بواسیر یا هموروئید (hemorrhoid) چیست؟

بواسیر یا هموروئید (hemorrhoid) چیست؟
بواسیر یا هموروئید در واقع همان رگ‌های متورم در مقعد و پایین رکتوم (راست روده) هستند که وضعیتی بالینی شبیه به رگ‌های واریسی پا دارند. بواسیر می‌تواند در داخل راست روده (بواسیر داخلی) و یا در زیر پوست اطراف مقعد (بواسیر خارجی) ایجاد شود. در ادامه می‌توانید عکس بواسیر خفیف را مشاهده کنید.
تقریباً از هر چهار فرد بزرگسال، سه نفر ممکن است دچار بواسیر شوند. بواسیر دلایل مختلفی دارد، اما اغلب علت اصلی آن ناشناخته است. خوشبختانه در حال حاضر روش‌های موثری برای درمان بواسیر وجود دارد. معمولا بسیاری از افراد با شیوه‌های درمان خانگی بواسیر و تغییر سبک زندگی خود تسکین می‌یابند.

انواع بواسیر یا هموروئید
این بیماری انواع و درجات مختلفی دارد که علائم بواسیر یا هموروئید در هر یک از انواع آن ها متفاوت است  و با توجه به این که رگ های کدام ناحیه از مقعد تحت فشار قرار گرفته اند و دچار آسیب شده اند به دو نوع کلی زیر تقسیم بندی می شود:
بواسیر یا هموروئید داخلی
این نوع بواسیر در کانال داخلی مقعد و در قسمت انتهایی رکتوم (راست روده ) بیشتر رخ می دهد. در هموروئید داخلی مویرگ ها و رگ های داخلی مقعد دچار کشیدگی و پارگی می شوند و به دنبال آن خونریزی آغاز می گردد. به علت آنکه در قسمتهای داخلی مقعد تعداد گیرنده های درد بالا نیست شخص به هنگام بروز با درد زیادی روبرو نمی شود ولی ممکن است به همراه دفع مدفوع خود خونریزی مشاهده کند. رنگ خونی که در این شرایط به همراه مدفوع دفع می شود روشن است.
در هموروئید داخلی گاهی التهاب و از هم گسیختگی رگ ها به حدی بالاست که ممکن است در دهانه ی مقعد کاملا آن را احساس نمایید.
بواسیر داخلی میتواند گاها با خونریزی داخلی همراه باشد و از آنجایی که بدون درد است بسیاری از افراد تا مدت ها به بیماری خود پی نمی برد در نتیجه شخص پس از مدتی به یکباره با عوارضی مانند کم خونی شدید و فقر آهن مواجه می شود.
بواسیر یا هموروئید خارجی
بواسیر خارجی در رگ های ناحیه ی خارجی مقعد رخ می دهد و بافتهای خارجی آن را دچار تخریب می کند. در هموروئید خارجی به علت التهاب و پارگی رگ های اطراف مقعد بیرون زدگی هایی در اطراف سوراخ مقعد قابل مشاهده است که به آن ترومبوزه شدن هموروئید می گویند.
به علت تعداد زیاد گیرنده های کانال مقعد این نوع از هموروئید با درد بسیار زیادی همراه است و با هر بار دفع مدفوع خونریزی رخ می دهد.
علاوه بر موارد فوق یک تقسیم بندی دیگر هم برای این بیماری وجود دارد.
هموروئید بر حسب شدت التهاب ها و از هم گسیختگی رگ ها و بافت های اطراف مقعد هم می تواند دسته بندی شود. این تقسیم بندی به شرح زیر است:
    بواسیر درجه 1: نوع خفیفی از بواسیر است که هیچ گونه بیرون زدگی در اطراف مقعد مشاهده نمی شود و فقط با کمی خونریزی ممکن است همراه باشد.
    بواسیر درجه 2: نوعی بواسیر جزئی است که بیرون زدگی هایی در حین دفع مدفوع در اطراف مقعد به وجود می آید ولی خود به خود به درون مقعد باز می گردند.
    بواسیر درجه 3: حالتی از بیماری بواسیر است که طی آن بیرون زدگی های اطراف مقعد به وسیله ی دست به درون مقعد بازگردانده می شود.
    بواسیر درجه 4: پیشرفته ترین نوع بواسیر است که بیرون زدگی های شدیدی در اطراف ناحیه ی مقعد مشاهده می شود که با دست هم به داخل باز نمی گردند و به عمل جراحی نیاز دارد. به این حالت ترومبوزه شدن یا بواسیر خونی می گویند.

