قوز قرنیه چیست؟

قوز قرنیه چیست؟
بیماری قوز قرنیه یا کراتوکونوس (قوز قرنیه به انگلیسی Keratoconus) با نازک ‌شدن قرنیه و ایجاد بی‌نظمی در سطح قرنیه مشخص می‌شود. قرنیه لایه رنگی و بیرونی چشم شماست. لایه میانی ضخیم‌ترین قسمت قرنیه است که بیشتر از آب و پروتئینی به نام کلاژن تشکیل شده‌است. کلاژن قرنیه را قوی و انعطاف‌پذیر می‌کند و به حفظ شکل منظم و گرد آن کمک می‌کند. در واقع وظیفه قرنیه این است که نور را متمرکز کند تا شما بتوانید با وضوح کامل ببینید. بیماری کراتوکونوس باعث می‌شود که قرنیه فرد نازک شود و به شکل مخروطی نامنظم و برآمده در بیاید، در نتیجه نور به‌خوبی روی شبکیه متمرکز نمی‌شود و ممکن است شما تصاویر اطراف را به‌خوبی نبینید.
این بیماری معمولا از سن بلوغ شروع می‌شود و تا اواسط دهه سوم زندگی پیشرفت می‌کند. هیچ راهی برای پیش‌بینی سرعت پیشرفت این بیماری وجود ندارد. قوز قرنیه معمولا هر دو چشم را درگیر می‌کند و در یکی از چشم‌ها شدیدتر است و آن را بیشتر تحت تأثیر قرار می‌دهد.

علائم و نشانه‌های قوز قرنیه
همانطور که قبلا اشاره شد، بیماری قوز قرنیه یا کراتوکونوس یک بیماری تدریجی می‌باشد، بنابراین تشخیص آن ممکن است مشکل باشد. گاهی این بیماری با نزدیک بینی و آستیگماتیسم همراه است که باعث تاری و عدم وضوح دید می‌شود. همچنین دیدن هاله اطراف اشیا و حساسیت به نور می‌تواند از دیگر عوارض آن باشد.
این بیماری هر دو چشم را درگیر می‌کند، اما گاهی پیشرفت و شدت بیماری در یکی از دو چشم بیش‌تر است. علائم این بیماری با پیشرفت آن متغییر است و شامل موارد زیر است:
قرمزی یا تورم چشم
افزایش نزدیک‌ بینی یا آستیگماتیسم
تحریف دید مانند خمیده یا موج ‌دار دیدن خطوط صاف
اختلال رانندگی در شب یا دیدن هاله در اطراف چراغ‌های روشن
تغییرات مداوم در شماره عینک
افزایش حساسیت به نور

دلایل قوز قرنیه
با وجود سال‌ها تحقیق، علت دقیق بروز بیماری قوز قرنیه هنوز ناشناخته است. تصور می‌شود که علت اصلی این بیماری وراثت است. یعنی اینکه برخی افراد با استعداد ابتلا به این بیماری زاده می‌شوند. از آنجایی که قوز قرنیه به‌دلیل از‌بین‌رفتن کلاژن قرنیه به وجود می‌آید، ممکن است عدم تعادل بین تولید و تخریب بافت قرنیه یکی دیگر از علل بروز این بیماری باشد. به‌طور‌کلی عوامل زیر می‌توانند باعث بروز کراتوکونوس شوند.
۱. ژنتیک
بیمارانی که سابقه خانوادگی قوز قرنیه دارند یا دارای برخی اختلالات سیستمیک و ناهنجاری‌های کروموزومی همچون سندروم داون هستند، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
۲. التهاب مزمن چشم
التهاب مداوم ناشی از قرارگیری در معرض محرک‌ها و انواع آلرژی به تخریب بافت قرنیه کمک می‌کنند. در نتیجه ممکن است این مشکلات موجب بروز قوز قرنیه شوند.
۳. مالش چشم
مالش مکرر چشم در مرور زمان باعث تخریب قرنیه می‌شود و ممکن است شما را به کراتوکونوس مبتلا کند. همچنین اگر از قبل به این بیماری مبتلا باشید، مالش چشم سرعت پیشرفت قوز قرنیه را افزایش می‌دهد.
۴. سن
بیماری قوز قرنیه معمولا در سنین نوجوانی به وجود می‌آید، اما ممکن است زودتر در دوران کودکی ظاهر شود. البته ناگفته نماند افراد بالای چهل سال هم می‌توانند به این بیماری دچار شوند، اما احتمال آن بسیار کم است.
۵. نژاد
مطالعه روی بیش از ۱۶۰۰۰ بیمار مبتلا به قوز قرنیه نشان می‌دهد که افراد با نژاد سیاه‌پوست یا لاتین تبار تقریبا ۵۰ درصد بیشتر از دیگر نژادها مستعد ابتلا به این بیماری هستند.
۶. دیگر بیماری‌های چشمی
آتوپیک چشم بیماری است که منجر می‌شود بافت قرنیه چشم تجزیه شود و ممکن است شما را به بیماری کراتوکونوس مبتلا کند. رتینیت پیگمانتوزا هم بیماری دیگری است که روی قرنیه تأثیر می‌گذارد. به‌طورکلی بیماری های چشم متعددی می‌توانند موجب بروز قوز قرنیه شوند. پس اگر به یکی از بیماری‌های چشم مبتلا هستید، بهتر است در مورد شانس ابتلا به قوز قرنیه هم با پزشکتان مشورت کنید.

