میگرن چیست؟َ

آیا شما هم گاهی دچار سردردهای میگرنی می‌شوید؟ آیا دردهای شدید و طولانی‌مدت میگرنی شما را نگران کرده؟ احتمالاً شما هم در دوره‌هایی دچار این دردها به‌صورت تپنده یا سردرد خوشه‌ای شده‌اید به‌طوری‌که روال زندگی‌تان از حالت عادی خارج‌ شده.

حملات میگرنی ممکن است بدون هشدار به طور ناگهانی بروز کند یا ممکن است عوامل محرک مشخصی مانند حذف یک وعده غذایی، قرار گرفتن در معرض دود یا آلودگی هوا یا دوره قاعدگی و تغییر سطح هورمون‌ها باعث ایجاد این بیماری شوند.

حملات میگرن یا سردرد میگرنی چند روز طول میکشد؟
بیشتر حملات میگرن از ۴ تا ۷۲ ساعت طول می‌کشد. اگرچه درمان موثر می‌تواند آنها را به چند ساعت کوتاه کند. از طرف دیگر، برخی از حملات میگرنی می‌توانند حتی بیش از ۷۲ ساعت ادامه داشته باشند.

داشتن میگرن می‌تواند ناتوان کننده باشد و منجر به از دست دادن روزهای مدرسه یا کار، بهره‌وری کم در مدرسه یا کار، عدم توانایی انجام مسئولیت‌های خانه و از دست دادن فعالیت‌های خانوادگی، اجتماعی و اوقات فراغت شود.

علت میگرن چیست؟
احتمالا برای شما نیز این سوال مطرح شده است که علت میگرن چیست؟ باید توجه داشته باشید که هنوز علت اصلی آن ثابت شده نیست اما در علائم شناخته شده به عنوان حمله میگرنی، برخی از پزشکان معتقدند مغز افرادی که میگرن دارند نسبت به مغز افرادی که این بیماری را ندارد، در برابر محرک‌های محیطی مانند استرس یا اختلال خواب واکنش شدیدتری نشان می‌دهد.

عوارض ثانویه در بروز میگرن
مصرف بیش از حد داروهای مسکن می‌تواند باعث سردردهای جدی ناشی از بیش‌مصرفی دارو شود. به نظر می‌رسد که این خطر با ترکیب آسپرین، استامینوفن و کافئین در بالاترین حد خود باشد. همچنین، اگر بیش از 14 روز در ماه آسپرین یا ایبوپروفن (Advil، Motrin IB) مصرف کنید یا اگر برای بیش از 9 روز در ماه تریپتان، سوماتریپتان (Imitrex، Tosymra) یا ریزاتریپتان (Maxalt، Maxalt-MLT) مصرف کنید، می‌توانید دچار سردردهای ناشی از مصرف بیش از حد دارو شوید.

سردرد ناشی از بیش‌مصرفی دارو زمانی رخ می‌دهد که داروها تسکین درد را متوقف و شروع به ایجاد سردرد می‌کنند. سپس در این زمان شما از داروهای مسکن بیشتری استفاده می‌کنید و در نتیجه این دور باطل ادامه می‌یابد.

علائم سردرد میگرنی چیست؟
بسته به نوع میگرن علائم و نشانه های آن نیز متفاوت خواهد بود اما به طور معمول درد در سر یکی از علائم بسیار شایع در این بیماری است که در خیلی از افراد باعث مختل شدن زندگی روزانه و عادی فرد می شود. این سردرد به طور معمول به صورت یک احساس ضربان شدید در سر بروز پیدا نموده و اگر چه اغلب در یک طرف سر احساس می شود اما گاهی در دو طرف سر نیز بروز پیدا می کند. سایر علائم و نشانه های سردرد میگرنی عبارتند از:

حساسیت به نور
حساسیت به صدا
حساسیت لمسی یا درد ناشین از لمس های ملایم
خستگی
مشکل در تمرکز
سرگیجه
تهوع و استفراغ
گردن درد
افسردگی یا اضطراب
اسهال
درد سینوس
صدای زنگ زدن در گوش
سردرد میگرنی

سایر علائم میگرنی
این بیماری همچنین گاهی نشانه های دیگری نیز دارد که به نسبت بقیه کمتر بروز پیدا می کنند. از بین این علائم می توان به موارد زیر اشاره نمود:

یبوست
سرد شدن دست یا پا
تورم صورت
تکرر ادرار
گوش درد
مشکل در صحبت واضح
مشکل در درک اطلاعات کتبی یا گفتاری
درد فک
احساس تشنگی بیشتر
تعریق شبانه
کابوس
ضعف جسمانی
بی حسی یا سوزن شدن در دست ها، پاها یا صورت

عوامل بروز میگرن
اگر چه هنوز به درستی مشخص نشده که علت بروز میگرن چیست اما میگرن را می توان یک مشکل عصبی دانست که عوامل زیر می توانند باعث بروز آن شوند:

چشمک زدن چراغ
بازتاب نور روی برف و باران، چراغ های پر نور چشمک زن و نور تلویزیون یا نور سینما می تواند باعث میگرن شود. به منظور پیشگری از بروز میگرن به دلیل این مورد می توان برای بیرون از خانه از عینک آفتابی پلاریزه استفاده نموده و در خانه از لامپ های فلورسنت با طیف نور روز بهره گرفت.

