پسوریازیس چیست؟

پسوریازیس چیست؟
پسوریازیس (به انگلیسی psoriasis) یا بیماری سوریازیس یکی از انواع بیماری های پوستی خودایمنی است که به بیماری داء‌الصدف هم معروف است. در بیماری پسوریازیس سلول‌های پوستی تا ۱۰ برابر سریع‌تر از حد نرمال تکثیر شده و روی هم انباشته می‌شوند. این فرآیند باعث می‌شود که لکه‌های قرمز برآمده و پوشیده با پوسته‌های سفید ایجاد شود.
این لکه‌ها همراه با خارش بوده و گاهی دردناک هستند و می‌توانند در هر کجایی از بدن رشد کنند، اما اکثرشان در پوست سر و مفاصلی مانند آرنج و زانو دیده می‌شوند. پسوریازیس مسری نبوده و نمی‌تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود. حتی تماس پوستی نیز باعث انتقال بیماری به فرد دیگر هم نمی‌شود. اما گاهی اوقات در اعضای مختلف یک خانواده ممکن است دیده‌شود.
پسوریازیس یک بیماری مزمن است که اغلب بهبود می‌یابد و دوباره عود می‌کند. هدف اصلی درمان این است که سرعت تکثیر سلول‌های پوست متوقف شود.طبق یکی از مطالعات دانشگاهی در سال ۲۰۱۸ ، حدود ۷.۴ میلیون آمریکایی مبتلا به پسوریازیس هستند.
شیوع پسوریازیس در ایران حدود ۲% کل جمعیت است. این بیماری همواره با بیماری‌های دیگری مرتبط است و فرد مبتلا ممکن است علاوه بر آن به یکی از بیماری‌های زیر نیز مبتلا باشد:
    دیابت نوع دو
    بیماری التهابی روده
    بیماری قلبی
    آرتریت پسوریاتیک
    اضطراب
    افسردگی

چگونگی بروز بیماری پسوریازیس
علت پسوریازیس به طور کامل مشخص نشده است؛ اما به نظر می‌رسد که با سیستم ایمنی بدن، سلول‌های T و دیگر گلبول‌های سفید خون به نام نوتروفیل‌ها در ارتباط است. سلول‌های T به طور معمول از بدن در برابر عوامل خارجی مانند ویروس‌ها یا باکتری‌ها دفاع می‌کنند. اما گاهی همین سلول‌های T به اشتباه به سلول‌های سالم پوست حمله می‌کنند و آن‌ها را آلوده می‌کنند.
سلول‌های بیش از حد فعال T، باعث افزایش تولید سلول‌های پوست، سلول‌های T بیشتر و سایر سلول‌های سفید خون، به خصوص نوتروفیل‌ها می‌شوند. این عوامل باعث قرمزی پوست و ضایعات پوستی می‌شوند. رگ‌های خونی موجود در مناطق آسیب‌دیده پسوریازیس باعث ایجاد قرمزی در این ضایعات پوستی می‌شوند.
این فرآیند تبدیل به یک چرخه مداوم می‌شود که در آن سلول‌های پوستی جدید به سرعت در حال حرکت به سمت لایه خارجی پوست هستند. این اتفاق ممکن است طی روزها یا هفته‌ها به طول انجامد.
اغلب مبتلایان در سنین ۱۵ تا ۳۵ سالگی به این بیماری دچار می‌شوند. بیماری پوستی پسوریازیس مسری نیست و از طریق تماس فیزیکی به افراد دیگر منتقل نمی‌شود. با وجود این، پسوریازیس می‌تواند یک بیماری ژنتیکی و ارثی باشد. همچنین این بیماری به بخش‌های دیگر بدن شما منتشر نمی‌شود.

علائم و نشانه های پسوریازیس
علائم و نشانه های پسوریازیس در افراد مختلف متفاوت است و این بیماری می تواند نواحی مختلفی را درگیر کند. علائم و نشانه های پسوریازیس عبارتند از:
    پینه های ملتهب، برجسته و قرمز رنگ روی پوست
    پوست قرمزی که ممکن است ترک بخورد و خونریزی کند.
    احساس درد در اطراف پینه ها
    مفاصل دردناک و متورم
    احساس سوزش و خارش در اطراف پینه ها
    فلس ها یا پلاک های نقره ای روی پینه های قرمز
    ضخیم شدن ناخن ها، سوراخ شدن یا برآمده شده آن ها
    تاول های پر از چرک روی لکه های قرمز پوست

