عفونت یا التهاب کیسه صفرا ( کله سیستیت) چیست؟

عفونت یا التهاب کیسه صفرا ( کله سیستیت) چیست؟
در بدن انسان کیسه صفرا یک عضو کوچک گلابی شکل ۴ اینچی است که بین کبد و روده ،در بخش بالایی و سمت راست شکم قرار دارد، که نقش مهمی در فرایند هضم و جذب مواد غذایی ایفا می کند .این عضو به صورت طبیعی، با جمع آوری کردن صفرا آن را به روده کوچک ارسال می کند  تا در فرایند هضم چربی‌ها به کار گرفته شود. وظیفه مجرای صفراوی مشترک اتصال کبد، کیسه صفرا و پانکراس به روده کوچک است . به وجود آمدن سنگ‌های صفرا باعث بسته شدن مجرای صفراوی مشترک و  بروز کلیه سیستیت می‌شود.هنگامی که مجرای صفراوی مشترک دچار  انسداد میشود،موجب  تجمع صفرا درون کیسه صفرا و در نتیجه التهاب آن خواهد شد. کله سیستیت حاد کیسه صفرا یک وضعیت جدی به شمار می رود که اگر به درستی درمان نشود، می‌تواند منجر به ترکیدن کیسه صفرا گردد که در این صورت وضعیت اضطراری خواهد بود.با توجه به وضعیت بیمار ، راه های درمان کله سیستیت شامل : مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، مسکن‌ها و در نهایت برداشتن کیسه صفرا است.

علائم عفونت کیسه صفرا
عفونت کیسه صفرا معمولا با تب و درد سمت راست و بالای شکم شروع می‌شود. معمولا این درد به صورت ناگهانی شروع می‌شود و در اکثر مواقع بعد از مصرف یک وعده غذای چرب تشدید می‌شود. کسالت و بی‌حالی و همچنین دردهای گاه و بی گاه در بخش‌های مختلف شکم، از دیگر علائم عفونت کیسه صفرا هستند. در بیشتر افراد درد به‌مرورزمان شدید می‌شود و با نفس عمیق و حرکت بدن بیشتر می‌شود.
معمولا علائم عفونت کیسه صفرا در کودکان و افراد مسن کمی متفاوت است. این افراد ممکن است درد یا تب را تجربه نکنند و تنها دچار ضعف، بی‌حالی و بی‌اشتهایی شوند. برخی از افراد مبتلا به عفونت کیسه صفرا نیز دچار یرقان می‌شوند که البته این موضوع بسیار نادر است.
علائم عفونت کیسه صفرا عبارتند از:
درد در قسمت راست و بالای شکم
کاهش اشتها
تهوع و استفراغ
تب بالای 38 درجه سانتی‌گراد
کسالت و خستگی
درد شانه سمت راست
درد کمر در قسمت بالا و سمت راست
تند شدن ضربان قلب
کاهش فشارخون و احساس گیجی

علت عفونت کیسه صفرا
در اکثر مواقع عفونت کیسه صفرا در اثر انسداد سنگ صفرا در مسیر صفراوی ایجاد می‌شود. معمولا خانم‌ها بیشتر در معرض عفونت کیسه صفرا قرار دارند و از طرفی بارداری خطر بروز این مشکل را افزایش می‌دهد. آمارها نشان می‌دهد که حدود 10 تا 15 درصد از آمریکایی‌ها سنگ کیسه صفرا دارند و حدود یک‌سوم این افراد دچار التهاب می‌شوند. التهاب کیسه صفرا نیز موجب بروز عفونت می‌شود. هرچند سنگ کیسه صفرا مهم‌ترین دلیل عفونت کیسه صفرا است، اما عوامل موثر دیگری هم در بروز این عفونت نقش دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است.
چاقی
بارداری
سابقه ابتلا به سنگ کیسه صفرا
کاهش وزن سریع
عمل کیسه صفرا