استرس و اضطراب
یکی از عوامل شایع شروع میگرن استرس و اضطراب است که با انجام ورزش های آرامش بخش و کنترل استرس می توان به خوبی آن را کنترل نمود.

 کمبود خواب یا خوراک
افراد مبتلا به میگرن باید حتماً خواب کافی و برنامه غذایی مناسبی داشته باشند. این افراد باید حتماً در طی روز به اندازه کافی آب بنوشند و مصرف حداقل 6 تا 8 لیوان آب را در طی روز رعایت کنند. همچنین خوردن منظم وعده های غذایی با جلوگیری از افت قند خون مانع از تحریک میگرن می شود.

مصرف غذاهای حساسیت زا
برخی از غذاهای خاص و حساسیت زا از عوامل تحریک میگرن هستند و افرادی که درگیر این بیماری هستند باید با دقت بیشتری وعده های غذایی خود را انتخاب کنند و در صورتی که بعد از مصرف غذای خاصی سردرد شدیدی را احساس کردند باید آن را یادداشت نموده و در اولین فرصت آن را با پزشک در میان بگذارند.

برنامه غذایی نامناسب
به طور معمول غذاهای تخمیر شده و ذخیره شده دارای سطح زیادی از تیرامین هستند که این ماده باعث تنگ و گشاد شدن رگ های خونی شده و منجر به تحریک سردردهای میگرنی می شود. به همین دلیل توصیه می شود افراد دارای میگرن از مصرف غذاهایی چون پنیر، سویا، پپرونی و… که دارای مقدار زیادی ترامین هستند تا جای ممکن صرف نظر کنند.

افزایش وزن
طبق تحقیقات صورت گرفته اضافه وزن و چاقی می تواند تا 81 درصد خطر ابتلا به میگرن را بالا ببرد و این موضوع به طور معمول به دلیل آزاد شدن ذرات التهابی به درون جریان خون توسط سلول های چربی است.

میگرن در کودکان
به طور تقریبی از 5 درصد از کودکانی که درگیر سردرد هستند  از میگرن رنج می برند و این بیماری اگر چه در هر دو جنسیت دیده می شود اما به طور معمول بعد از بلوغ در بین دختران بیشتر دیده می شود. میگرن در کودکان می تواند با نشانه هایی غیر از سردرد از قبیل درد معده، استفراغ شدید و مکرر همراه باشد. همچنین گاهی وجود علائمی مانند گام های بسیار لرزان، رنگ پریده، حالات عصبی، حرکات غیرارادی چشم و استفراغ می تواند نشان دهنده نوعی میگرن به نام سرگیجه خوش خیم در کودکان باشد.

درمان سردرد میگرنی با داروهای مسکن
راهی برای درمان کامل میگرن وجود ندارد اما امکان کم کردن حملات میگرنی وجود دارد. امروزه تنوع داروهای مسکن برای بهبود سردرد زیاد است. اکثر این داروها در درمان سردرد بسیار مفید است اما مصرف زیاد این داروها برای بدن ضرر دارد و عوارضی مانند زخم معده، مشکلات گوارشی و مسمومیت به همراه دارد. علاوه بر همه‌ی این عوارض مصرف بیش از حد مسکن‌ها ممکن است میگرن را بدتر کند. در نتیجه یکی از علل سردرد‌های مزمن مصرف بی‌رویه مسکن است.

یکی از شایع‌ترین داروهای مصرفی برای میگرن تریپتان‌ها هستند. البته بعضی از افراد مبتلا به فشار خون، سکته مغزی، بیماری‌های قلبی و افرادی که داروهای خاص مصرف می‌کنند، باید از مصرف تریپتان‌ها اجتناب کنند. تهوع، سرگیجه و درد قفسه سینه از عوارض مصرف تریپتان‌ها برای این افراد است.

