سرطان سینه یا سرطان پستان چیست؟
سرطان سینه یا سرطان پستان چیست؟
سرطان سینه یا سرطان پستان چیست؟
سرطان سینه یا سرطان پستان نوعی از سرطان است که از پستان آغاز می شود. سرطان هنگامی آغاز می شود که رشد سلول ها از کنترل خارج شود. سلول های سرطانی پستان معمولاً توموری را تشکیل می دهند که معمولاً به واسطه اشعه ایکس دیده می شود یا به صورت توده احساس می شود. درک این نکته بسیار مهم است که اغلب توده های پستان خوش خیم هستند و سرطانی و بدخیم نیستند. تومورهای غیرسرطانی پستان رشد غیر طبیعی دارند، اما خارج از پستان پخش نمی شوند. آنها تهدید کننده زندگی نیستند، اما برخی از توده های خوش خیم پستان خطر ابتلا به سرطان پستان را در زنان افزایش می دهند.
برای تعیین خوش خیم یا بدخیم بودن سرطان و اینکه آیا ریسک ابتلا به سرطان را در آینده تحت تأثیر قرار خواهد داد، بایستی هر توده سرطانی یا تغییرات ظاهری در شکل ظاهری پستان، توسط متخصص مراقبت های پزشکی چک و بررسی شود.
سرطان سینه دومین سرطان رایج در دنیا است، این سرطان بیشتر در میان بانوان رایج است به طوری که آمارها نشان می دهد از هر هشت زن در دنیا یک نفر به این بیماری مبتلا می شود. البته این آمارها درکشور ما تکان دهنده است و سالانه هفت هزار زن ایرانی به این نوع سرطان مبتلا می شود. پس بهتر است این بیماری را بهتر بشناسیم و راههای پیشگیری و مقابله با آن را بدانیم.
سرطان سینه از کدام قسمت بدن آغاز می شود؟
این سرطان می تواند از بخش های مختلف سینه آغاز شود.
اغلب سرطان های پستان از مجاری حمل شیر به نوک پستان شروع می شوند که به آنها سرطان مجرایی یا داکتال گفته می شود.
برخی از آنها از غدد تولید کننده شیر آغاز می شوند که سرطان لوبلار یا تهاجمی نامیده می شود.
انواع دیگری از سرطان پستان نیز همانند تومورهای فیلودس یا آنژیوسارکوم، زیاد رایج نیستند.
تعداد محدودی از سرطان ها در بافت های دیگر پستان آغاز می شوند. این سرطان ها سارکوم یا لنفوم نامیده می شوند و در واقع به عنوان سرطان پستان تصور نمی شوند.
برخی از انواع سرطان پستان ممکن است سبب ایجاد توده در پستان شوند. اغلب سرطان های پستان قبل از اینکه احساس شوند و پیش از بروز علائم، در ماموگرافی غربالگری در مراحل اولیه تشخیص داده می شوند.
درجه بندی مراحل سرطان سینه چگونه است؟
باتوجه به اندازه تومور و گسترش سلول‌های سرطانی به غدد لنفاوی یا سایر نقاط بدن پزشک مرحله رشد توده سرطان سینه را تشخیص می‌دهد. روشهای متفاوتی برای مرحله‌بندی سرطان پستان وجود دارد. یکی از راه‌ها مرحله‌بندی از ۰ تا ۴ است. این ۵ مرحله به‌صورت زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:
مرحله صفر: به‌عنوان سرطان مجاری شناخته می‌شود. در این مرحله سلول‌های سرطانی محدود به مجاری هستند و به بافت‌های اطراف حمله نکرده‌اند.
مرحله ۱: در این مرحله اندازه تومور تا ۲ سانتی‌متر می‌رسد. هیچ گره لنفاوی را تحت تأثیر قرار نداده است. ممکن است گروه‌های کوچکی از سلول‌های سرطانی در غدد لنفاوی گسترش یابد و سرطان غدد لنفاوی را تشکیل دهند.
مرحله ۲: عرض تومور ۲ سانتی‌متر است و شروع به گسترش در گره‌های مجاور کرده است. همچنین ممکن است اندازه آن بین ۲ تا ۵ سانتی‌متر باشد، اما به غدد لنفاوی سرایت نکرده باشد.
