فلوشیپ چیست؟

فلوشیپ چیست؟
فلوشیپ یا دوره تکمیلی تخصصی یکی از دوره‌های تحصیلی تکمیلی پزشکی و دندانپزشکی می‌باشد که پس از تکمیل دوره تخصص گذرانده می‌شود. معمولاً برای هر رشته تخصصی پزشکی در چند موضوع عمده دوره‌های فلوشیپی در نظر گرفته می‌شود که متخصصان واجد شرایط می‌توانند در آن شرکت کرده و فارغ‌التحصیل شوند.
گذارندن دوره فلوشیپ برای تمامی دانشجویان پزشکی، دندان پزشکی، دامپزشکی و… به صورت اختیاری می باشد و این افراد در صورت تمایل می توانند نسبت به شرکت در دوره مرتبط با رشته خود اقدامات لازم را به عمل آورند.
در حقیقت افرادی که قصد دارند خود را در مورد رشته تحصیلی خود به حد بالایی برسانند، با انجام کارهای تحقیقاتی  و شرکت در دوره تکمیلی فلوشیپ باعث افزایش مهارت خود خواهند شد.
به صورت معمول برای کلیه رشته‌های پزشکی در چند موضع عمده دوره‌های فلوشیپی در نظر گرفته‌اند که بعد از پایان رسیدن دوره موردنظر قادر خواهند بود گواهی فلوشیپ را دریافت کنند.
برای مثال رشته تخصصی بیهوشی از 5 رشته تکمیلی تخصصی با عنوان‌های مختلفی همچون بیهوشی کودکان، بیهوشی قلب، بیهوشی مغز و اعصاب، درد و بیهوشی پیوند اعضای داخلی شکم است که متخصصین واجد شرایط قادر خواهند بود در موعد مقرر در آن ثبت نام کنند تا بتوانند در آن دوره شرکت کنند و در نهایت دانشنامه خود را دریافت کنند.

تفاوت فلوشیپ و فوق تخصص
برای بسیاری از افراد ممکن است چنین سوالی پیش بیاید که اگر دوره فلوشیپ پس از تخصص گذرانده می شود، پس تفاوت آن با دوره فوق تخصص چیست؟ در جواب این سوال باید بگوییم که گذراندن دوره فلوشیپ منجر به اخذ مدرک فوق تخصص نمی شود و همان طور که اشاره شد، این دوره تنها به تقویت مهارت پزشکان متخصص در حوزه کاری آن ها می پردازد.
اما در دوره فوق تخصص، متخصصان در صورت پذیرش در یکی از رشته های زیر گروه رشته تخصصی خود، می بایست 2 تا 3 سال دیگر به تحصیل مشغول شده و پس از آن، به عنوان پزشک فوق متخصص در رشته تحصیلی خود، فارغ التحصیل شوند.
به طور خلاصه تفاوت فلوشیپ و فوق تخصص این است که:
فوق تخصص یک مقطع تحصیلی می باشد، اما فلوشیپ به عنوان یه دوره تکمیلی معرفی می شود.
 در انتهای دوره فوق تخصص افراد دانشنامه دانشگاهی دریافت می کنند، اما در فلوشیپ تنها یک گواهی پایان دوره به افراد تعلق می گیرد.
 طول دوره فوق تخصص 2 سال تمام و در برخی رشته ها 3 سال است، اما طول دوره فلوشیپ ممکن است تنها در 6 ماه به اتمام برسد هر چند در برخی موارد دوره های 2 ساله هم وجود دارد.

طول دوره فلوشیپ
بسیاری از فلوشیپ ها بر اساس سوابق تحصیلی دانشجویان ارائه می شوند و با اینکه مدت زمان گذراندن دوره فلوشیپ به نظر استاد بستگی دارد اما معمولا از چند ماه تا حداکثر 2 سال طول می کشد.

انواع فلوشیپ پزشکی
فلوشیپ نورولوژی
متخصصین نورولوژی می توانند در فلوشیپ هایی مانند جراحی ستون فقرات، کنترل و درمان بیماری ام اس، سکته های مغزی، فلوشیپ پارکینسون و ... شرکت نموده تا علم و تجربه خود را در آن حوزه گسترش دهند.

فلوشیپ چشم
از آنجایی که چشم یکی از حساس ترین و پیچیده ترین اعضای بدن به شمار می رود لذا متخصصین چشم پزشکی انتخاب های فراوانی برای دوره فلوشیپ دارند که متخصصان می توانند در هر کدام از بخش های دوره فلوشیپ خود را بگذرانند. این فلوشیپ ها شامل: بیماری قرنیه، شبکیه، آسیب شناسی چشم، انحراف چشم، تروما، ویتره ویترین و ... می باشد.  

فلوشیپ گوش حلق و بینی
متخصصین گوش، حلق و بینی می توانند با گذراندن فلوشیپ هایی مانند فلوشیپ لارنگولوژی یا حنجره، جراحی گوش، جراحی لوزه، جراحی بینی و ... حضور پیدا کرده و متناسب با این دوره ها به بیماران خود خدمات مختلفی ارائه نمایند.

