پولیپ روده (Colon Polyp) چیست؟
پولیپ روده (Colon Polyp) چیست؟
پولیپ روده (Colon Polyp) چیست؟
پولیپهای روده (Colon Polyps) یکی از شایع‌ترین بیماری‌های دستگاه گوارش تحتانی هستند که اغلب به صورت خوش خیم ظاهر می‌شوند.
پولیپ روده یک توده کوچک از سلول است که به صورت غده یا یک زائده روی لایه داخلی روده بزرگ شکل می‌گیرد. اکثر پولیپ‌هایی که در روده بزرگ شکل می‌گیرند، بی‌خطر هستند، اما برخی از آنها ممکن است به سرطان تبدیل شوند. اگر سرطان روده تشخیص داده نشود و درمان مناسبی انجام نشود، ممکن است به مرگ فرد منجر شود. بنابراین در صورت مشاهده هرگونه علائم سریع به متخصص سرطان روده مراجعه کرده و راهنمایی‌های لازم و روش‌های پیشگیری همچون تغییر سبک زندگی یا حتی مصرف مکمل گوارش و معده را دریافت کنید.
انواع بیماری پولیپ روده
پولیپهای روده عمدتا به دو دسته‌ی :
نئوپلاستیک
و غیر نئوپلاستیک تقسیم می‌شوند.
پولیپهای غیر نئوپلاستیک معمولا فرد را به بیماری سرطان مبتلا نمی‌کنند اما می‌توانند به عنوان پیشساز ایجاد سرطان از آنها یاد کرد. پولیپ های قطر بیش از یک سانتی متر با خطر بیشتر سرطان همراه هستند. اگر پولیپ‌ها برداشته نشوند ، به رشد خود ادامه داده و می توانند سرطانی شوند و خطر مرگ را افزایش دهند. در ادامه به بررسی هر یک از انواع آن میپردازیم.
پولیپ غیر نئوپلاستیک: این دسته از پولیپ‌ها، پولیپهای التهابی، لنفوئیدی و هامارتوماتوز هستند که شامل هایپر پلاستیک پولیپ جوانی هامارتوما می‌باشند. این دسته از پولیپ‌ها معمولا سرطانی نمی‌شوند، به همین علت در دسته پولیپهای غیر سرطانی طبقه بندی می‌گردند. گروه پولیپ غیر نئوپلاستیک معمولا در قسمت راست روده‌ی بزرگ پدید می‌گردند.
علائم ابتلا به بیماری پولیپ روده
مانند دیگر بیماری‌ها، ابتلا به پولیپ روده باعث به وجود آمدن علائم متعددی در بدن افراد می‌شود. در ادامه‌ی مطالب به بررسی هر یک از این علائم میپردازیم.
خونریزی مقعدی: مهمترین علامتی که می‌تواند هشدار دهنده‌ی ابتلا به پولیپ روده یا سرطان روده باشد، خونریزی مقعدی است. در صورتی که خونریزی مقعدی شدید و حاد باشد می‌تواند منجر به پارگی پوست مقعد گردد.
تغییر در عادات رودهای: برای همه‌ی انسان پیش می‌آید که برای مدتی دچار اسهال یا یبوست گردند. هرچه مدت زمان ابتلا به یبوست و اسهال در فرد بیشتر باشد، می‌تواند نشانه‌های مبنی بر ابتلا به پولیپ روده باشد.
تغییر رنگ مدفوع: مدفوع مشکی و مدفوع دارای رگه‌های خونی از دیگر نشانه‌های ابتلا به بیماری پولیپ روده می‌باشند. در صورت مشاهده‌ی این علامت سریعا به پزشک مراجعه فرمایید.
درد در ناحیهی شکم: از آنجا که پولیپهای بزرگ می‌توانند قسمتی از روده را مسدود نمایند، در ناحیهی شکم، فرد بیمار درد بسیار شدیدی را احساس می‌نماید.
کم خونی : پولیپ روده می‌تواند در طی زمان بدون ایجاد و بروز علائم خاصی مانند وجود خون در مدفوع، خونریزی کند. طی خونریزی میزان آهن موجود در بدن افراد کاهش می‌یابد. از آنجا که ساخت سلول‌های خونی قرمز به وجود آهن و فولیک اسید وابسته است، کمبود این عنصر باعث ایجاد کم خونی در بدن فرد می‌گردد. کم خونی باعث می‌شود اکسیژن به میزان کافی به اندام‌ها نرسد. در نتیجه افرادی که به کم خونی مبتلا هستند دچار خستگی و تنگی نفس می‌شوند.
