جرم گوش چیست؟

جرم گوش چیست؟
جرم گوش به انگلیسی سرومن یا وکس نامیده می‌شود و به ماده‌ی موم مانندی گفته می‌شود که از غدد گوش خارجی ترشح می‌شود. در واقع در کانال گوش خارجی علاوه بر فولیکول‌های مو، غددی برای ترشح عرق هم وجود دارند که جرم گوش زرد رنگ را ترشح می‌کنند.
حالت چسبناک جرم گوش باعث می‌شود گرد و غبار، حشرات ریز و باکتری‌ها امکان ورود به مجرای گوش داخلی را پیدا نکنند. فواید جرم گوش به این دلیل اهمیت دارد که اگر این عوامل وارد مجرای گوش شود موجب ایجاد عفونت و آسیب به پرده صماخ می‌شود و شنوایی فرد مختل می‌شود. به طور طبیعی رنگ جرم گوش زرد تا قهوه‌ای رنگ است و اگر به عکس جرم گوش نگاه کنید کاملاً متوجه رنگ‌های جرم گوش عادی می‌شوید.
درصورتی‌که با جرم گوش سبز یا جرم گوش سیاه مواجه شدید باید بدانید که مشکلی وجود دارد و لازم است حتما تحت نظر دکتر شستشوی گوش جرم‌ها را خارج کنید و علت تجمع جرم گوش را از بین ببرید.

علائم جرم گوش در کودکان و بزرگسالان
اگر کانال گوش شما بسیار کوچک یا دارای شکل غیر طبیعی باشد، خروج موم از آن دشوارتر خواهد بود. در این صورت امکان بروز نهفتگی یا تجمع موم گوش وجود دارد. علائم جرم گوش در کودکان و بزرگسالان تقریبا یکسان است و تفاوت چندانی ندارد.
در ادامه با علائمی که نشان دهنده موم گوش هستند بیشتر آشنا می‌شوید:
    کاهش شنوایی
    گوش درد
    سرگیجه
    احساس گرفتگی یا پر بودن گوش
    احساس صدای زنگ در گوش (وزوز گوش)
    سرفه کردن
وجود برخی علائم جرم گوش نشان دهنده بروز عفونت و حاد بودن این مشکل است:
    درد بسیار شدید گوش
    خارج شدن ترشحات از مجرای گوش
    احساس خارش شدید درون گوش
    احساس بوی نامطبوع از گوش
    تب

علت ایجاد جرم گوش چیست؟
همانطور که اشاره شد سرومن در زبان عامیانه به عنوان جرم گوش نیز شناخته می‌شود و وجود آن برای حفظ پاکیزگی و سلامت گوش ضروری است، اما این پتانسیل را نیز دارد که مانع شنوایی شود. در صورتی که نتوان میزان جرم گوش تولید شده را کنترل کرد (بخش قابل توجهی از آن ارثی است)، می‌توان عوامل دیگری را که بر رشد آن تأثیر می‌گذارند مدیریت کرد. سه علت زیر در ایجاد جرم بیش از حد در گوش نقش دارند:
استفاده منظم از هدفون
ایجاد جرم گوش اغلب به دلیل چیزی است که متخصصان از آن به عنوان یک محرک تماسی یاد می‌کنند. شایع‌ترین موارد نیز هدفون و حتی سمعک‌هایی هستند که مستقیماً با گوش‌ها تماس دارند. در واقع گوش‌های شما سعی می‌کنند با ایجاد جرم بیشتر از خود در برابر هر گونه ناراحتی یا بیماری بالقوه دفاع کنند.
اگر متوجه شدید که جرم گوش شما بیشتر از حد معمول است، باید سعی کنید مدت زمانی را که صرف استفاده از این دستگاه‌ها می‌کنید، کاهش دهید. در غیر این صورت (مثلاً اگر از سمعک استفاده می‌کنید)، حداقل باید دستگاه خود را تمیز و عاری از میکروب نگه دارید.
روش‌های تمیز کردن نامناسب یا تمیز کردن بیش از حد
ممکن است تصور کنید که قرار دادن گوش پاکن های پنبه‌ای و چیزهای دیگر در گوش می‌تواند به از بین بردن جرم گوش کمک کند، اما این کار می‌تواند پوست ظریفی را که در داخل گوش شما وجود دارد تحریک کرده و خراش دهد و در نهایت منجر به افزایش تولید موم شود. علاوه بر این با استفاده از این نوع تمیز کننده‌ها موم و سایر آلودگی‌ها را به صورت عمیق‌تر وارد کانال گوش خود می‌کنید و پرده گوش را در معرض خطر آسیب قرار می‌دهید.
علاوه بر تکنیک و نوع تمیز کردن، دفعات تمیز کردن نیز ممکن است عاملی برای تجمع جرم اضافی گوش باشد. حتی پاک‌کننده‌های بی‌ضرر، مانند پراکسید هیدروژن یا قطره‌های بدون نسخه، با وجود اینکه می‌توانند به طور بالقوه مقدار زیادی جرم گوش را از بین ببرند، اما پوست آن را خشک و ملتهب می‌کند. وقتی این اتفاق می‌افتد، بدن با تولید سرومن بیشتر برای محافظت و پوشش مجرای گوش پاسخ می‌دهد و جرم بیشتری تولید می‌کند. اگر این اتفاق را مشاهده کردید، تعداد دفعات استفاده از این تکنیک‌های تمیز کردن را به یک یا دو بار در ماه کاهش دهید.
قرار گرفتن در معرض مواد زائد و محرک‌های محیطی
زمان‌هایی از سال وجود دارد که میزان گرده‌ها افزایش می‌یابد که ممکن است نه تنها سینوس‌ها بلکه گوش‌ها را نیز دچار مشکل کند. در صورت مواجه با این نوع آلودگی‌ها گوش‌های شما ممکن است تحریک شوند و در نتیجه وجود این ذرات میکروسکوپی شاهد افزایش تولید جرم گوش باشید. در این صورت هنگامی که میزان گرده‌ها و سطح آلاینده‌های محیطی زیاد است، باید زمان گذراندن در خارج از منزل را محدود کنید و از وسایل حفاظتی مانند کلاه و گوش بند استفاده کنید.
مقدار جرم گوش که تولید می‌کنید همیشه در اراده و کنترل شما نیست. با این وجود، اگر به این الگوها و دیگر الگوهای سبک زندگی که باعث تولید بیش از حد می‌شوند توجه کنید، می‌توانید به حفظ گوش‌های خود از تجمع موم، حفظ شنوایی سالم و جلوگیری از عفونت کمک کنید.
سبوم
راه‌های مختلفی برای تولید جرم گوش وجود دارد، اما مهم‌ترین علت آن سبوم (یک ترشحات بدنی مبتنی بر چربی) است.