چه کسانی بیشتر در معرض پسوریازیس قرار دارند؟
هر کسی می‌تواند در خطر ابتلا به پسوریازیس باشد، اما برخی عوامل می‌توانند خطر ابتلا به بیماری را افزایش دهند. از جمله:
سابقه خانوادگی
سابقه خانوادگی یکی از مهم‌ترین عوامل خطر است. داشتن یک والد پسوریازیس خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد و داشتن دو والد پسوریازیس خطر بیشتری را به همراه دارد.
عفونت‌های ویروسی و باکتریایی
افراد مبتلا به HIV بیشتر احتمال دارد که پسوریازیس را توسعه دهند تا افرادی که سیستم ایمنی سالمی دارند. کودکان و نوجوانان با عفونت‌های تکراری، به ویژه گلودرد، ممکن است در معرض خطر بیشتری قرار بگیرند.
استرس
از آنجا که تنش می‌تواند بر سیستم ایمنی بدن تاثیر بگذارد، سطوح استرس بالا ممکن است خطر ابتلا به پسوریازیس را افزایش دهد.
چاقی
وزن بیش از حد خطر ابتلا به پسوریازیس را افزایش می‌دهد.
سیگار کشیدن
استفاده از دخانیات نه تنها خطر ابتلا به پسوریازیس را افزایش می‌دهد، بلکه می‌تواند شدت بیماری را هم افزایش دهد. سیگار کشیدن نیز ممکن است در ابتدای توسعه بیماری نقش داشته باشد.

انواع مختلف پسوریازیس
پسوریازیس پلاکی (plaque)
حالت پلاکی شایع‌ترین نوع پسوریازیس است به‌صورتی‌که حدود ۸۰ درصد افراد مبتلا، به نوع پلاکی آن مبتلا هستند. در این عارضه پلاک‌های ملتهب و قرمز به صورت موضعی در بخش‌هایی از پوست دیده می‌شود. این پلاک‌ها عمدتاً با فلس‌های نقره‌ای- سفید پوشیده شده است. چنین پلاک‌هایی بیشتر بر روی آرنج، زانوها و پوست سر دیده می‌شود.
پسوریازیس تاولی (Pustular)
این نوع از بیماری در افراد بالغ شایع‌تر است. در پسوریازیس تاولی، برجستگی‌های تاول مانند که داخل آن چرک سفید قرار دارد در برخی از نواحی پوست به‌صورت ملتهب و قرمز وجود دارد. این شکل از پسوریازیس به‌صورت پچ‌های محدود و موضعی، برخی نقاط پوست نظیر دست‌ها و پاها را درگیر کرده و گستردگی بالایی ندارد.
پسوریازیس معکوس (inverse)
پسوریازیس معکوس سبب بروز نقاط براق و ملتهب بر روی پوست می‌شود. این نوع پسوریازیس عمدتاً در زیر بغل، اطراف پستان‌ها، کشاله ران و اطراف ناحیه تناسلی دیده می‌شود.
پسوریازیس اریترودرمیک (erythrodermic)
این نوع پسوریازیس از نوع شدید بیماری است و شیوع بسیار کمی دارد. در مراحل اولیه این بیماری، سطح وسیعی از پوست همانند آفتاب‌سوختگی قرمز و ملتهب می‌شود. در مرحله بعدی راش‌های قرمز که با سوزش همراه هستند ظاهر می‌شوند و حدود ۹۰ درصد سطح پوست را در بر می‌گیرند. معمولاً بیماران در این مرحله از بیماری دچار تب و ضعف عمومی بدن می‌شوند. ازآنجاکه این نوع از پسوریازیس از بیماری‌های پرخطر به شمار می‌آید افراد مبتلا بایستی تحت نظر پزشک دوره‌های درمانی را طی نمایند.
پسوریازیس خال‌دار (Guttae)
نوع خالدار پسوریازیس عمدتاً در کودکان بروز می‌کند. در این نوع پسوریازیس نقاط صورتی کوچکی بر روی پوست ظاهر می‌شود. این خال‌های صورتی بیشتر بر روی شکم، بازوها و پاها دیده می‌شود. خال‌های صورتی پوست براثر عفونت‌های باکتریایی مثل عفونت مجاری تنفسی فوقانی و یا سایر عفونت‌های استافیلوکوک تحریک‌شده و تعداد آن‌ها افزایش می‌یابد.

