کری ناگهانی یا سکته گوش (SSHL) چیست؟

کری ناگهانی یا سکته گوش (SSHL) چیست؟
کم شنوایی ناگهانی حسی عصبی (sudden sensorineural hearing loss (SSHL))، معمولاً به عنوان افت شنوایی ناگهانی شناخته می شود که به آن سکته گوش هم می گویند. از بین رفتن سریع شنوایی است که در اغلب اوقات ناشناخته بوده و به یکباره یا در طی چند روز رخ می دهد.  سکته گوش بیشتر به دلیل ایجاد مشکل در اندام های حسی گوش داخلی اتفاق می افتد. افت شنوایی ناگهانی اغلب معمولا در یک گوش تأثیر می گذارد.
افراد مبتلا به کری ناگهانی اغلب صبح هنگام بیدار شدن از خواب، متوجه افت شنوایی خود می شوند. برخی دیگر وقتی سعی می کنند از گوشی که دچار کاهش شنوایی است استفاده کنند، مانند زمانی که از تلفن استفاده می کنند، متوجه این موضوع می شوند. در برخی دیگر نیز صدای بلند و نگران کننده پاپ (pop) مانند، درست قبل از آسیب شنوایی به گوش می رسد.  علاوه بر این افراد مبتلا به این اختلال ممکن است متوجه یک یا چند مورد از این علائم نیز شوند: احساس پر بودن گوش، سرگیجه و زنگ گوش (وزوز گوش). بعضی اوقات افراد مبتلا به کم شنوایی ناگهانی مراجعه به پزشک را جدی نمی گیرند زیرا فکر می کنند کاهش شنوایی آنها به دلیل آلرژی، عفونت سینوسی، جرم گوش و یا سایر شرایط شایع است.
با این وجود باید علائم ناشنوایی و کم شنوایی را بخشی از فوریت های پزشکی در نظر بگیرید و فوراً به پزشک مراجعه کنید. اگرچه همه یا مقداری از شنوایی حدود نیمی از مبتلایان به کم شنوایی ناگهانی بهبود می یابد، معمولاً در طی یک یا دو هفته پس از شروع آن، تاخیر در تشخیص و درمان می تواند اثربخشی درمان را کاهش دهد. دریافت به موقع معالجه، احتمال اینکه حداقل بخشی از شنوایی فرد بهبود پیدا کند را افزایش می دهد.
کارشناسان تخمین می زنند که کم شنوایی ناگهانی هر سال بین یک تا شش نفر در هر 5000 را درگیر می کند، اما تعداد واقعی بیماران کم شنوایی ناگهانی می تواند بسیار بیشتر از این مقدار باشد زیرا کم شنوایی ناگهانی اغلب تشخیص داده نمی شود. این آسیب شنوایی ممکن است در هر سنی برای افراد اتفاق بیفتد، اما بیشتر اوقات در بزرگسالان در اواخر دهه 40 و اوایل دهه 50 رخ می دهد.

علائم سکته گوش (نشانه های سکته گوش)
از هر ده نفر مبتلا، نه نفر فقط در یکی از گوش‌ها مشکل پیدا می‌کنند. ممکن است یک روز عادی، صبح بعد از بیدار شدن از خواب متوجه شوید که دیگر نمی‌شنوید، یا وقتی که از هدفون استفاده می‌کنید یا گوشی تلفن را کنار گوش مبتلا می‌گذارید، متوجه این موضوع شوید.
گاهی قبل از دست دادن ناگهانی شنوایی، صدای بلندی شنیده می‌شود. از دیگر نشانه های سندرم از دست دادن ناگهانی حس شنوایی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
    عدم همراهی در گفتگوهای جمعی
    حین گفتگو، صداها مبهم شنیده می‌شوند.
    ناتوانی در شنیدن در محیط‌های شلوغ و پر سروصدا
    سخت شنیدن صداهای با پیچ و تن بالا
    سرگیجه
    مشکل در حفظ تعادل
    وزوز گوش همراه با شنیدن صدای زنگ یا سوت کشیدن گوش

