پیرگوشی (presbycusis) چیست؟

پیرگوشی (presbycusis) چیست؟
پیرگوشی(presbycusis) یا کاهش شنوایی مربوط به سن، در اثر افزایش سن در بزرگسالان نمود پیدا می‌کند. این مشکل شنوایی، یک کاهش شنوایی حسی-عصبی وابسته به سن و برگشت ناپذیر است که ناشی از تحلیل رفتن حلزون گوش یا ساختارهای مرتبط با آن در گوش داخلی یا اعصاب شنوایی است.
کاهش شنوایی بیشتر در فرکانس‌های بالا مشاهده می‌شود. علت پیرگوشی می‌تواند ترکیبی از علل ژنتیکی، قرار گرفتن در معرض آلودگی‌های صوتی محیط و تغییرات پاتوفیزیولوژیکی مربوط به پیری باشد. در حال حاضر اقدامات پیشگیرانه‌ای جهت پیشگیری از این عارضه پیری در گوش، شناخته نشده است. درمان پیر گوشی با سمعک(hearing aids)، میسر است.
کاهش شنوایی مربوط به سن (یا پیرگوشی)، کاهش تدریجی شنوایی در هر دو گوش است. پیرگوشی یک مشکل رایج گوش است که به علت کهولت سن ایجاد می‌شود. از هر 3 بزرگسال بالای 65 سال یک نفر دچار کم شنوایی ناشی از کهولت سن است.
به دلیل تغییر تدریجی شنوایی، برخی از افراد در ابتدا از این تغییر آگاهی ندارند. بیشتر اوقات، این توانایی شنیدن صداهای فرکانس بالا مانند زنگ تلفن یا بوق زدن در مایکروویو را تحت تأثیر قرار می‌دهد. توانایی شنیدن صداهای فرکانس پایین معمولاً تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد. پیرگوشی دومین بیماری شایع در کنار آرتروز در افراد مسن است.
بسیاری از مهره‌داران مانند ماهی‌ها، پرندگان و دوزیستان در سنین پیری دچار پیرگوشی نمی‌شوند زیرا آنها قادر به بازسازی سلول‌های حسی حلزون هستند، در حالی که پستانداران از جمله انسان این توانایی احیا را از نظر ژنتیکی از دست داده‌اند.

علل پیرگوشی
پیرگوشی ممکن است در اثر عوامل محیطی و ژنتیکی، بیماری‌ها و انواع خاصی از داروها ایجاد شود یا بدتر شود.
عوامل محیطی
قرار گرفتن در معرض موسیقی با صدای بلند یا سر و صدا در محیط کار، مانند ترافیک سنگین و یا سر و صدای کارگاه‌های ساختمانی از دلایل محیطی پیرگوشی است. سایر صداهای محیطی عبارتند از دستگاه چمن‌زنی، تیراندازی و ابزارها و وسایلی که صدای بلند تولید می‌کنند.
عوامل ژنتیکی
عوامل ژنتیکی در برخی از افراد می تواند باعث این نوع آسیب به گوش شود و با افزایش سن، ممكن است دچار مشكلات شنوایی شوند.
سایر عوامل
شرایط دیگری که می‌تواند باعث ایجاد پیرگوشی شود، عبارتند از:
    دیابت
    فشار خون بالا
    بیماری‌های قلبی
    اختلال در گردش خون
    سیگار کشیدن
این بیماری‌ها می‌توانند در شنوایی تاثیر بگذارند، زیرا سلول‌های موئی به تامین خون خوبی نیاز دارند.
دارو
برخی از داروهای از جمله برخی آنتی‌بیوتیک‌ها، آسپیرین و داروهای شیمی درمانی اثر سمی بر روی گوش و عصب شنوایی دارند. در نتیجه این داروها ممکن است باعث بروز پیرگوشی شوند.