علائم و نشانه های بواسیر یا هموروئید
در صورتی که از نشانه ها و علائم بواسیر آگاهی داشته باشید می توانید در ساده ترین و خفیف ترین مراحل این بیماری آن را به سادگی تشخیص دهید و درمان آن را آغاز نمایید.
این بیماری علائم و نشانه های مشخص زیادی دارد و در دسته ی بیماری های پر نشانه قرار می گیرد ولی نکته ای مهم در این میان وجود دارد.
برخی از نشانه ها و علائم هموروئید مانند خونریزی با علائم سایر بیماری های گوارشی از جمله سرطان روده مشابه است از این رو توصیه می کنیم در صورت مشاهده ی هرکدام از نشانه ها و علائم عمومی بیماری برای تشخیص دقیق تر و اطمینان بیشتر به یک متخصص و دکتر بواسیر مراجعه نمایید.
علائم و نشانه های کلی به شرح زیر است:
خونریزی به دنبال دفع مدفوع
یکی از شایعترین و بارزترین علائم بواسیر مشاهده ی خونریزی به دنبال دفع مدفوع است. این خون به رنگ قرمز روشن است و با دفع مدفوع از مقعد خارج می شود. میزان خونریزی با توجه به میزان پیشرفت بیماری متفاوت می باشد. این خونریزی در مراحل خفیف و ابتدایی بیماری به شکل قطره ای و در حجم کم است ولی با پیشرفت بیماری ممکن است میزان خونریزی افزایش یابد و در نتیجه با ادامه ی آن شخص در خطر ابتلا به کم خونی و فقر آهن قرار می گیرد.
احساس درد مقعدی
بسیاری از افرادی که به هموروئید مبتلا هستند درد شدیدی را در اطراف ناحیه ی مقعد خود حس می کنند که با نشستن های طولانی افزایش می یابد. همچنین این درد در مواقعی مانند دفع مدفوع می تواند شروع شود و در بواسیر خارجی میزان آن بسیار شدید تر است.
خروج ترشحات لزج و چسبنده
افراد مبتلا به هموروئید گاهی به همراه مدفوع خود ترشحات لزج و چسبنده ی بی رنگی را ممکن است مشاهده کنند که به همراه مدفوع از مقعد خارج می شود. این ترشحات لزج در اثر کم کاری روده ها و ابتلا به یبوست مزمن در روده ها ایجاد می شوند.
بیرون زدگی های گوشتی
کشیدگی و التهاب رگ های ناحیه ی مقعد باعث می شود که عروق خونی این ناحیه متورم شود و با تجمع خون، بیرون زدگی هایی در اطراف دریچه ی مقعد به وجود می آید. این بیرون زدگی ها ظاهر بسیار ناخوشایند و ناراحت کننده ای دارند و از آنجایی که مشابه این بیرون زدگی ها در رابطه ی جنسی مقعدی هم ایجاد می شود، فرد همیشه از مطرح کردن آن حتی نزد پزشک خجالت می کشد.
سوزش و خارش مقعد
یکی از آزاردهنده ترین نشانه ها و علائم بواسیر احساس سوزش و خارش در ناحیه ی مقعد است که شخص با خاراندن آن می تواند شرایط را بدتر کند.این علامت بیشتر در هموروئید خارجی مشاهده می شود.
احساس دفع ناکامل مدفوع
با جمع شدن مدفوع در رکتوم و برخورد آن با کانال مقعدی که در حد فاصل دو دریچه ی داخلی و خارجی مقعد قرار دارد شخص نیاز به دستشویی احساس می کند. در حالت عادی و طبیعی این کانال باید به طور کامل مدفوع را تخلیه کند ولی در برخی مواقع مانند زمانی که شخص به هموروئید مبتلاست عضلات و عروق خونی این دریچه توانایی لازم برای تخلیه ی کافی مدفوع را ندارند و در نتیجه شخص با وجود دفع مدفوع احساس می کند که هنوز در رکتوم او مدفوع باقی مانده و همچنان به دستشویی نیاز دارد.

