشکل روبرو می‌شود. اگر دوربینی چشم شدید باشد، شخص تنها می‌تواند اجسام بسیار دور را ببیند و اجسام نزدیک‌تر را کاملا تار مشاهده می‌کند. اما اگر مشکل خفیف باشد، اجسام نزدیک‌تر با وضوح بهتری دیده می‌شوند.
در این افراد چشم نمی‌تواند نور را به‌درستی شکست دهد و تصاویر در فاصله نزدیک تار می‌شوند. این عارضه هم کودکان و هم بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. گاهی دررابطه ‌با کودکان دوربینی خفیف تا متوسط مشکلی در بینایی ایجاد نمی‌کند. زیرا ماهیچه و عدسی چشم بر این مشکل غلبه می‌کنند.
این اختلال معمولاً از بدو تولد ایجاد می شود اما به مرور زمان از بین رفته و مجددا در سنین بالا ایجاد می گردد. دوربینی می تواند افراد در هر سنی را تحت تاثیر قرار دهد. اما بروز آن در میان کودکان و بزرگسالان بالای 40 سال شایع تر است.

علائم دوربینی چشم
  افراد دوربین اغلب در زمان مطالعه، احساس ضعف و ناراحتی می کنند. آن ها ممکن است پس از دوره های طولانی فعالیت از فاصله ی نزدیک، احساس خستگی یا تحریک پذیری نمایند. این مسئله به این دلیل رخ می دهد که چشم این افراد، برای واضح دیدن، بیش از میزان نرمال تلاش و فعالیت می نماید.
برخی از علائم و نشانه هایی که افراد دوربین با آنها مواجه هستند، عبارتند از:
    احساس ضعف یا ناراحتی هنگام انجام فعالیت هایی که نیاز به دید نزدیک دارند. نظیر مطالعه، یادداشت کردن، کار با کامپیوتر و …
    تاری دید هنگام نگاه کردن به اشیاء از فاصله ی نزدیک
    احساس درد یا سوزش چشم
    باز و بسته کردن مکرر چشم
    خستگی چشم
    سردرد
    خستگی

علت دوربینی
علت ضعیف‌شدن و بروز انواع دوربینی چشم در موارد زیر خلاصه می‌شود:
    داشتن کره چشم نسبتا کوتاه؛ متخصصان به این وضعیت کاهش طول محوری می‌گویند.
    داشتن قرنیه صاف‌تر از حد انتظار.
قرنیه لایه شفاف و بیرونی چشم است. این دریچه نور را هنگام ورود به چشم خم و به آن کمک می‌کند تا روی شبکیه، یعنی لایه نازکی از بافت در پشت چشم فرود بیاید.
قرنیه کمی خمیده است. این انحنا نوری را که وارد چشم می‌شود، در زاویه مناسب خم می‌کند تا به شبکیه چشم برسد. اگر قرنیه خیلی صاف باشد، یا فاصله بین جلو و پشت چشم بسیار کم باشد، این تعادل ظریف از بین می‌رود.
در نتیجه، نور وارد چشم می‌شود اما به هدف خود (شبکیه چشم) برخورد نمی‌کند. درعوض، پرتوهای نور کمتر متمرکز می‌شوند و پشت شبکیه فرود می‌آیند. این وضعیت باعث می‌شود اشیا از نزدیک تار به نظر برسند.
گاهی اوقات، سایر قسمت‌های چشم می‌توانند به دید واضح کمک کنند، اما با درجات بالاتر و دوربینی شدید چشم، برای دید کامل به کمک نیاز است. در واقع، دوربینی عیوب انکساری چشم است.
محققان بر این باورند که دوربینی چشم دلایل ژنتیکی هم دارد. سن دوربینی چشم مشخص نیست و این مشکل بینایی می‌تواند در هر سنی رخ بدهد. بااین‌حال، آمار نشان می‌دهد که دوربینی در درجه اول، کودکان خردسال را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بعد از ۴۰سالگی هم وقوعش شایع‌تر می‌شود و با عنوان پیرچشمی معروف است.

عوارض دوربینی
دوربینی می‌تواند علائم ناراحت‌کننده‌ای (مانند سردرد) ایجاد و انجام کارهای روزانه را دشوار کند. امکان دارد که کودکان با درجات بالای دوربینی چشم  به آمبلیوپی (تنبلی چشم) یا استرابیسم (چشم‌هایی که به جهات مختلف نگاه می‌کنند) مبتلا شوند.
معاینه چشم در دوران کودکی می‌تواند عیوب انکساری مانند خطرات دوربینی چشم را قبل از منجرشدن به عارضه، شناسایی و درمان کند.