علائم پیرگوشی چیست؟
موارد زیر از جمله شایع‌ترین علائم پیری گوش محسوب می‌شوند:
    گفتار دیگران آهسته و ناشمرده یا مبهم به نظر می‌رسد.
    تشخیص صداهای بلند و زیر مانند «س» و «ذ» دشوار است.
    درک مکالمات دشوار است، به‌خصوص زمانی که در پس زمینه نویز و سروصدا وجود دارد.
    صدای مردان راحت‌تر از زنان شنیده می شود. (صدای مردان بم‌ و صدای زنان زیر است.)
    بعضی صداها بیش از حد بلند و آزاردهنده به نظر می‌رسند.
    وزوز گوش (زنگ زدن گوش) ممکن است در یکی یا هر دو گوش با هم رخ دهد.
علائم پیرگوشی ممکن است شبیه سایر شرایط یا مشکلات پزشکی باشد. برای تشخیص بهتر آن با دکتر جراح زیبایی گوش خود مشورت کنید.

پیرگوشی از چه سنی شروع میشود؟
طبق آمار جمع‌آوری شده، از بین هر سه نفر بالای ۶۵ سال، یک نفر مبتلا به پیرگوشی زودرس و کم شنوایی است. به دلیل تغییر تدریجی در شنوایی، برخی از افراد در ابتدا از تغییرات شنوایی خود آگاه نیستند.
بیماری پیرگوشی اغلب بر توانایی شنیدن صداهای بلند و زیر مانند زنگ تلفن یا بیپ مایکروویو تاثیر می‌گذارد و به‌طور معمول، توانایی شنیدن صداهای کم ارتفاع و بم تحت تاثیر قرار نمی‌گیرند.

تشخیص پیرگوشی
پزشک گوش، حلق و بینی برای بررسی مجرای گوش خارجی و بررسی پرده گوش از یک اتوسکوپ استفاده می‌کند.  ممکن است کاهش شنوایی به علت آسیب به پرده گوش، انسداد مجرای گوش به وسیله اشیا خارجی یا موم گوش(ear wax) باشد و به علت همین عوامل فرد تحت تأثیر التهاب یا عفونت گوش قرار گیرد. در صورتی که فرد دچار چینین اختلالاتی نباشد. پزشک، شنوایی سنجی(audiometry) را به بیمار توصیه می‌کند.
برای انجام شنوایی سنجی به یک متخصص شنوایی شناس ارجاع می‌شوید. شنوایی سنجی آزمایشی است که در آن صداها از طریق هدفون، به طور متناوب به یک گوش ارایه می‌شوند. اگر قادر به شنیدن هر صدایی باشید از شما خواسته می‌شود پاسخ دهید. اگر شخصی نتواند فرکانس‌های خاصی را بشنود، این نشان می‌دهد که تا حدی کاهش شنوایی  در گوش وی وجود داشته است. در ادامه برخی از روش‌های شنوایی سنجی را به شما ارائه خواهیم داد.
تمپانومتری
آزمایشی که توسط شنوایی شناس از پرده گوش و عملکرد گوش میانی با استفاده از تمپانومتر در مجرای گوش انجام می‌شود. نتیجه یک تمپانوگرام است که حجم کانال گوش، فشار گوش میانی و میزان تحرک پرده گوش را نشان می دهد.
عملکرد طبیعی گوش میانی (تمپانوگرام نوع A) با کاهش شنوایی ممکن است پیرگوشی را نشان دهد. تمپانوگرام‌های نوع B و Type C نشان دهنده وجود ناهنجاری در گوش میانی است و بنابراین ممکن است تأثیر بیشتری بر شنوایی بگذارد.
مطالعات آزمایشگاهی
این ممکن است شامل آزمایش خون یا سرم دیگر برای نشانگرهای التهابی مانند علائم بیماری‌های خود التهابی باشد.
تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI)
ممکن است اسکن MRI برای بررسی ناهنجاری عروقی، تومورها و مشکلات ساختاری مانند التهاب ماستوئیدها انجام شود. MRI و انواع دیگر اسکن نمی‌توانند به طور مستقیم کاهش شنوایی مربوط به سن را تشخیص یا اندازه‌گیری کنند.