مرحله ۳: اندازه تومور تا ۵ سانتی‌متر می‌رسد و به چندین غده لنفاوی سرایت کرده است. همچنین ممکن است بزرگ‌تر از ۵ سانتی‌متر بوده، اما به غدد لنفاوی نرسیده باشد.
مرحله ۴: سرطان به اندام‌های مختلف، اغلب استخوان‌ها، کبد، مغز یا ریه‌ها سرایت کرده است.
علت سرطان سینه
علت سرطان سینه بیشتر در سابقه خانوادگی نهفته است. به طورکل زنانی که در افراد درجه یک و دو مانند مادر و خواهر و خاله خود چنین عارضه ای را دیده اند باید نسبت به این بیماری محتاط تر باشند. اما علاوه بر ژنتیک علت های دیگری هم برای این بیماری وجود دارد. به طور کل علت سرطان سینه در زنان می تواند در افزایش سن آنها وسن باروری آنها هم نهفته باشد. زنانی که در سن کم عادت ماهیانه شان شروع شده است و یا در سن بالا یائسه شده اند و همچنین زنانی که دیرتر اقدام به بارداری می کنند و مدت طولانی از روش های کنترل بارداری و قرص های هورمونی ضدبارداری استفاده می کنند، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
همچنین علت های دیگری مانند ورزش نکردن و کم تحرکی، اضافه وزن، رژیم غذایی نادرست و مصرف الکل و دخانیات هم می تواند از دیگر علت های ابتلا به این بیماری باشد.
علائم سرطان سینه
از مشهورترین علائم سرطان سینه در زنان می توان به برخی از این موارد اشاره کرد:
احساس توده در داخل سینه و یا زیر بغل
تفاوت سایز بین دو پستان
تغییر شکل در پستانها
ترشح مایعات و چرک و خون از نوک پستان
تغییر در رنگ و اندازه نوک سینه
مشاهده تو رفتگی یا برآمدگی در نوک سینه
تغییر در پوست سینه به شکل پوست پرتقالی شدن
احساس درد در بافت سینه
خارش در نوک سینه
سوزش در نوک سینه
پوسته پوسته شدن نوک سینه
علائم سرطان سینه در بیشتر مواقع با احساس توده در نواحی سینه و زیر بغل احساس می شود. درد سینه و سرطان سینه همیشه با هم همراه نیستند و ممکن است این درد نشانه چیز دیگری باشد. همین طور وجود توده سینه نشان دهنده سرطان سینه نیست و باید مورد بررسی پزشک قرار بگیرد در بیشتر مواقع این توده ها ممکن است کیست و یا توده خوش خیم باشند.
یک توده سرطان سینه چگونه است؟
موارد توده سرطان سینه، احساس یکسانی ندارند. پزشک شما باید هر نوع توده‌ای را بررسی کند، خواه با رایج‌ترین علائم ذکر شده در زیر مطابقت داشته باشد یا نداشته باشد.
معمولاً یک توده سرطان سینه:
یک توده سخت است
بدون درد است
دارای لبه‌های نامنظم است
بی‌حرکت است (هنگام هل دادن حرکت نمی‌کند)
در قسمت فوقانی پستان شما ظاهر می‌شود
با گذشت زمان رشد می‌کند
تفاوت کیست و توده سرطانی
توده های سرطانی در بیشتر مواقع درد ندارند و اگرآنها را لمس کنید سفت هستند و اغلب حرکت نمی کنند و به شکل چسبیده به بافت اطراف هستند. اما کیست ها که در واقع کیسه هایی با غشای نازک اند که از مایعاتی انباشته شده اند، علائم کیست سینه به این ترتیب است که در زمان لمس بسیار نرم هستند و اغلب جابجا می شوند. کیست سینه در زمان نزدیک شدن به عادت ماهیانه مشهودتر است.
تشخیص سرطان سینه
معاینه پستان
پزشک هر دو سینه و غدد لنفاوی زیربغل را بررسی می‌کند. متخصص در این نواحی به دنبال توده سینه یا ناهنجاری‌های دیگر است. در حین معاینه ممکن است نیاز باشد، شخص دست‌های خود را موقعیت‌های مختلف مانند بالای سر قرار دهد.