عوارض پسوریازیس
اگر پسوریازیس دارید، در معرض خطر برخی بیماری‌های خاص هستید. این بیماری‌ها شامل:
· اختلالات چشم: بیماری ملتحمه و بلفاریت در افراد مبتلا به پسوریازیس رایج هستند.
· دیابت نوع 2: خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در افراد مبتلا به پسوریازیس بیشتر است.
· فشار خون بالا: فشار خون بالا در افراد مبتلا به پسوریازیس بیشتر دیده می‌شود.
· بیماری قلب و عروقی: برای افرادی که مبتلا به پسوریازیس هستند، خطر ابتلا به بیماری قلبی عروقی دو برابر بیشتر از افراد بدون این بیماری است. پسوریازیس و بعضی از درمان‌هایی که صورت می‌گیرند، باعث افزایش ضربان قلب، سکته مغزی، کلسترول بالا و آترواسکلروز می‌شوند.
· سندروم متابولیک: این سندرم که شامل: فشار خون بالا، افزایش سطح انسولین و سطوح کلسترول غیر طبیعی است، خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می‌دهد.
· بیماری پارکینسون: این بیماری مزمن عصبی بیشتر در افراد مبتلا به پسوریازیس اتفاق می‌افتد.
· بیماری کلیوی: پسوریازیس متوسط ​​تا شدید بیماران کلیوی را با خطر بیشتری تهدید می‌کند.
· مشکلات عاطفی: پسوریازیس همچنین می‌تواند کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد. پسوریازیس با کمبود اعتماد به نفس و افسردگی همراه است.
· سایر بیماری‌های خود ایمنی مانند بیماری ام اس و بیماری های التهابی روده به نام بیماری کرون بیشتر به افرادی که مبتلا به پسوریازیس هستند حمله می‌کنند.

آیا پسوریازیس خطرناک است؟
سوریازیس خطرناک نیست اما می‌تواند باعث بروز مشکلاتی شود. این بیماری می‌تواند بر روی اعتماد به نفس شما تاثیر بگذارد و اگر از روش‌های حمایتی و متخصص پوست و مو کمک نگیرید، برای شما مشکل‌ساز شود.

آیا پسوریازیس مسری است؟
پسوریازیس مسری نیست چراکه عامل این بیماری میکروبی نیست بلکه یک نقص ژنتیکی در چرخه تکثیر سلول‌های پوستی است که باعث تولید بیش‌ازحد سلول‌های اپیدرم می‌شود. بنابراین تماس با پلاک‌های پوستی فرد مبتلا به پسوریازیس شما را در معرض ابتلا به این بیماری قرار نمی‌دهد.

تفاوت اگزما و پسوریازیس چیست؟
اگزما یکی از مشکلات پوستی است که براثر خشک شدن بیش‌ازحد پوست در پاسخ به برخی محرک‌هایی نظیر ضدعفونی‌کننده‌های الکلی، مواد شوینده و یا آلرژن‌های تماسی ایجاد می‌شود. در اگزما علائمی همچون التهاب پوست، پوسته‌پوسته شدن، ترک خوردن، خارش و قرمزی پوست ایجاد می‌شود. اما پسوریازیس ناشی از یک مشکل در سیستم ایمنی افراد است که سبب تجمع انباشتگی سلولی بر روی پوست شده و به‌صورت پلاک‌های برآمده سفیدرنگ قابل‌تشخیص است.

چه موقع برای درمان پسوریازیس به دکتر پوست مراجعه کنیم؟
اگر فکر می‌کنید که ممکن است پسوریازیس داشته‌باشید، به پزشک پوست و مو مراجعه کنید. به خصوص اگر پسوریازیس شما همراه با علائم زیر است:
    باعث ناراحتی و درد می‌شود.
    انجام وظایف معمول را برایتان دشوار می‌کند.
    باعث می‌شود که شما در مورد ظاهر پوست خود نگران باشید.
    منجر به مشکلات مفصلی مانند درد، تورم یا عدم توانایی انجام وظایف روزانه می‌شود.
    در صورتی‌که علائم شما بدتر شدند یا با درمان بهبود نیافتید، بایستی به پزشک مراجعه کنید زیرا ممکن است به داروهای مختلف یا ترکیبی از درمان‌های مختلف برای کنترل پسوریازیس نیاز داشته‌باشید.