روش تشخیص دوربینی
یک متخصص چشم باتجربه قادر است دوربینی را در طول یک معاینه جامع تشخیص دهد. چشم پزشک شما ممکن است جهت بررسی و تشخیص، از تست ها و آزمایش های زیر بهره بگیرد:
تست حدت بینایی (Visual Acuity Test):
این معاینه ی چشم، کیفیت دید شما را در فواصل مختلف ارزیابی می نماید. در طول این آزمایش ممکن است چشم پزشک از شما تقاضا نماید که خطوطی از متن نمودار چشمی یا صفحه نمایش را بخوانید.
تست میدان دیداری (Visual Field Test):
این آزمایش نقاط کور میدان دید شما را شناسایی می نماید. میدان بینایی شما، ناحیه ای است که قادرید هنگام تمرکز روی یک نقطه ی مرکزی مشاهده فرمایید.
تونومتری (Tonometry):
این آزمایش فشار چشم شما را اندازه گیری می نماید. به این فشار، فشار داخل چشمی (IOP) نیز گفته می شود. تونومتری یکی از آزمایشاتی است که به چشم پزشک کمک می کند تا خطر ابتلا به گلوکوم (آب سیاه) را تعیین کند.
تست انکسار (Refraction Test):
این آزمایش که انکسار ذهنی نیز نامیده می شود، نسخه عینک شما را به خوبی تنظیم می نماید. در این روش با استفاده از یک دستگاه فوروتر، تأثیر لنزهای مختلف بر بینایی شما، بررسی می گردد.
رتینوسکوپی (Retinoscopy):
این آزمایش نحوه انعکاس نور از شبکیه را ارزیابی می نماید. متخصص چشم، به کمک این آزمایش می تواند عیب انکساری را در افرادی که قادر به انجام آزمایش انکسار نیستند، اندازه گیری کند. همچنین، چشم پزشکان اغلب از رتینوسکوپی برای تعیین نسخه عینک کودکان استفاده می نمایند.
گشاد کردن مردمک (Pupil Dilation):
جهت انجام این آزمایش، در چشم شما قطره ی سیکلوپلژیک ریخته می شود تا مردمک چشم‌ شما بازتر شود. این مسئله امکان معاینه ی دیواره پشتی چشم و بررسی شبکیه و عصب بینایی را برای متخصص چشم فراهم می کند. لازم به ذکر است که قطره‌های سیکلوپلژیک که مردمک چشم را باز می‌کنند امکان تعیین شماره ی چشم دقیق‌تر را (بخصوص در کودکان) فراهم می‌کنند.