ماموگرافی
ماموگرافی عکس رادیوگرافی از پستان است. یک نوع اشعه ایکس است و معمولاً برای غربالگری اولیه سرطان پستان از ماموگرافی استفاده می‌کنند. در صورتی که در این روش ناهنجاری تشخیص داده شود، ممکن است پزشک برای ارزیابی بیشتر ماموگرافی تشخیصی را توصیه کند. گاهی ممکن است در تصاویر ماموگرافی ناحیه مشکوکی نشان داده شود که توده سرطانی نیست.
سونوگرافی سینه
برای بسیاری از افراد سؤال است که آیا سرطان سینه در سونوگرافی مشخص می شود؟ در سونوگرافی از امواج صوتی برای تولید تصاویر از ساختارهای عمیق بدن استفاده می‌کنند. سونوگرافی برای تعیین این که توده جدید، توده جامد است یا کیست پر از مایع، کاربرد دارد.
بیوپسی سینه
بیوپسی برداشتن نمونه از سلول‌های پستان برای آزمایش است. این روش تنها راه قطعی برای تشخیص سرطان پستان است. در روش بیوپسی پزشک از یک دستگاه سوزنی تخصصی همراه با اشعه ایکس یا آزمایش تصویربرداری دیگر استفاده می‌کند. بافت از ناحیه مشکوک استخراج شده و برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. اغلب یک نشانگر فلزی کوچک در سینه باقی می‌ماند. در آزمایش‌های تصویربرداری آینده می‌توان ناحیه موردنظر را به‌راحتی تشخیص داد.
در آزمایشگاه سرطانی بودن سلول‌ها بررسی می‌شود. یک نمونه بیوپسی نیز برای تعیین نوع سلول‌های درگیر در سرطان و میزان تهاجمی بودن آنها تجزیه‌وتحلیل شده و در نهایت موارد زیر از طریق آزمایش مربوطه مشخص می‌شود.
تصویربرداری MRI
در MRI از آهنربا و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر از داخل سینه استفاده می‌شود. قبل از MRI پستان، تزریق رنگ انجام می‌شود. برخلاف دیگر آزمایش‌های تصویربرداری در این روش از اشعه برای ایجاد تصاویر استفاده نمی‌شود.
خودآزمایی سرطان سینه
تست سرطان سینه در منزل در ۵ مرحله انجام می‌شود. ابتدا باید در آینه سینه‌های خود را مشاهده کنید. در این مرحله باید به دنبال تغییرات ظاهری یا تورم روی سینه باشید. اگر گودشدگی یا برآمدگی روی پوست دیدید، حتماً به پزشک اطلاع دهید. دستان خود را بالا ببرید و دوباره به دنبال همین تغییرات باشید. به علائم خروج ترشح از یک یا هر دو سینه توجه کنید.
در حالت خوابیده سینه‌های خود را لمس کنید. با دست چپ سینه راست و سپس با دست راست سینه چپ را بررسی کرده و از حرکت دایره‌ای با انگشتان استفاده کنید. در نهایت همین کار را در حالت نشسته یا ایستاده نیز انجام دهید. برای برخی خانم‌ها انجام این مراحل در زیر دوش راحت‌تر است.
درمان سرطان سینه
درمان موضعی
برخی از درمان ها موضعی هستند، به این معنی که بدون اثرگذاری روی دیگر بخش های بدن، تومور را درمان می کنند. اغلب زنان مبتلا به این نوع سرطان، نوعی جراحی را برای برداشتن تومور تجربه خواهند کرد. بسته به نوع سرطان و پیشرفت آن، ممکن است نیاز به انواع دیگری از درمان نیز داشته باشید، قبل یا بعد از عمل و گاهی اوقات هر دو بار. درمان های موضعی می توانند به صورت جراحی یا رادیوتراپی انجام گیرد.