تشخیص پسوریازیس
در بیشتر موارد، تشخیص این بیماری نسبتا ساده است. در ادامه روش‌های تشخیص این بیماری را آورده‌ایم:
    شرح حال و معاینه فیزیکی: پزشک شما معمولا پسوریازیس را با شرح حال و بررسی پوست، سر و ناخن‌های شما، می‌تواند تشخیص دهد.
    نمونه‌برداری از پوست (بیوپسی پوست): به‌ندرت، ممکن است پزشک شما یک نمونه کوچک از پوست (بیوپسی) بگیرد. پزشک ابتدا محل ضایعه را بی‌حسی موضعی، بی‌حس کرده سپس نمونه را بر اساس یک میکروسکوپ مورد بررسی قرار می‌دهد تا نوع دقیق پسوریازیس را تعیین‌کرده و اختلالات و عفونت‌های دیگر را رد کند.

درمان پسوریازیس
پسوریازیس درمان قطعی ندارد اما برخی داروها و توصیه‌های درمانی می‌تواند شدت علائم را کاهش دهد. درمان دارویی به دو شکل است؛ استفاده از پمادهای موضعی و استفاده از داروهای سیستمیک و خوراکی.
همچنین وب‌سایت webmd در مورد درمان پسوریازیس این چنین می‌گوید:
    بیماری پسوریازیس درمانی ندارد؛ اما تا حد زیادی می‌توان علائم آن را (حتی اگر جدی باشد) کنترل کرد. کنترل التهابات ناشی از این اختلال خطر بیماری‌های قلبی را نیز کاهش می‌دهد.
پمادهای موضعی
پماد و کرم‌های موضعی که بر روی پوست آسیب‌دیده استفاده می‌شوند برای کاهش علائم پسوریازیس نوع خفیف تا متوسط مفید است. این داروها شامل موارد زیر است:
    رتینوئیدهای پوستی
    کورتیکواستروئید
    دیترانول
    پمادهای آنالوگ ویتامین D
    سالیسیلیک اسید
    مرطوب کننده‌های پوستی
داروها سیستمیک و خوراکی
برای بیماران مبتلا به نوع شدید پسوریازیس که به درمان‌های موضعی پاسخ موثری نمی‌دهند داروهای خوراکی و یا تزریقی تجویز می‌شود. با توجه به اثرات جانبی این داروها، پزشکان تنها برای بازه زمانی کوتاهی آن‌ها را تجویز می‌کنند. این داروها عبارت‌اند از:
    متوترکسات: این دارو سرکوب‌کننده سیستم ایمنی بوده و مانع از حرکت سلول‌های سفید خون به سمت پوست می‌شوند. معمولاً این دارو عوارض زیادی ازجمله اختلال در عملکرد کبد، کلیه و مغز استخوان دارد.
    سیکلوسپورین: این دارو نیز سرکوب‌کننده سیستم ایمنی است و مانع از حمله سلول‌های سفید خون به سلول‌های پوستی می‌شود. از عوارض این دارو متورم شدن و التهاب لثه‌ها است. جهت کاهش ابتلا به این عارضه توصیه می‌شود دندان‌های خود را روزانه مسواک زده و از نخ دندان استفاده کنید. همچنین به‌منظور پیشگیری از هر نوع آسیب دندانی به‌طور مرتب به دندان‌پزشک مراجعه نمایید.
    رتینوئیدها: این داروها با کاهش تکثیر سلولی، مانع از انباشتگی سلول‌های پوستی و ایجاد پلاک‌های پوستی می‌شوند. با توقف استفاده از این دارو، علائم دوباره ظاهر می‌شوند. از عوارض دارویی چنین داروهایی می‌توان به ریزش مو و التهاب لب‌ها اشاره کرد.
نوردرمانی
در برخی از انواع پسوریازیس می‌توان با نوردرمانی و یا بهره گرفتن از اشعه UV نور خورشید علائم را کاهش داد. اشعه UV قادر است سلول‌های سفید خون که به سلول‌های پوستی حمله کرده‌اند را از بین ببرد. در پسوریازیس‌های نوع وخیم که علائم شدیدی بروز می‌دهند ترکیب نوردرمانی با داروهای تجویزشده جهت کاهش علائم مفید است.

________________________________________________________

مقالات دیگر