موم گوش در بین چه کسانی شایع‌تر است؟
تولید جرم گوش یک پدیده طبیعی است که برای هر کسی اتفاق می‌افتد. این ماده در 10 درصد از کودکان و 5 درصد از بزرگسالان سالم وجود دارد. به‌طور کلی می‌توان گفت ساخته شدن موم گوش در افراد زیر شایع‌تر است:
    افرادی که مبتلا به بیماری پوستی هستند.
    افرادی که گوش آن‌ها موی زیادی دارد.
    افرادی که درون گوش خود سمعک یا گوش گیر می‌گذارند.
    افرادی که با افزایش سن مواجه شده‌اند.
    افرادی که دچار اختلال رشدی هستند.
    افرادی که به‌دلیل داشتن کانال گوش غیر طبیعی از روند حذف موم طبیعی برخوردار نیستند.

رنگ جرم گوش چه چیزی را نشان می‌دهد؟
با توجه به اینکه سرومن ماده‌ای طبیعی است که از گوش ترشح می‌شود تا زمانی که تغییر رنگ ندهد یا مقدار آن زیاد نباشد جای نگرانی وجود ندارد. اما اگر جرم گوش تغییر رنگ بدهد و به یکی از شکل‌های زیر دربیاید باید تحت درمان قرار بگیرد.
جرم گوش سبز رنگ
سلز رنگ شدن جرم داخل گوش نشان می‌دهد عوامل عفونی وارد مجرای گوش شده و باعث شده رنگ مروم گوش تغییر کند.
جرم گوش خاکستری
تغییر رنگ زرد موم به خاکستری نشانه‌ی خطرناکی نیست. زیرا اغلب اوقات وقتی کسی در شهری با آب و هوای آلوده زندگی می‌کنند یا اینکه هوا آلوده به سرب است، در اثر ورود گرد و غبار به مجرای گوش رنگ موم گوش تغییر می‌کند. اما دقت داشته باشید وضعیت سیاه شدن رنگ جرم گوش‌ها کمی متفاووت است و نشانه‌ی خطر است. زیرا معمولاً در عفونت‌های قارچی رنگ وکس گوش سیاه می‌شود و بیمار از خارش گوش‌ رنج می‌برد.
جرم گوش سفید
یکی از عوامل دیگری که موجب تغییر کردن رنگ جرم در گوش‌ها می‌شود، کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی است. به عنوان مثال کمبود آهن و روی از عواملی هستند که باعث بی رنگ و سفید شدن رنگ جرم گوش‌ها می‌شود.