درمان سیستمیک
داروهایی که برای درمان سرطان استفاده می شوند، روشهای درمانی سیستمیک محسوب می شوند، زیرا می توانند در هر نقطه از بدن به سلول های سرطانی برسند. آنها می توانند از طریق دهان مصرف شوند یا به طور مستقیم وارد جریان خون شوند. بسته به نوع کانسر پستان، انواع مختلفی از درمان های دارویی ممکن است مورد استفاده قرار گیرد که شامل موارد زیر می باشند:
شیمی درمانی: شیمی درمانی از داروهای ضدسرطانی استفاده می کند که ممکن است به صورت داخل وریدی یا از طریق دهان وارد بدن شود. این داروها از طریق جریان خون حرکت می کنند تا در اکثر نقاط بدن به سلول های سرطانی برسند.
هورمون درمانی: برخی از انواع سرطان پستان تحت تأثیر هورمون ها مانند استروژن و پروژسترون قرار دارند. به درمان هایی که اتصال این هورمون ها به این گیرنده ها را متوقف می کنند، هورمون درمانی می گویند.
درمان هدفمند سرطان: در این روش، داروها مانند شیمی درمانی وارد جریان خون شده و تقریباً به تمام نقاط بدن می رسند و همین امر باعث می شود آنها در برابر سرطان هایی که در نقاط دور دست پخش شده اند، مفید باشند. داروهای هدفمند متفاوت از داروهای شیمی درمانی کار می کنند.
ایمونوتراپی: در این روش، از داروهایی برای تحریک سیستم ایمنی بدن فرد برای تشخیص و از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کنند.
پیشگیری از سرطان سینه
از مهم‌ترین راهکارهای جلوگیری از سرطان سینه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
انجام غربالگری و ماموگرافی
زمانی که این تکنیک های تشخیصی به کار گرفته می‌شود در صورتی که کوچک‌ترین مشکلی در بخش سینه های ایجاد شده باشد می‌توان در همان مراحل ابتدایی مورد تشخیص و درمان قرار داد. درنهایت شاهد هستیم که از بروز شرایط پیچیده تر نیز پیشگیری به عمل خواهد آمد.
ترک کردن سیگار
متاسفانه سیگار کشیدن از رفتارهای پرخطری محسوب می‌شود که منجر به بروز انواع بیماری های مختلف خواهد شد. به همین دلیل توصیه می‌شود که زنان سیگاری برای پیشگیری از بروز هر گونه بیماری از جمله سرطان سینه این عادت را در خودشان ترک دهند. در واقع سیگار کشیدن به نوعی احتمال بروز سرطان پستان را تا حد زیادی افزایش می‌دهد و سلامت زنان به خطر خواهد افتاد.
کاهش وزن و تعادل در میزان چربی های بدنی
به میزانی که وزن زنان افزایش داشته باشد به همان میزان خطر به وجود آمدن شرایط بیماری زا نیز فراهم خواهد شد. زمانی که شاخص توده بدنی زنان افزایش یابد زنان در معرض خطر بیشتری نسبت به ابتلا به سرطان پستان خواهند بود. بنابراین بهتر است که در کاهش وزن نهایت دقت را داشته باشند تا به بیماری های مختلف از جمله سرطان پستان دچار نشوند.
بهبود برنامه غذایی و استفاده از انواع مواد غذایی سالم و بدون خطر
سعی کنید که رژیم غذایی سالم و مناسبی داشته باشید و از خوردن مواد غذایی فست فودی و با چربی بالا پرهیز کنید. بهتر است که در طول روز از مواد غذایی طبیعی و ارگانیک استفاده کنید. میوه و سبزیجات را در برنامه غذایی قرار دهید و غذاهایی فرآوری شده حدالامکان باید از سبد غذایی تان حذف شود.
عدم استفاده از الکل
مطالعات و پژوهش ها نشان می‌دهد که همبستگی معناداری بین استفاده از الکل و ابتلا به سرطان پستان است. یعنی کسانی که الکل بیشتری مصرف می‌کنند در معرض خطر بیشتری در خصوص ابتلا به سرطان سینه هستند. بنابراین ترک الکل خودش نوعی راهکار پیشگیری از بروز سرطان سینه است.
________________________________________________________
مقالات دیگر