فلوشیپ اطفال
با توجه به گستردگی فیزیولوژی بدن کودکان، متخصصان اطفال می توانند در فلوشیپ های مختلفی مانند بیماری های عفونی، قلب و عروق کودکان، گوارش کودکان، خون و لنف و ... شرکت نموده تا با اطمینان بیشتری به کودکان مراجعه کننده خدمت رسانی کنند.

فلوشیپ جراحی عمومی
متخصصین جراحی عمومی جزو متخصص هایی هستند که در بخش های مختلف بدن عمل های سرپایی و همچنین تخصصی فراوانی را انجام می دهند و همین موضوع باعث می شود تا این پزشکان به دنبال کسب تجربه در دوره های فلوشیپ باشند. از جمله انواع فلوشیپ در تخصص جراچی عمومی می توان به جراحی پیوند اعضای بدن، جراحی اطفال، جراحی تومورهای سرطانی، جراحی تروما و ... اشاره کرد.

فلوشیپ زنان چیست؟ (فلوشیپ زنان و زایمان)
یکی از شایع ترین و گسترده ترین انواع بیماری مربوط به بیماری های زنان و زایمان است و همین موضوع باعث می شود تا پزشکان متخصص زنان و زایمان به دنبال کسب تجربه در فلوشیپ های این تخصص باشند. از جمله فلوشیپ های زنان می توان بیماری های جنین، نازایی، اختلالات لگن در زنان و ... را نام برد.

فلوشیپ کلیه چیست؟ (فلوشیپ کلیه و مجاری ادرار)
بیماری های کلیه و مجاری ادرار دارای گستردگی های فراوانی است که شامل فلوشیپ های پیوند کلیه، اندویورولوژی، سرطان های دستگاه های ادراری - تناسلی و ... می باشد.

فلوشیپ قلب جیست؟
قلب یکی از ارگان های حساس در بدن است که متخصصان قلب می توانند در دوره های فلوشیپ اکوکاردیوگرافی، اینترونشنال کاردیوگرافی، بیماری های عروق بزرگسالان، عروق کودکان و ... شرکت نموده و تجربه های فراوانی را در این خصوص به دست بیاورند.

فلوشیپ گوارش
بخش گوارش در بدن دارای اجزای متنوعی است که هرکدام دارای پیچیدگی های ساختاری مربوط به خود می باشد. متخصصان گوارش می توانند در فلوشیپ های اندوسکوپی، کلونوسکوپی، تومور های گوارشی و ... شرکت کرده و در این بخش ها تجربه های فراوانی به دست بیاورند.

فلوشیپ پوست چیست؟ (فلوشیپ پوست، مو و زیبایی)
فلوشیپ های تخصص پوست، مو و زیبایی عموما در دوره های پوستی خلاصه می شوند و پزشکان متخصص در این حوزه می توانند در درماتوپاتولوژی، ضایعات پوستی، سوختگی، کاشت مو و لیزر فلوشیپ خود را دریافت نمایند.

فلوشیپ پاتولوژی
در بخش تخصص پاتولوژی چندین فلوشیپ با عنوان سینوژنتیک، هماتولوژی، درماتولوژی وجود دارد که به عنوان اصلی ترین دوره های فلوشیپ در این تخصص شناخته می شوند.


شرایط شرکت در دوره های فلوشیپ
مجوز شرکت در دوره های فلوشیپ تنها به افرادی داده می شود بتوانند در آزمون فلوشیپ، نمره قابل قبول را کسب نمایند. به طور کلی جهت شرکت در دوره های فلوشیپ متقاضیان واجد شرایط عمومی و اختصاصی تعیین شده توسط مرکز سنجش آموزش پزشکی، می بایست در آزمون کتبی و شفاهی این دوره شرکت نمایند. داوطلبانی که با شرکت در آزمون کتبی موفق به کسب 60 درصد نمره آزمون کتبی شوند، وارد مرحله مصاحبه شفاهی خواهند شد. لازم به ذکر است شرکت در دوره های فلوشیپ هیچ محدودیت سنی ندارد و متقاضیان در هر بازه سنی امکان ثبت نام و پذیرش فلوشیپ را دارند.

زمان برگزاری آزمون فلوشیپ
داوطلبانی که قصد گذراندن دوره های فلوشیپ و دریافت گواهی آن را دارند، می بایست در آزمون دوره‌ های تکمیلی تخصصی (فلوشیپ) که توسط مرکز سنجش آموزش پزشکی برگزار می گردد، شرکت نمایند. معمولا این آزمون هر سال برگزار شده و از طریق انتشار دفترچه راهنمای ثبت نام، شرایط شرکت در آن برای متقاضیان شرح داده می شود. افرادی که مطابق اطلاعیه ثبت نام واجد شرایط شرکت در آزمون فلوشیپ باشند، می توانند با انجام فرآیند نام نویسی، خود را برای حضور در جلسه آزمون آماده سازند.
معمولا نیمه اول خرداد ماه جهت برگزاری آزمون کتبی و حدود یک هفته بعد بازه مصاحبه های شفاهی معرفی می شود.