عوارض جرم گوش
اگر تجمع بیش از اندازه موم گوش به موقع درمان نشود، علائم این مشکل را افزایش می‌دهد. شایع‌ترین عوارض جرم گوش عبارتند از:
    عفونت گوش میانی
    وارد شدن آسیب به پرده گوش
    کاهش شنوایی دائمی
    تحریک گوش

جرم گوش چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک می‌تواند جرم گوش را با اطلاع از سابقه سلامتی و معاینه فیزیکی تشخیص دهد که ممکن است شامل چند آزمایش شنوایی ساده باشد.
توجه داشته باشید در مواقعی پزشک ممکن است تشخیص دهد که جرم گوش وجود دارد، حتی اگر علائمی نداشته باشید. اگر آنقدر جرم گوش دارید که پزشک شما نمی‌تواند کانال گوش شما را ببیند، احتمال تشخیص بعدی ابتلا به جرم گوش نهفته باشد.

درمان جرم گوش
بیرون آوردن موم اضافی گوش توسط خود فرد کمی خطرناک است. زیرا گوش یکی از اعضای حساس و حیاتی بدن محسوب می‌شود و کوچکترین بی‌احتیاطی می‌تواند موجب پاره شدن پرده آن شود. در ادامه برای از بین بردن جرم‌های گوش راه‌کارهای پزشکی و درمان خانگی مطمئنی را معرفی می‌کنیم.
درمان پزشکی جرم گوش
در صورتی که تشخیص پزشک تجمع بیش از اندازه موم در این ناحیه بود، بهترین راه‌کار درمانی برداشتن جرم‌های گوش است. این کار معمولا به صورت ترکیب چندین روش پزشکی انجام خواهد شد. در زیر با رایج‌ترین روش‌ها برای برداشتن موم گوش توسط پزشک آشنا می‌شوید:
    پزشک با کمک یک قاشق پلاستیکی به نام کورت موم اضافی را از گوش خارج می‌کند.
    متخصص گوش برای خارج کردن موم می‌تواند از آب ولرم، بی‌کربنات سدیم و سایر قطره‌های قوی استفاده کند.
    پزشک می‌تواند برای درمان جرم گوش از دستگاه مکش ملایم استفاده کند.
درمان خانگی جرم گوش
افراد زیادی می‌توانند با خودمراقبتی در منزل موم اضافی گوش را از بین ببرند. البته این کار نیازمند احتیاط بسیار زیادی است، زیرا می‌تواند به پرده گوش آسیب وارد کند. روش‌های مطمئن درمان خانگی جرم گوش شامل موارد زیر هستند:
1. نرم کننده‌های گوش
قطره‌های نرم کننده گوش که اکثرا بدون نسخه تهیه می‌شوند، می‌توانند به خارج شدن ‌جرم‌های گوش کمک کنند. این قطره‌ها عبارتند از:
    روغن معدنی
    روغن بچه
    گلیسرین
    آب اکسیژنه
    پراکسید کاربامید
2. شستشو گوش
یکی‌دیگر از راه‌کارهای درمان خانگی جرم گوش شستشوی آن است. انجام این کار پس از عمل جراحی گوش یا در صورت آسیب فیزیکی جایز نیست. تنها وقتی که احساس کردید میزان خارج شدن موم گوش شما افزایش یافته از روش شستشو گوش استفاده کنید.
البته برای شستشو نباید از محصولات دهان یا دندان استفاده کرد. زیرا این محصولات بسیار قوی هستند و می‌توانند به پرده گوش آسیب وارد کنند. نحوه صحیح شستشوی گوش بدین شکل است:
    در حالت نشسته یا ایستاده قرار بگیرید و سرتان را به شکل عمودی نگه دارید.
    با نگه داشتن قسمت بیرونی گوش آن را به سمت بالا بکشید.
    به کمک یک سرنگ، آبی که به دمای محیط رسیده را درون گوش خود وارد کنید. (آب سرد یا بسیار گرم احتمال بروز سرگیجه را افزایش می‌دهد)
    سپس اجازه دهید آب از گوش خارج شود.
    این کار را چندین بار تکرار کنید تا تمامی موم اضافی گوش بیرون بیاید.
3. کیت‌های بدون نسخه
این کیت‌ها به صورت ترکیبی شامل قطره‌های نرم کننده به همراه سیستم شستشوی گوش هستند. انواع مختلفی از کیت‌های ترکیبی وجود دارد که بهتر است برای خرید مفیدترین کیت و نحوه استفاده از آن با پزشک متخصص مشورت کنید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت داشتن علائم زیر سریعا به پزشک یا اورژانس بیمارستان مراجعه کنید:
    بروز سرگیجه شدید
    عدم تعادل و ناتوانی در راه رفتن
    استفراغ مداوم
    تب شدید
    از دست دادن شنوایی به صورت ناگهانی

________________________________________________________

مقالات دیگر