علت اصلی سکته گوش چیست؟
انواع مختلف مشکلات گوش می‌تواند منجر به کری ناگهانی شود، با این حال تنها تعداد کمی از افرادی که دچار سکته گوش می‌شوند، دارای مشکل از قبل شناخته شده و یا مشخصی هستند.
برخی از مشکلاتی که زمینه را برای ابتلا به کری ناگهانی فراهم می‌کند شامل موارد زیر هستند
    عفونت ها
    ضربه به سر
    بیماری‌های خود ایمنی
    داروهای خاص مانند درمان‌های سرطان یا داروهای درمان‌کننده عفونت‌های شدید
    مشکلات گردش خون
    اختلالات عصبی، مانند مولتیپل اسکلروزیس
    اختلالات گوش داخلی، مانند بیماری منیر(Ménière’s disease).
در بیشتر مواقع این علل با علائم دیگری همراه هستند که به پزشک کمک می‌کند تشخیص صحیحی دهد. علاوه بر این، این‌که یک گوش دچار کری شده و یا هر دو گوش (سکته گوش چپ و سکته گوش راست)، می‌تواند در پیدا کردن علت کمک کند. به عنوان مثال، اگر کاهش شنوایی ناگهانی فقط در یک گوش باشد، تومورهایی که روی عصب شنوایی رشد می‌کنند نمی‌توانند دلیل آن محسوب گردند. اما بیماری خودایمنی ممکن است باعث ایجاد سکته در یک یا هر دو گوش شود. با این حال شایعترین علت کری ناگهانی معمولا ناشناخته است.
سکته گوش به دلیل آسیب به گوش داخلی یا به دلیل مشکلاتی در رشته‌های عصبی که اطلاعات را از گوش به مغز می‌رسانند اتفاق می‌افتد.
برخی دیگر از علل کری ناگهانی شامل موارد زیر هستند:
شوانوم دهلیزی (Vestibular schwannoma)
شوانوم دهلیزی که همچنین به عنوان نوروم آکوستیک (acoustic neuroma) شناخته می‌شود، یک ضایعه خوش خیم است که در سلول‌های شوان اعصاب دهلیزی ایجاد می‌شود و ۸ درصد از کل تومورهای داخل جمجمه را شامل می‌شود. در حالی که ۹۵ درصد از بیماران مبتلا به شوانوم دهلیزی از کم شنوایی رنج می‌برند، سکته گوش می‎تواند در ۷ تا ۲۰ درصد این افراد دیده شود.
مشکلات عروقی
در مورد نقش عوامل خطر شناخته شده قلبی عروقی و ارتباط آنها با کری ناگهانی بحث‌های زیادی وجود دارد. مطالعات نتوانسته‌اند یک ارتباط علی قطعی را تعیین کنند. بیماران مبتلا به دیابت و بیماری عروق کرونر قلب در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سکته شنوایی هستند. به نظر می رسد این خطر با توجه به شدت بیماری زمینه‌ای افزایش می‌یابد.
علل نادر دیگر
سارکوئیدوز (Sarcoidosis)یک علت نادر کری ناگهانی است که در کمتر از ۰.۵ درصد از بیماران مبتلا به سارکوئیدوز که درگیری عصب هشتم جمجمه‌ای دارند رخ می‌دهد.
همچنین همان‌طور که ذکر شد عفونت‌ها می‌توانند باعث ایجاد این نوع کری شوند. سیفلیس یک علت ثابت است و درمان زودهنگام ممکن است با نتیجه بهتر همراه شود. همچنین بیماری‌های ویروسی سیستمیک عمومی به عنوان یک عامل خطر احتمالی مطرح شده‌اند.
سکته گوش با لوپوس اریتماتوز سیستمیک و سایر بیماری‌های خود ایمنی مرتبط است. پیشنهاد شده است که غربالگری آنتی‌بادی‌های آنتی فسفولیپیدی (که در بیماری‌های خود ایمنی ترشح می‌شود) باید در تمام بیمارانی که با سکته گوش مراجعه می‌کنند انجام شود.