علل ایجاد پولیپهای روده
زمانی‌که سلول‌های پوشش روده بزرگ دچار تغییر ژنتیکی شوند بر چرخه زندگی طبیعی سلول‌های سالم تاثیر می‌گذارند. جهش ژنتیکی اصلی‌ترین علت بروز سرطان است. اما یک سری عوامل خطرزا وجود دارند که می‌توانند احتمال ابتلای فرد به پولیپ بدخیم روده بزرگ را افزایش دهند. این عوامل عبارتند از:
افراد سیگاری
اضافه وزن شدید
دیابت نوع2 کنترل‌نشده
عدم فعالیت بدنی مناسب
مصرف بیش از حد الکل
وجود سابقه سرطان کولورکتال
وجود سابقه بیماری التهابی روده
مصرف بیش از اندازه غذاهای فرآوری شده، پرچرب و گوشت قرمز
خطر بروز پلیپ روده بزرگ در نژاد آفریقایی-آمریکایی نیز بیشتر است.
روش‌های تشخیص بیماری پولیپ روده
برای تشخیص پولیپ روده، روش‌های مختلفی وجود دارد که هر کدام از آنها به نحوی بهترین روش برای مورد خاصی از بیماری به شمار می‌آیند. برخی از این روش‌ها عبارتند از:
کولونوسکوپی
پرکاربردترین روش تشخیص برای شناسایی بیماری پولیپ روده، کولونوسکوپی است. این فرآیند معمولا برای تشخیص پولیپ ها و سرطان در روده انجام می‌شود. برای انجام این کار، فرد باید پیش از اقدام، قرص‌های مسهل بخورد تا روده‌های خود را تمیز کند. سپس، یک لوله انعطاف‌پذیر به نام کولونوسکوپ از طریق مقعد وارد روده فرد می‌شود. در سر این لوله دوربینی قرار دارد که به پزشک اجازه مشاهده دقیق پولیپ ها را می‌دهد. همانطور که اشاره شد، برخی از این لوله‌ها قادر به نمونه‌برداری نیز هستند، به این ترتیب بخشی از پولیپ یا سایر ضایعات از طریق مقعد برداشته می‌شود. این روش به پزشک امکان ارزیابی دقیق تر و تشخیص صحیح تر برای بیماری های روده ای را می دهد.
تست مدفوع
قبل از انجام آزمایش کولونوسکوپی یا کولونوگرافی، معمولً از بیمار درخواست می‌شود که آزمایش مدفوع (تست مدفوع) انجام دهد. این آزمایش برای جستجوی خون در مدفوع انجام می‌شود. در صورتی که نتایج آزمایش مدفوع حاکی از وجود خون باشد، لازم است فرد به پزشک متخصص مراجعه کرده و اقدام به انجام کولونوسکوپی نماید. نظر دکتر متخصص مدفوع درباره پولیپ روده می‌تواند به عنوان راهنمایی مفید مورد استفاده قرار گیرد.
سیگموئیدوسکوپی
سیگموئیدوسکوپی یک آزمایش برای بررسی پولیپ روده است که برای بررسی بخش سیگموئید روده‌ی بزرگ انجام می‌شود. در این آزمایش، پزشک ممکن است از داروهای آرامبخش یا بی حسی موضعی استفاده کند، اما بیمار بیهوش نمی‌شود زیرا ممکن است پزشک نیاز به مکالمه با بیمار داشته باشد. بیمار باید به سمت چپ بدن خود دراز بکشد. پس از آن، پزشک لوله‌ی سیگموئیدوسکوپ را وارد مقعد می‌کند تا بتواند قسمت‌های انتهایی روده را بررسی کند.
پزشک با استفاده از دوربینی که در سر لوله قرار دارد، پولیپ یا بافت غیرطبیعی را مشاهده می‌کند و در صورت لزوم می‌تواند از دستگاه مخصوصی برای برداشتن قسمتی از پولیپ استفاده کند.