درمان پیرگوشی
درمان موفقیت‌آمیز برای پیرگوشی معمولا به زمان و صبر نیاز دارد. رویکردی که متخصصان حوزه‌های مختلف سلامت را درگیر کند می‌تواند سودمند باشد.
افرادی که می‌توانند در تهیه و اجرای یک برنامه درمانی مؤثر و شخصی کمک کنند، شامل متخصصان زیر می‌شوند:
    پزشک متخصص گوش و حلق و بینی
    شنوایی‌شناس
    متخصص طب سالمندی
بسیاری از مبتلایان به بیماری پیرگوشی بعد از گذشت چند سال، به‌محض پیشرفت علائم، به دنبال درمان هستند. ممکن است افراد از میزان کم شنوایی خود آگاه نباشند زیرا این امر به‌تدریج اتفاق می‌افتد.
همچنین کم شنوایی اغلب اجتناب‌ناپذیر تلقی می‌شود. برخی افراد نمی‌دانند که می‌توان پیرگوشی را درمان کرد. برخی از افراد به دلیل آنچه دیگران درباره آن‌ها فکر می‌کنند تمایلی به استفاده از سمعک ندارند. در بعضی موارد هم افراد فقط در صورت اصرار اعضای خانواده به دنبال معالجه هستند.
هیچ داروی تایید‌شده‌ای وجود ندارد که بتواند ضعف شنوایی به دلیل پیرگوشی را بازگرداند. نوع کم شنوایی در اثر پیرگوشی معمولا کم شنوایی حسی‌عصبی است. اثرات این نوع کم شنوایی بر زندگی روزمره را می‌توان با مدیریت علائم، استفاده از سمعک و در موارد شدید با جراحی کاهش داد.

چگونه از پیر گوشی جلوگیری کنیم؟
مهم‌ترین روش‌های جلوگیری از پیرگوشی و محافظت از شنوایی عبارت هستند از:
    از گوش دادن به صداهای بلند خودداری کنید و در معرض نویز و سروصدا قرار گرفتن را کاهش دهید.
    از گوش‌بند یا گوش‌بند مخصوص پر از مایع استفاده کنید. (برای جلوگیری از آسیب بیش از اندازه به شنوایی)
    رژیم غذایی با چربی اشباع شده بسیار کم می‌تواند به کاهش سرعت پیری گوش کمک کند.
    حفظ یک سبک زندگی سالم و فعال، روشی منطقی برای کاهش خطر ابتلا به بیماری پیرگوشی است. زیرا پیری گوش با سکته مغزی، ایسکمی میوکارد، فشار خون بالا، چربی خون بالا و دیابت مرتبط است.
    سیگار کشیدن را باید متوقف کنید. زیرا ترک آن در جلوگیری از پیر گوشی و به تاخیر انداختن آن بسیار موثر است.

زندگی با بیماری پیرگوشی
مدیریت بیماران مبتلا به پیرگوشی یک کار گروهی است. مراجعه به متخصص‌های این بیماری و دکتر جراح زیبایی گوش و پیروی از توصیه‌های آن‌ها می‌تواند به مدیریت این بیماران برای بهبود نتایج کمک کند. اقدامات زیر را جدی بگیرید:
    مراجعه به مراکز شنوایی شناسی یا آدیولوژی: ارجاع برای آزمایش شنوایی سنجی رسمی (آدیوگرام)، نصب سمعک و آموزش
    مراجعه به دکتر متخصص گوش و حلق و بینی: این پزشک متخصص در بیماری‌ها و شرایط‌های مختلف گوش، حلق و بینی است.
    مراجعه به دکتر متخصص مغز و اعصاب: برای بررسی بیشتر در مورد سایر علل اختلال شنوایی، به‌ویژه اگر علائم و نشانه‌های عصبی همزمان (سردرد، از دست دادن تعادل، سرگیجه، بی حسی یا ضعف صورت، تغییرات بینایی) وجود داشته باشد.
    مراجعه به متخصص پیری شناسی: اگر همزمان نگرانی در مورد اختلال شناختی یا زوال عقل وجود داشته باشد.
    مراجعه به متخصص انکولوژی یا متخصص غده شناسی: در صورت وجود نگرانی در مورد سمی شدن گوش به دلیل رژیم‌های درمانی خاص سرطان.
    مراجعه به دکتر روانپزشک: برای اثرات منفی بر خلق‌وخو، اضطراب و افسردگی

________________________________________________________

مقالات دیگر