عوامل موثر بر کری ناگهانی چیست؟
برخی عوامل موثر بر سکته گوش یا کری ناگهانی عبارتند از:
وارد شدن ضربه‌های شدید به سر: ترومای بلانت سر همراه با شکستگی استخوان یا ضربه مغزی شدید، می‌تواند موجب درگیر کردن حلزون گوش شود و موجب سکته گوش شود
شکسته شدن دیوار صوتی : تغییرات زیاد و فشار محیط می‌تواند به باروتروما گوش و سینوس باروتروما آسیب وارد کند و در نهایت موجب گوش درد، کاهش شنوایی، آسیب به سینوس‌ها و گوش داخلی شود و باعث بروز علائم ناگهانی و شدید مثل کری ناگهانی شود.
مصرف برخی دارو‌های اشتباه: داروهای اتوتوکسیک داروهایی هستند که می‌توانند سمی باشند. این داروها بیشتر در مورد درمان نارسایی‌های کلیوی استفاده می‌شود که می‌تواند منجر به کاهش شنوایی فرد شود.
وارد شدن برخی ویروس‌ها به بدن: وارد شدن برخی ویروس‌ها و عفونت‌ها می‌تواند باعث کاهش شنوایی و یا سکته گوش شود. ویروس اوریون، سرخک و…
ابتلا به برخی‌ بیماری‌های خود ایمنی: ابتلا به برخی بیماری‌های خود ایمنی مانند سندروم گوگان و یا ضعف یا اختلال در سیستم ایمنی بدن می‌تواند موجب بروز این اختلال باشد
ابتلا به برخی از اختلالات عروقی: برخی از اختلالات عروقی مثل اختلالات هماتولوژیک مانند ماکروگلوبولینمی، والدنستروم و ماکروگلوبولینمی می‌تواند باعث سرکوب تولید سلول‌های طبیعی خون شود و در نهایت منجر به بروز علائم سکته گوش یا کاهش شنوایی ناگهانی شود.
سایر عوامل: عواملی مثل اختلالات هورمونی، به وجود آمدن تومور در عصب شنوایی، ابتلا به برخی بیماری‌های خاص در گوش و… می‌تواند در بروز این بیماری نقش داشته باشد.

کم شنوایی ناگهانی چگونه تشخیص داده می شود؟
در صورت بروز علائم کم شنوایی ناگهانی، پزشک باید ابتدا کم شنوایی انتقالی و کاهش شنوایی ناشی از انسداد گوش که می تواند به دلیل تجمع مایع و یا جرم در داخل گوش باشد را بررسی کند.
در صورتی که حین معاینات اولیه، دلیل واضح و مشخصی برای این اختلال یافت نشود، پزشک طی چند روز از شروع علائم، انجام آزمایشاتی مانند ادیومتری تن خالص (شنوایی سنجی) را به بیمار توصیه می کند تا احتمال وجود هرگونه کم شنوایی مشخص شود. این آزمون ها توسط شنوایی شناس انجام می شود.
با این آزمایش تشخیصی (Pure Tone Audiometery (، متخصص شنوایی شما می تواند میزان افت شنوایی در فرکانس های مختلف را اندازه گیری کند. یکی از نشانه های کم شنوایی ناگهانی می تواند از دست دادن حداقل 30 دسی بل (دسی بل اندازه گیری شدت صدا) در سه فرکانس در طول 72 ساعت باشد. این افت مثلاً باعث می شود گفتار مکالمات عادی، مانند زمزمه به نظر برسد. بیماران ممکن است تغییرات ظریف و ناگهانی در شنوایی خود داشته باشند و ممکن است با آزمایش های دیگر تشخیص داده شوند.
اگر به ناشنوایی ناگهانی مبتلا شده باشید، پزشک احتمالاً آزمایشات دیگری را امتحان می کند تا سعی کند علت اصلی کم شنوایی ناگهانی شما را تعیین کند. این آزمایشات ممکن است شامل آزمایش خون، تصویربرداری MRI)) و تست های تعادل باشد.