درمان دوربینی
روش‌های درمانی مختلفی برای بهبود وضعیت دوربینی چشم وجود دارند. از جمله‌ی این روش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
درمان دوربینی با استفاده از عینک
می‌توان گفت که متداول‌ترین روش‌ تصحیح دوربینی چشم، استفاده از عینک با لنزهای مخصوص است. در عینک‌های مخصوص دوربینی، لنز یا عدسی عینک به گونه‌ای ساخته می‌شود که بتواند نور را به جای تمرکز بر پشت شبکیه، بر روی شبکیه متمرکز کند. اینکه لنز استفاده‌شده چه حالتی داشته‌باشد و چه مدت استفاده شود بستگی به وضعیت و شدت دوربینی چشم دارد. لنزهای استفاده‌شده در گذشته از جنس شیشه بودند اما امروزه لنزهای پلاستیکی جایگزین آن‌ها شده‌اند که علاوه بر سبک‌بودن، قابلیت اضافه‌کردن لایه‌های محافظت‌کننده در مقابل اشعه‌های مضر خورشید را دارند. در عین حال لنزهای پلاستیکی معمولا زودتر از لنزهای شیشه‌ای دچار خش‌افتادگی می‌شوند.
درمان دوربینی با استفاده از لنزهای تماسی
اگرچه عینک ساده‌ترین راه درمان دوربینی است اما برخی از افراد تمایلی به استفاده از عینک به دلیل تاثیر آن بر زیبایی یا دشواری همراه‌داشتن مداوم آن ندارند. در این صورت احتمالا لنزهای تماسی گزینه‌ی بعدی برای این دسته افراد خواهدبود. لنزهای تماسی مکانیسم عملکردی یکسانی با عینک‌ها دارند با این تفاوت که اندازه‌ی کوچک‌تری داشته و بصورت مستقیم با سطح کره‌ی چشم تماس پیدا می‌کنند. انتخاب نوع مناسب لنزهای تماسی باید با مشورت با پزشک متخصص صورت بگیرد. در انتخاب نوع لنز تماسی فاکتورهای گوناگونی تاثیرگذار هستند که از جمله‌ی آنها می‌‍‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مدت زمان استفاده در طول روز: بسته به اینکه در طول روز چند ساعت به استفاده از لنز تماسی نیاز است انواع مختلفی از لنزها را می‌توان انتخاب کرد. برخی لنزها را می‌توان برای مدت زمان چند روز به طور مداوم استفاده کرد و برخی نیز تنها یک روز بطور پیوسته قابلیت استفاده دارند. همچنین برخی از لنزها قابلیت استفاده در هنگام خواب را نیز دارند در حالی که برخی از این ویژگی برخوردار نیستند.
لنزهای سخت و لنزهای نرم: هر کدام از این نوع لنزها نیاز خاصی را برطرف می‌کنند. لنزهای نرم راحتی بیشتری فراهم می‌کنند و استفاده از آنها نیز راحت‌تر است. در عین حال لنزهای سخت مقاومت بیشتری نسبت به تجمع مواد زائد داشته و معمولا دقت بیشتری در بینایی را فراهم می‌کنند. انتخاب هر نوع لنز برای درمان دوربینی بسته به سلیقه‌ی فرد و نیاز و تشخیص پزشک صورت می‌گیرد.
نیاز فرد بر اساس سایر مشکلات بینایی: یک لنز تماسی می‌تواند علاوه بر درمان دوربینی، برای درمان سایر مشکلات بینایی بصورت همزمان استفاده شود. در این زمینه بهترین راه، استفاده از نظرات پزشک متخصص بر اساس وضعیت بینایی فرد است.
اگرچه بصورت کلی لنزهای تماسی گزینه‌ی مطمئن و تقریبا بی‌عارضه‌ای هستند اما در برخی از افراد دوربین در صورتی که موجب خشکی چشم، ایجاد حساسیت و نیز عفونت‌های مکرر شوند نمی‌توان از آنها استفاده کرد.
جراحی‌های انکساری برای درمان دوربینی
انواع مختلفی از جراحی‌های انکساری وجود دارند که می‌توانند به بهبود وضعیت دوربینی چشم کمک کنند. روش جراحی لیزیک (LASIK) یکی از روش‌هایی است که می‌تواند به درمان دوربینی چشم کمک کند. در این روش جراحی، با استفاده از لیزر به ترمیم بدشکلی قرنیه پرداخته می‌شود و با ترمیم بدشکلی، نور به درستی بر روی شبکیه متمرکز می‌شود. روش جراحی دیگری که برای درمان دوربینی وجود دارد روش پی-آر-کی (PRK) است. این روش نیز مانند روش لیزیک از پرتو لیزری برای تغییر شکل قرنیه استفاده می‌کند و می‌تواند موجب بهبود وضعیت دوربینی گردد. تفاوت این دو روش در فرایند جراحی است. در روش لیزیک ابتدا یک فلپ کوچک در سطح قرنیه ایجاد می‌شود و پس از جراحی به محل خود بازگردانده می‌شود اما در روش پی-آر-کی فلپ ایجاد نمی‌شود.
در نهایت باید توجه داشت که دوربینی بجز با روش جراحی از بین نمی‌رود. حتی با استفاده از جراحی نیز ممکن است وضعیت دوربینی چشم پس از مدتی دوباره بازگردد. استفاده از عینک و لنز تماسی نیز می‌تواند دید مناسبی در اختیار فرد قرار دهد اما تاثیری بر ساختار چشم ندارند. همچنین افرادی که از عینک یا لنز تماسی استفاده می‌کنند نیز ممکن است دچار تاری دید پس از چند سال شوند. لازم است تا برای بررسی وضعیت دوربینی چشم، وضعیت چشم بصورت منظم توسط چشم‌پزشک معاینه و بررسی شود و روش‌های درمانی مختلف بر اساس نیاز و وضعیت بیمار و زیر نظر پزشک متخصص پیگیری شوند.

پیشگیری از دوربینی چشم
هیچ راه اثبات‌شده‌ای برای جلوگیری از دوربینی وجود ندارد. با‌این‌حال، برخی از عادت‌ها و سبک زندگی می‌توانند به حفظ سلامت چشم کمک کنند. این موارد عبارت‌اند از:
رژیم غذایی مناسب
مواد مغذی مانند ویتامین A، ویتامین C، ویتامین E و لوتئین به بینایی بهتر کمک می‌کنند. مصرف میوه (مانند گریپ فروت و توت فرنگی) و سبزیجات را فراموش نکنید.
معاینه چشم منظم
متخصصان با معاینه چشم می‌توانند متوجه عیوب و مشکلات در حال شکل‌گیری شوند و اقدامات لازم برای پیشگیری را انجام بدهند.
استفاده از عینک آفتابی
حتی در روزهای ابری از عینک آفتابی استفاده کنید. عینکی را انتخاب کنید که ۹۹درصد یا بیشتر از تابش فرابنفش (UV) خورشید را مسدود می‌کند.
استراحت چشمی
به‌طور منظم به چشمان خود استراحت بدهید. ساعت‌ها نگاه‌کردن به صفحه نمایش رایانه و موبایل می‌تواند چشم‌ها را خسته کند و منجر به سندرم بینایی شود.

________________________________________________________

مقالات دیگر