زمان ثبت نامه آزمون فلوشیپ
زمان ثبت نام آزمون فلوشیپ هر ساله توسط سایت سنجش آموزش پزشکی کشور به آدرس sanjeshp.ir به داوطلبان اعلام می گردد. در هر سال یک مهلت معین برای متقاضیان اعلام می گردد که در بازه ای مشخص باید نسبت به پرداخت هزینه و ثبت نام در آزمون شرکت کنند. لازم به ذکر است که مهلت ثبت نام در آزمون فلوشیپ با توجه به شرایطی همچون تعویق تاریخ برگزاری آزمون و یا افزوده شدن رشته های جدید ممکن است تمدید شود.
در سال 1401 شاهد ثبت نام آزمون فلوشیپ در اواسط اسفند ماه بودیم. این مهلت برای داوطلبان جا مانده در اردیبهشت ماه سال جاری نیز تمدید شده است. زمان دقیق ثبت نام آزمون فلوشیپ 1402 از 26 فروردین ماه آغاز خواهد شد. مهلت ثبت نام آزمون فلوشیپ در اوایل خرداد ماه برای آن دسته از داوطلبانی که نتوانسته اند فرایند نام نویسی خود را تکمیل نمایند مجددا تمدید شده است. متقاضیان می بایست در اسرع وقت در بازه زمانی تعیین شده نسبت به ثبت نام این آزمون اقدام نمایند.

زمانبندی آزمون فلوشیپ 1402

شرایط شرکت در آزمون فلوشیپ
شرایط عمومی فلوشیپ
دریافت تاییدیه صلاحیت عمومی بر اساس مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی (اعضای هیات علمی رسمی نیازی به ارائه این تاییدیه ندارند.
ارائه مدرک دانشنامه تخصصی مورد تایید وزارت بهداشت، درمان و پزشکی
ارائه کارت پایان خدمت سربازی یا کارت معافیت دائم از خدمت وظیفه عمومی ( معافیت های موقت، کفالت، پزشکی و ... مورد قبول این مجموعه نمی باشد)
متقاضیان فلوشیپ می بایست مجوز های صادره از سوی معاونت درمان، مرکز امور هیات علمی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را ارائه دهند.
پذیرفته شدن در آزمون پذیرش دستیار دوره های تکمیلی تخصصی (فلوشیپ)
عدم اشتغال به تحصیل در یکی از رشته های فوق تخصصی پزشکی و همچنین دوره های تکمیلی تخصصی (فلوشیپ) و PhD

شرایط اختصاصی فلوشیپ
30 درصد از ظرفیت پذیرش مربوط به دارندگان سهمیه های رزمندگان و ایثارگران است. (این بخش دارای تبصره های خاص خود است که در دفترچه راهنمای ثبت نام به آن ها اشاره شده است.)
امتیازهای جداگانه ای نیز برای متقاضیان مناطق محروم با عنوان سهمیه مناطق محروم در نظر گرفته شده که جزئیات آن در دفترچه راهنمای ثبت نام ذکر شده است.
پذیرفته شدن در فلوشیپ محدودیت سنی ندارد و افراد می توانند بدون در نظر گرفتن این مورد ثبت نام خود را انجام دهند.
پرداخت هزینه های تعیین شده توسط دانشگاه مجری دوره
متقاضیان ثبت نام در دوره های تکمیلی (فلوشیپ) باید تمامی جزئیات مربوط به بخش شرایط را از طریق دفترچه راهنمای ثبت نام مطالعه نموده و با آگاهی از این موارد ثبت نام خود را تکمیل نمایند. با توجه به اینکه تبصره های فراوانی در این خصوص در نظر گرفته شده است ضروری است تا افراد قبل از هر کاری این تبصره ها را با دقت مطالعه نموده و پس از مراحل ثبت نام خود را تکمیل کنند.

نحوه ثبت نام آزمون فلوشیپ
فرآیند نام نویسی آزمون فلوشیپ در سایت مرکز سنجش آموزش پزشکی و در صورت پرداخت هزینه تعیین شده و تنها یک بار مطابق دستور العمل ارائه شده در ادامه برای داوطلبان واجد شرایط قابل انجام است. در صورت تکرار فرآیند نام نویسی نام فرد متقاضی از لیست آزمون حذف خواهد شد. لازم به ذکر است پس از تکمیل فرآیند ثبت نام امکان تغییر رشته برای داوطلبان وجود نخواهد داشت.

    مراجعه به سایت مرکز سنجش آموزش پزشکی به نشانی sanjeshp.ir و کلیک روی لینک “ثبت نام پذیرش دوره های تکمیلی تخصصی (فلوشیپ) 1402”
    پرداخت هزینه ثبت نام از طریق درگاه موجود در سامانه و تکمیل فرم با استفاده از اطلاعات خواسته شده
    بارگذاری مدارک لازم جهت ثبت نام
    تایید اطلاعات و دریافت کد پیگیری ثبت نام

____________________________________________________________

مقالات دیگر