‏راه های درمان سکته گوش
تشخیص زودهنگام و درمان به‌موقع، شانس بهبودی کامل را بیشتر می‌کند. اما قبل از هرچیزی، باید علت اصلی سکته ناگهانی گوش مشخص شود تا متخصص به راه‌های درمان برسد. متداول‌ترین راه درمان این بیماری، استروئیدها هستند که التهاب و تورم را کاهش می‌دهند و به‌خصوص برای بیماران نقص سیستم ایمنی مانند سندروم کوگان مناسب‌اند.
در صورتی که کری ناگهانی گوش به‌خاطر عفونت ایجاد شده باشد، آنتی بیوتیک راه درمان خواهد بود. در موارد شدیدتر هم عمل جراحی کاشت حلزون برای درمان سندرم از دست دادن ناگهانی حس شنوایی استفاده می‌شود که شنوایی را به‌طور کامل برنمی‌گرداند اما صداها را به حد نرمال تقویت می‌کند.
‏۱. درمان دارویی سکته گوش
داروهای استروئیدی یا کورتیکواستروئیدها به عنوان درمان دارویی این بیماری تجویز می‌شوند. در صورت وجود عفونت در گوش، از داروهای آنتی‌بیوتیک نیز استفاده می‌کنند
‏۲. درمان خانگی سکته گوش
برخی پزشکان طب سنتی، برای درمان خانگی سندرم از دست دادن ناگهانی حس شنوایی، زالو را توصیه می‌کنند. زالوها قادرند خون کثیف را از پشت گوش بیرون بکشند و باعث بهبود شنوایی شوند. همچنین، در برخی موارد، سوت و وزوز گوش نیز از بین می‌رود.
فراموش نکنید که درمان این بیماری، فرایند پیچیده‌ای است که تشخیص صحیح و درمان مناسب می‌طلبد. استفاده از زالو به تنهایی ممکن است در بهبود کلی بیماری کمک کند، اما برای درمان کامل و اثربخش سندرم از دست دادن ناگهانی حس شنوایی، استفاده از روش‌ها و درمان‌های پزشکی مدرن توصیه می‌شود.
‏۳. درمان گیاهی سکته گوش (درمان سکته گوش در طب سنتی)
در طب سنتی، برخی درمان‌های گیاهی برای سندرم از دست دادن ناگهانی حس شنوایی پیشنهاد می‌شوند. اما باید توجه داشت که درمان این بیماری با استفاده از روش‌های طب سنتی باید با هماهنگی و نظارت پزشک متخصص انجام شود:
دمنوش یا عصاره گیاهان دارویی مانند گل‌گاوزبان و بابونه: به‌خاطر خاصیت ضد التهابی و آرامش‌بخشی که دارند، علائم سکته گوش مانند سوت و وزوز را کم می‌کنند.
روغن‌های گیاهی مانند روغن خراطین، روغن زیتون و روغن آووکادو: خواص ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی دارند که علائم و کاهش التهاب در گوش را بهبود می‌دهند.
زنجبیل، رزماری و گل‌گاوزبان: جهت تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود عملکرد عروق خونی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
‏۴. درمان قطعی سکته گوش
درمان کم شنوایی ناگهانی، به ویژه زمانی که علت آن ناشناخته است، اغلب با استفاده از کورتیکواستروئیدها صورت می‌گیرد. استفاده از استروئیدها می‌تواند در درمان بسیاری از اختلالات موثر باشد و عموما با کاهش التهاب و تورم و کمک به سیستم ایمنی بدن، در مبارزه با بیماری‌ها تاثیرگذار است.
در گذشته، استروئیدها به شکل قرص مصرف می‌شدند. در موارد شدیدتر، متخصص گوش و حلق و بینی ممکن است عمل جراحی کاشت حلزون را توصیه کند. البته جراحی کاشت حلزون، درمان قطعی سندرم از دست دادن ناگهانی حس شنوایی نیست و صرفا باعث بهبود شنوایی می‌شود.

________________________________________________________

مقالات دیگر