علت بواسیر
دلایل مختلفی در ایجاد این بیماری نقش دارد که در ادامه برای شما ذکر خواهیم کرد:
بارداری
هموروئید بیشتر در خانم‌های باردار مشاهده می‌شود؛ چراکه با بزرگ‌تر شدن رحم به رگ‌های روده فشار وارد شده و منجر به تورم رگ‌ها می‌شود.
افزایش سن
بواسیر در میان بزرگسالان بین سنین ۴۵ تا ۶۵ سال بیشتر مشاهده می‌شود؛ اما، به این معنی نیست که جوانان و کودکان کم سن و سال دچار این عارضه‌ای نمی‌شوند.
اسهال
بواسیر می‌تواند پس از اسهال مزمن ایجاد شود.
یبوست مزمن
زمانی که برای دفع مدفوع زور می‌زنید، فشار زیادی به دیواره رگ‌های خونی وارد می‌شود.
بیش از حد نشستن
اگر به مدت طولانی یکجا بنشینید، احتمال بروز بواسیر وجود خواهد داشت.
بلند کردن اجسام سنگین
بلند کردن مداوم اجسام سنگین منجر به هموروئید در افراد می‌شود.
رابطه مقعدی
چنین رابطه‌ای منجر به بواسیر می‌شود یا در صورت وجود این بیماری اگر از مقعد رابطه وجود داشته باشد، این شرایط بدتر خواهد شد.
چاقی
چاقی مرتبط با رژیم غذایی نادرست می‌تواند منجر به بواسیر شود.
ژنتیک
گاهی اوقات تنها به‌دلیل ژنتیک، برخی از افراد این بیماری را به ارث می‌برند.

عوارض هموروئید یا بواسیر چیست؟
عوارض هموروئید نادر است اما در صورتی که ایجاد شوند، می تواند شامل موارد زیر باشد:
    کم خونی: در صورتی که خون زیادی از دست بدهید
    لخته شدن خون
در بیشتر موارد هموروئید خفیف است و هیچ مشکل جدی ایجاد نمی کند. هموروئید با افزایش خطر سرطان روده ارتباطی ندارد.
    همچنین evansvillesurgical.com بیان میکند:
    هموروئید ترومبوز عارضه ای است که در داخل هموروئید ایجاد می شود. این بیماری در اثر ایجاد لخته خون (ترومبوز) در داخل بافت هموروئید ایجاد می شود.
آنها می توانند در داخل هموروئید داخلی و خارجی رخ دهند و این علائم رایج را داشته باشند:
    التهاب
    قرمزی و تورم
    خارش و درد شدید
    رنگ مایل به آبی در اطراف ناحیه آسیب دیده

تشخیص بواسیر چگونه است؟
پزشک احتمالاً در مورد سابقه پزشکی فرد سؤال می کند و معاینه فیزیکی و سایر آزمایشات را برای بررسی اینکه نوع بواسیر چیست انجام می دهد. آنها ناحیه اطراف مقعد را برای هموروئید خارجی بررسی می کنند که شامل موارد زیر می شود:
    توده ها
    پارگی های کوچک در مقعد
    پوست خراش برداشته
    هموروئید داخلی پرولاپس
آنها همچنین ممکن است یک معاینه رکتوم دیجیتال برای تشخیص هموروئید داخلی انجام دهند. این کار شامل معاینه دستی مقعد با استفاده از یک انگشت دستکش دار و روغن کاری شده برای بررسی خون، حساسیت و توده ها است.
اگر پزشک بواسیر داخلی را با معاینه رکتال دیجیتال پیدا نکرد، ممکن است از یک دستگاه کوچک به نام آنوسکوپ برای بررسی پوشش مقعد و مقعد استفاده کند. آنها ممکن است بتوانند بواسیر داخلی را به صورت برآمدگی از طریق دستگاه مشاهده کنند.

راه های درمان بواسیر
هموروئیدها ممکن است با استفاده از روش‌های غیر جراحی یا جراحی درمان شوند. درمان هموروئید معمولا با توجه به شدت علائم و سطح آن تعیین می‌شود. در ادامه راه‌های مختلف درمان این بیماری آورده شده است:
    تغییر در رژیم غذایی: مصرف مواد غذایی حاوی فیبر بالا مانند میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات، غلات کامل و نخود فرنگی می‌تواند به جلوگیری از تشدید علائم این مشکل کمک کند. مصرف مایعات از تشدید علائم جلوگیری می‌کند.
    استفاده از کرم‌ها و قرص‌های موضعی: استفاده از کرم‌ها و قرص‌های موضعی می‌تواند در کاهش التهاب و خارش موثر باشد. این محصولات عموما حاوی موادی مانند هیدروکورتیزون یا لیدوکائین هستند.
    داروهای خوراکی: ممکن است پزشک داروهایی مانند ضد التهاب‌ها، مسکن‌ها، ملین‌ها و داروهای ضد قارچ تجویز کند تا علائم هموروئید کاهش یابد.
    تزریق سرخ کننده: در برخی موارد، تزریق سرخ کننده می‌تواند در ترشح خون در هموروئید کمک کند و باعث تنگ شدن و کوچک شدن رگ‌ها شود.
    کوتاه کردن بواسیر با استفاده از لیزر یا روش‌های دیگر: این روش‌ها برای بواسیری که بیرون از مقعد قرار دارد و بزرگ است مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش‌ها، بواسیر با استفاده از لیزر یا روش‌های دیگر کوچک یا حذف می‌شود.
    جراحی: در صورت عدم تاثیر روش‌های خانگی، ممکن است پزشک توصیه کند که آن را با استفاده از جراحی بردارید. این جراحی می‌تواند شامل برداشتن هموروئید با لیزر یا استفاده از روش‌های دیگر مانند بانداژ گذاری با لیگچرهای رابط یا ختنه باشد.
با این حال، همواره بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین روش درمان برای شما مشخص شود.