سی تی کولونوگرافی
یکی از روش‌های تشخیص دیگر برای بیماری پولیپ روده یا سرطان‌ها، روش سی تی کولونوگرافی است. این آزمایش عموما برای افرادی استفاده می‌شود که توانایی تحمل روش‌هایی مانند کولونوسکوپی را ندارند. سی تی کولونوگرافی یک روش آسان و بدون خطر به شمار می‌رود که برای انجام آن نیاز است پیش از انجام، از داروی مسهل کننده استفاده شود.
در این روش، یک لوله با قطر بسیار کم از طریق مقعد وارد رکتوم (راست روده) فرد می‌شود. از طریق این لوله، گاز دی اکسید کربن به داخل روده تزریق شده و روده گشاد می‌شود. در طی انجام آزمایش سی تی کولونوگرافی، از شما تقاضا می‌شود به پشت دراز بکشید و نفس خود را حبس کنید. در طی این فرآیند، سی تی اسکن بدن صورت می‌گیرد.
درمان بیماری پولیپ روده
پولیپکتومی
پولیپکتومی برداشتن پولیپ از طریق جراحی است. برای درمان بیماری پولیپ روده از روش‌های متفاوتی استفاده می‌شود که می‌توان از آنها به برداشتن پولیپ با استفاده از یک حلقه سیم (پولیپکتوم) اشاره نمود.
در صورتی که پولیپ روده قطر بیشتر از یک سانتی متر داشته باشد، مایع در زیر پولیپ تزریق گشته و باعث می‌شود که پولیپ از بافت داخل روده بزرگ جدا گردد. در این صورت پزشک می‌تواند به راحتی پولیپ را از روده بزرگ خارج نماید.
عمل لیزری پولیپ روده
در صورتی که فرد بیمار به سرطان روده مبتلا شده باشد پزشک می‌تواند از روش درمان پولیپ روده با لیزر استفاده نماید. از آنجا که نور لیزر بسیار متمرکز است، نور لیزر پولیپ سرطانی را با سطح بالایی از دقت برش می دهد.
بهترین روش درمان برای بیماری پولیپ روده چیست؟
همانطور که گفته شد که انجام آزمایش کولونوسکوپی پزشک قادر است پولیپ روده را به وسیله لوله از طریق مقعد خارج نماید. به همین دلیل کولونوسکوپی می‌تواند بهترین روش درمان پولیپهای روده تلقی شود.
چه کارهایی را باید بعد از درمان بیماری پولیپ روده انجام دهیم؟
بهتر است هر چند ماه یک بار آزمایش مدفوع انجام دهید. در صورتی که احتمال ابتلای مجدد به بیماری پولیپ روده در شما دیده شود، شما باید آزمایش کولونوسکوپی انجام دهید. توصیه می‌شود افرادی که سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری سرطان روده یا سرطان راست روده را داشته‌اند حتماً هر چند سال یکبار اقدام به انجام آزمایش کولونوسکوپی نمایند تا در صورت رشد مجدد پولیپ از احتمال سرطانی شدن آن جلوگیری کنند است.
نحوه پیشگیری از پولیپ روده
برای جلوگیری از ابتلا به پولیپ روده، از موارد زیر برای مراقبت از سلامتی خود استفاده کنید:
کنترل وزن:با داشتن برنامه و رژیم غذایی مناسب، وزن خود را کنترل کنید و در صورت اضافه وزن، اقدام به کاهش آن نمایید.
ترک سیگار:در صورتی که در معرض دود سیگار قرار دارید یا خودتان سیگار مصرف می‌کنید، به تدریج اقدام به ترک آن کنید.
مصرف الکل:مصرف الکل را به حداقل برسانید، زیرا مصرف زیاد الکل می‌تواند در ایجاد پولیپ روده نقش داشته باشد.
مصرف سبزیجات و میوه‌ها:مصرف هرچه بیشتر سبزیجات و میوه‌های مختلف را به رژیم روزانه خود اضافه کنید.
داشتن رژیم غذایی مناسب:رژیم غذایی با میزان فیبر بالا و کمترین میزان چربی و کالری را در پی بگیرید. برای اطلاعات بیشتر در مورد رژیم غذایی مناسب، با پزشک خود مشورت کنید.
رعایت مصرف دقیق و منظم داروها:در صورت استفاده از داروهای غیر استروئیدی، داروهای ضد التهابی، مکمل‌های غذایی و قرص‌های کلسیم، توصیه‌های لازم را از پزشک خود دریافت کنید و از مصرف خودسرانه‌ی این داروها خودداری کنید.
________________________________________________________
مقالات دیگر