ارگوتامین‌ها انواع دیگر داروهای موثر در درمان میگرن هستند اما تاثیرگذاری تریپتان‌ها بسیار بیشتر است. تداخل دارویی ارگوتامین‌ها با داروهای دیگر زیاد است و عوارضی مانند طعم بد و غیر معمول دهان، درد عضلانی، سرگیجه و تهوع به همراه دارند. تمام این عوارض و تداخلات دارویی، استفاده از ارگوتامین‌ها را برای بیماران محدود کرده است.

تزریق سم بوتولینوم برای درمان سردرد میگرنی
تزریق سم بوتولینوم (به طور عام به نام بوتاکس شناخته می‌شود) یک روش درمانی است که در صورت عدم پاسخ به داروهای مسکن معمولاً استفاده می‌شود. این تزریقات به طور معمول در مناطق خاص از صورت و گردن تزریق می‌شوند و با کاهش فعالیت عضلات و جلوگیری از انقباض آن‌ها، به کاهش سردردهای میگرن کمک می‌کنند. این روش در بعضی افراد نتایج خوب و قابل قبول دارد، اما نباید بصورت روزانه و بطور طولانی مدت استفاده شود.

بوتاکس برای افراد بالای 18 سال که در ماه بیش از 15 روز با میگرن درگیر هستند مفید است. مدت زمان اثرگذاری بوتاکس چهار هفته و یا بیشتر است و معمولا 12 هفته بعد نیاز به تزریق و تمدید مجدد آن می‌باشد.

توجه داشته باشید که حساسیت این نقاط خیلی بالا است و برای تزریق حتما باید به پزشک متخصص مراجعه شود.

مواد تزریقی سم بوتولینوم چگونه به درمان میگرن کمک می‌کنند؟
شواهد نشان می‌دهد که بوتاکس قادر به قطع مسیر انتقال درد بین مغز و اعصابی است که از نخاع امتداد دارند. این داروها با تزریق به عضلات سر و گردن، انتقال عصبی همراه با درد را مختل می‌کنند. همچنین، بوتاکس منجر به ترشح کمتر از مواد انتقال دهنده‌های عصبی و مولکول‌های دردزا شده و در نتیجه درمان میگرن را سرعت می‌بخشند.

استفاده مجدد از بوتاکس بلافاصله پس از ظهور علائم، بی‌خطر است و تزریق مجدد آن‌ها نه تنها تاثیربخش است، بلکه درمان را نیز سرعت می‌دهد. همانطور که قبل‌تر گفته شد تزریق مجدد بوتاکس ضرری ندارد و برای جلوگیری از دردهای شدید میگرن می‌توان بعد از بین رفتن اثر آن دوباره تزریق شود.

طب سوزنی و درمان سردردهای میگرنی
طب سوزنی يكی ديگر از راه‌های درمان سردردهای ميگرنی است. با قرار دادن سوزن های ریز در نقاط خاصی از پوست، تحريك نقاط انرژی در بدن و تسكين سردردهای ميگرنی امكان پذير است یعنی پزشک تعدادی سوزن یکبار مصرف بسیار نازک را در چندین قسمت از پوست فرد که نقاط مشخصی هستند، قرار می‌دهد. این روش به عنوان یک روش تکمیلی و مکمل درمان میگرن استفاده می‌شود و در بعضی افراد نتایج قابل قبولی دارد.

درمان سردرد و میگرن با تغییر سبک زندگی
تغییر سبک زندگی نقش مهمی در کاهش شدت و تعداد حملات میگرن دارد. بعضی از تغییرات سبک زندگی که ممکن است به کاهش سر دردهای میگرن کمک کند عبارت‌اند از:

– خواب کافی و منظم. استفاده از روش‌های کاهش استرس و همچنین استفاده از تکنیک‌های مدیتیشن و آرامش.
– با شروع علائم فرد مبتلا می‌تواند در یک اتاق تاریک و آرام استراحت کند و با قرار دادن دستمال خنک و نمدار به کاهش درد خود کمک کند.
– داشتن برنامه ثابت و منظم خواب
– هیدراته نگه داشتن بدن (نوشیدن مقدار زیاد مایعات و آب)
– فعالیت‌های ورزشی منظم و تمرینات هوازی (حتما در این مورد با پزشک خود مشورت کنید و برای انجام هر ورزشی در ابتدا با گرم کردن آهسته بدن شروع کنید.) ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، یوگا، شنا و دوچرخه سواری گزینه‌های مناسبی هستند.
– جلوگیری از تحرکات نامطلوب یا حادثه‌آور
– رژيم غذايي مناسب (جلوگيري از خوردن غذاهای فرآوری شده، شيرینى های قندی، قهوه، چای، الکل)
– نوشتن علائم، شدت و مدت زمان هر بار سردرد میگرنی برای مدیریت بهتر سردرد
– ویزیت منظم توسط پزشک معالج