درمان خانگی بواسیر
درمان خانگی بواسیر شامل استفاده از روش‌های طبیعی و خانگی است که می‌تواند به کاهش علائم و درد کمک کند. لازم است توجه داشته باشید که در صورت بروز علائم شدید و خونریزی شدید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. در ادامه چند روش خانگی برای درمان این مشکل ذکر می‌شود:
استفاده از یخ: قرار دادن یک قطعه یخ در یک حوله نرم و قرار دادن آن روی منطقه مورد نظر به مدت 10-15 دقیقه می‌تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند.
استفاده از چای کمپرس: قرار دادن یک کیسه چای روی منطقه مورد نظر می‌تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند.
استفاده از حمام‌های گرم: نشستن در حمام گرم به مدت 10-15 دقیقه می‌تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند.
استفاده از کرم‌ها و ژل‌های طبیعی: استفاده از کرم‌ها و ژل‌های طبیعی حاوی موادی مانند آلوئه ورا و روغن درخت چای می‌تواند به تسکین التهاب و درد کمک کند.
تغییر در رژیم غذایی: مصرف مواد غذایی غنی از فیبر مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل می‌تواند به کاهش عوارض این بیماری کمک کند.
لازم به ذکر است که قبل از استفاده از هر روش خانگی برای درمان بواسیر، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا اطمینان حاصل شود که این روش‌ها برای شما مناسب هستند و هیچ عوارض جانبی ندارند.

برای پیشگیری از ابتلا به بواسیر چه کنیم
برای پیشگیری از ابتلا به هموروئید، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
فعالیت بدنی منظم:
انجام ورزش‌های منظم مانند پیاده ‌روی، شنا، یوگا یا تمرینات کششی می‌تواند عملکرد روده‌ها را بهبود بخشد و از تشدید هموروئید جلوگیری کند. این کار از تنبلی روده هم پیشگیری می‌کند.
نشستن در مدت طولانی:
همانطور که اشاره شد ایستادن و نشستن مدت طولانی می‌تواند فشار زیادی روی منطقه مقعد و روده‌ها ایجاد کند و باعث تشدید این مشکل شود. بنابراین، بهتر است هر ۳۰ دقیقه یکبار برخی از حرکات کوچک انجام دهید و برای کاهش فشار روی منطقه مقعد از وسایل مخصوص استفاده کنید.
اجتناب از تنش و استرس:
استرس و تنش می‌تواند عملکرد روده‌ها را تحت تاثیر قرار داده و باعث تشدید هموروئید شود. بنابراین، تمرین روش‌های مدیریت استرس مانند تنفس عمیق، یوگا یا ماساژ می‌تواند مفید باشد.
اجتناب از دفع مداوم:
زور فراوان در حین دفع و فشار بیش از حد بر روی مقعد می‌تواند باعث تشدید این بیماری شود. بنابراین، اجتناب از این موارد و استفاده از توالت به ‌صورت طبیعی و بدون فشار زیاد بر روی مقعد مهم است.
استفاده از الیاف مکمل:
گاها ممکن است نیاز به مکمل الیاف داشته باشید. مصرف مکمل‌های الیاف می‌تواند در بهبود عملکرد روده‌ها و جلوگیری از هموروئید مفید باشد. قبل از استفاده از هر گونه مکمل، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
اجتناب از مصرف دخانیات و الکل:
مصرف مداوم دخانیات و الکل می‌تواند باعث تشدید هموروئید شود. بنابراین، بهتر است از مصرف آن‌ها اجتناب کنید. مصرف الکل و دخانیات می‌تواند موجب سوزش معده هم بشود.

________________________________________________________

مقالات دیگر