عوارض قوز قرنیه
در برخی شرایط، قوز قرنیه ممکن است به سرعت متورم شود و باعث کاهش ناگهانی دید و زخم‌شدن قرنیه شود. این اتفاق به این دلیل است پوشش داخلی قرنیه شکسته می‌شود و مایع اطراف وارد آن می‌شود(هیدروپس). معمولا این تورم به‌خودی‌خود فروکش می‌کند اما ممکن است باعث شود زخمی در چشم شما ایجاد شود که بینایی شما را تحت تأثیر قرار دهد.
کراتوکونوس در شرایط پیشرفته ممکن است در قسمت مخروطی قرنیه باعث زخم شود که می‌تواند باعث نابینایی فرد شود.

قوز قرنیه چگونه تشخیص داده می‌شود؟
برای تشخیص کراتوکونوس، چشم پزشک (چشم پزشک یا اپتومتریست) سابقه پزشکی و خانوادگی شما را بررسی می‌کند و یک معاینه چشم انجام می‌دهد. همچنین برای تشخیص دقیق این بیماری نیاز هست که آزمایشات دقیق‌تری روی چشم شما صورت گیرد. آزمایشات زیر نمونه‌ای از این آزمایشات هستند.
۱. توپوگرافی قرنیه
این آزمایش دقیق‌ترین راه برای تشخیص سریع قوز قرنیه و پیشگیری از آن به حساب می‌آید. در این آزمایش یک تصویر کامپیوتری از چشم شما تهیه می‌شود که در آن منحنی قرنیه شما به خوبی مشخص می‌شود.
۲. دستگاه اسلیت لامپ
در این آزمایش پزشک یک پرتو عمودی نور را روی سطح چشم شما هدایت می‌کند و از یک میکروسکوپ کم مصرف برای مشاهده چشم شما استفاده می‌کند. با دستگاه اسلیت لامپ شکل قرنیه شما بررسی می‌شود، همچنین احتمال ابتلا به دیگر بیماری‌های چشمی هم مورد بررسی قرار می‌گیرد.
۳. پاکیمتری
در این آزمایش چشم پزشک یک دایره نور را روی قرنیه شما متمرکز می‌کند و انعکاس آن را اندازه می‌گیرد تا شکل اصلی قرنیه شما را تعیین کند.
برای تشخیص و درمان قوز قرنیه باید به چشم پزشک مراجعه کنید.

درمان قوز قرنیه
    استفاده از عینک: اگر بیماری در مراحل اولیه باشد، تجویز عینک می تواند به بهبودی چشم کمک کند. اما باید به این نکته هم توجه داشت که با تغییر بینایی نمره عینک هم تغییر خواهد کرد.
    استفاده از لنز تماسی: اگر بیماری پیشرفت کند و با تجویز عینک بینایی اصلاح نشود، پزشک لنزهای تماسی سخت تجویز خواهد کرد.
درمان قوز قرنیه
    استفاده از اشعه ماوراء بنفش یا کراس لینکینگ: در این روش رشته‌های کلاژن قرنیه به وسیله اشعه ماورابنفش و با کمک ریبوفلاوین به هم متصل شده و باعث استحکام قرنیه می‌شوند.
    استفاده از رینگ‌های داخل قرنیه‌ای: یکی از روش‌های درمانی که برای قوز قرنیه وجود دارد، استفاده از حلقه‌های داخل قرنیه است که در بعضی از قوزهای خفیف تا متوسط که کنتاکت لنز را نمی‌توانند تحمل کنند، کاربرد دارد. این حلقه‌ها باعث کاهش آستیگماتیسم نامنظم چشم‌ها شده و بینایی را اصلاح می‌کند.
پیوند قرنیه: در صورتی که قوز قرنیه خیلی پیشرفت کند دیگر استفاده از لنزهای تماسی و رینگ‌های داخل قرنیه کمکی نمی‌کند و باید پیوند قرنیه صورت گیرد.

چگونه می توانم از بدتر شدن قوز قرنیه خود جلوگیری کنم؟
اگر مبتلا به قوز قرنیه باشید، مهمترین کاری که می توانید برای وخیم نشدن وضعیت خود انجام دهید پیروی از توصیه هایی است که چشم پزشک در مورد بهترین گزینه های درمانی و مراقبت های بعدی به شما می دهد. بسته به ویژگی های خاص قوز قرنیه شما، این گزینه های درمانی ممکن است شامل لنزهای تماسی اسکلرال ، انجام عمل کراس لینک یا هر دو باشد.
همچنین بسیار مهم است که از مالیدن چشم خودداری کنید. مالش چشم با بدتر شدن قوز قرنیه همراه است.  مدیریت موفقیت آمیز قوز قرنیه نیاز به معاینات مکرر و مادام العمر چشم دارد تا از ثبات قرنیه و حفظ قدرت بینایی اطمینان حاصل کنید.
از طرف دیگر، اگرسوال شما درباره وجود راهی برای جلوگیری از پیشرفت کراتوکونوس باشد، پاسخ سوال شما مثبت است. کراس لینک قرنیه روشی است که از قطره های ویژه و نور درمانی برای کمک به تقویت و ترمیم آسیب قرنیه شما استفاده می کند. این روش یک روش سرپایی سریع و کم تهاجمی است که تقریباً بدون درد، بسیار موثر است و همان روز به خانه می روید.
کراس لینک تقریباً 100٪ در جلوگیری از بدتر شدن قوز قرنیه موثر است. همچنین ممکن است با صاف کردن قسمت مرکزی قرنیه ، کمک کند تا فرد بینایی خود را تا حدودی بهبود ببخشید. اما بیماری را معکوس نمی کند.

________________________________________________________

مقالات دیگر