معرفی تخصص جراحی مغز و اعصاب

جراح مغز و اعصاب کیست؟
به پزشکی که در زمینه ی جراحی عصب تخصص داشته باشد، جراح مغز و اعصاب یا نوروسرجریست می گویند. جراح عصب فقط جراح مغز نیست بلکه به بیمارانی که از درد کمر و گردن رنج می برند یا دچار سایر بیماری ها مانند نورالژی عصب سه قلو، آسیب به سر و بیماری پارکینسون هستند هم کمک می کنند.
اکثر افراد جراح مغز و اعصاب را همان جراحی مغز می دانند اما جراحی مغز و اعصاب محدود به جراحی مغز نیست! این تخصص به تشخیص و درمان بیمارانی مربوط می شود که دچار آسیب یا بیماری اختلال مغز، نخاع و ستون فقرات و اعصاب پیرامونی تمام قسمت های بدن هستند. تخصص جراحی عصب شامل بیماران کودک و بزرگسال می شود. جراح مغز و اعصاب بسته به نوع بیماری یا آسیب روش های درمان جراحی یا غیر جراحی را ارائه می دهد.


تفاوت متخصص مغز و اعصاب (نورولوژیست) با جراح مغز و اعصاب (نوروسرجریست)
سیستم عصبی شامل دو بخش مرکزی و محیطی است که اختلال در عملکرد هر کدام باعث ایجاد بیماری‌های خاصی می‌شود. برای درمان این بیماری‌ها می‌توانید به انواعی از پزشکان و متخصصان حوزه مغز و اعصاب مراجعه کنید. برای تشخیص و درمان بیماری‌هایی که بر عملکرد سیستم عصبی تأثیر گذاشته و حرکات فرد را دچار اختلال می‌کند و با دارو قابل درمان و کنترل هستند باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کرد، بیماری‌هایی مانند پارکینسون و ام اس.
گاهی برای درمان بیماری‌های مغز و اعصاب نیاز به انجام جراحی است، اینجاست که جراح مغز و اعصاب وارد کار می‌شود. برخی از بیماری‌ها مانند تومور مغزی یا ضربه‌های مغزی و نخاعی هم نیاز به جراحی دارند و شما برای درمان باید به جراح مغز و اعصاب مراجعه کنید.

چگونه جراح مغز و اعصاب شویم؟
ابتدا باید در کنکور رشته تجربی شرکت کرده و رشته پزشکی را انتخاب کنید. بعد از فارغ التحصیلی در رشته پزشکی که معمولا هفت سال طول میکشد، در آزمون دستیاری (تخصص) شرکت کنید و رشته جراحی مغز و اعصاب را انتخاب کنید. تحصیل در این دوره معمولا بین پنج تا شش سال طول می کشد. طی این دوره آموزش هایی در زمینه علوم پایه مغز و اعصاب، بیماری های این رشته و روش های جراحی آموزش داده می شود.
دوره تخصصی جراحی مغز و اعصاب، طولانی ترین دوره رزیدنتی بین دوره های تخصصی پزشکی است که بنج الی شش سال به طول می انجامد.

وظیفه ی جراح مغز و اعصاب
جراح مغز و اعصاب کار مدیریت (یعنی پیشگیری، تشخیص، معاینه، درمان، مراقبت و توان بخشی) اختلال عصب شناسی را از طریق جراحی و سایر روش ها برعهده دارد. از آن جایی که جراح مغز و اعصاب در زمینه ی تشخیص تمام بیماری های عصبی آموزش جامع دیده است، پزشکان اورژانس، عصب شناسان، پزشکان داخلی، پزشکان خانواده و متخصصان استخوان از او مشاوره می گیرند.

حیطه کار روانپزشک، متخصص مغز و اعصاب و جراح مغز و اعصاب
بیماری های سیستم عصبی شامل مغز، نخاع و اعصاب محیطی به سه دسته تقسیم می شوند
دسته اول بیشتر در خلق و خوی بیمار و رفتار تأثیر می گذارند که برای درمان آنها باید به روانپزشک مراجعه کنید.
دسته دوم بیماری هایی هستند که بر عملکرد بدنی سیستم عصبی اثر دارند و با دارو درمان می شوند که برای درمان باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. صرع، پارکینسون و ام اس برخی سکته های مغزی از این نوع محسوب می شوند.
اما گروه سوم شامل بیمارانی است که به وسیله جراحی می توانند درمان شوند که برای درمان آنها باید به جراح مغز و اعصاب مراجعه کنید.
بیماری هایی که در حیطه کار جراحان مغز و اعصاب قرار دارند، عبارتند از:

    تومورهای مغزی
    ضربه مغزی
    برخی خونریزی های مغزی
    دررفتگی دیسک در سرتاسر ستون فقرات
    تنگی کانال نخاعی ستون فقرات
    ضربه های ستون فقرات
    آسیب های نخاعی
    تومورهای نخاعی
    تومورها و ضایعات اعصاب محیطی
    گامانایف همراه با انکولوژیست
    دردهای غیر قابل کنترل مانند درد بیماران سرطانی و دردهای ناشی از آسیب های نخاعی
    برخی اختلالات حرکتی و روانی
    عفونت های مغز و نخاع
    ناهنجاری های عروق مغز و نخاع

تحصیلات تکمیلی جراحی مغز و اعصاب
همانطور که گفتیم هر جراح مغز و اعصاب پنج الی شش سال دوره رزیدنتی را می‌گذارند. در این دوره دانشجویان پزشکی یک دوره تکمیلی به عنوان دستیار جراح مغز می‌گذرانند و به صورت عملی آموزش می‌بینند. علاوه بر این، آموزش‌های مختلفی در زمینه علوم پایه مغز و نخاع و سایر اجزای سیستم عصبی می‌بینند و باید دوره‌های زیادی را بگذرانند. این دوره‌ها در واقع انواعی از بوردهای تخصصی جراحی مغز و اعصاب و ستون فقرات هستند که به صورت کلی شامل موارد زیر است:
    بورد تخصصی جراحی مغز و اعصاب و ستون فقرات: برای دریافت بورد تخصصی، پزشک باید دو مرحله آزمون بگذراند. در صورتی که در هر دو این آزمون‌ها قبول شود می‌تواند بورد تخصصی مغز و اعصاب را دریافت کند.
    دریافت انواع فلوشیپ‌های مغز و ستون فقرات: فلوشیپ نوعی دوره کوتاه مدت پزشکی است که از چند ماه تا نهایتا دو سال متغیر است. از جمله فلوشیپ‌های معروف می‌توان به فلوشیپ جراحی مغز، فلوشیپ جراحی ستون فقرات و فلوشیپ جراحی بسته مغز و نخاع اشاره کرد.

____________________________________________________________

مقالات دیگر