چه عواملی در ایجاد عفونت کیسه صفرا ( کله سیستیت) نقش دارند؟
سنگ صفرا :مسدود شدن مجرای صفراوی مشترک سنگ‌های صفراوی که در کیسه صفرا تشکیل می‌شوند باعث بروز کله سیستیت میشود.
عفونت: عفونت باکتریایی در سیستم مجاری صفراوی می‌تواند آغازی برای ابتلا به کله سیستیت باشد.
تومورها: وجود تومورهای لوزالمعده یا کبد می‌توانند باعث مسدودیت در خروج صفرا شوند ومنجر به کله سیستیت را ایجاد شود.
کاهش خونرسانی:  اگر کیسه صفرا دچار کاهش  خونرسانی شود می‌تواند باعث بروز کله سیستیت شود، به خصوص در افراد مبتلا به دیابت.
لجن کیسه صفرا:  یک ماده ضخیم است که در کیسه صفرا تجمع می‌یابد و منجر به مسدودیت مجرای صفراوی مشترک می شوداین ماده عمدتاً در زنان باردار یا افرادی که وزن خود را به طور سریع کاهش می‌دهند، رخ می‌دهد.

عوارض عفونت کیسه صفرا
اگر عفونت کیسه  صفرا به موقع درمان نشود میتواند خطرناک باشد و صدمات جبران ناپذیری بر سلامت فرد برجای بگذارد.این عوارض عبارت اند از :
عفونت درون کیسه صفرا: در صورت کله سیستیت و مسدود شدن مجرای صفرا، صفرا ممکن است عفونی شود. این موجب عوارض جدی مانند تب، تورم، عفونت عمومی بدن و سپس عفونت خون (سپتیسمی) می‌شود.
مرگ بافت کیسه صفرا: در صورت عدم درمان کله سیستیت، بافت کیسه صفرا ممکن است آسیب ببیند و در نتیجه مرگ (فساد) بافت کیسه صفرا رخ دهد. این عارضه خطرناک است و نیاز به مراقبت و درمان فوری دارد.
ترکیدن کیسه صفرا: خطر پارگی یا ترکیدن کیسه صفرا نیز در صورت عدم درمان کله سیستیت و افزایش فشار داخل کیسه صفرا وجود دارد. این وضعیت ممکن است باعث ترشح صفرا به داخل شکم و تحریک بافت‌های اطراف شده و منجر به تورم، عفونت و عوارض جدی‌تری شود.

تشخیص عفونت کیسه صفرا
برای تشخیص عفونت کیسه صفرا پزشک بیمار را معاینه و علائم را بررسی می‌کند. سپس از آزمایش خون برای تشخیص عفونت در خون و همچنین عملکرد کبد استفاده می‌شود. در ادامه ممکن است پزشک از آزمایش‌هایی مثل آزمایش اشعه ایکس از شکم، سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن و آزمایش ptc برای مشاهده چگونگی حرکت صفرا در بدن استفاده می‌شود.

درمان عفونت کیسه صفرا
برای درمان عفونت کیسه صفرا معمولا لازم است فرد در بیمارستان بستری شود. در بسیاری از مواقع برای کنترل التهاب کیسه صفرا و عفونت از روش جراحی استفاده می‌شود. در ادامه می‌توانید با روش‌های درمان عفونت کیسه صفرا آشنا شوید. اینفوگرافی روش‌های درمان عفونت کیسه صفرا
برای درمان عفونت کیسه صفرا معمولا از آنتی‌بیوتیک استفاده می‌شود و با توجه به شرایط بیمار از جراحی برداشتن سنگ کیسه صفرا و یا برداشتن صفرا استفاده می‌شود.
مصرف آنتی‌بیوتیک برای عفونت کیسه صفرا
برای درمان عفونت از آنتی‌بیوتیک استفاده می‌شود و ممکن است پزشک برای کنترل درد بیمار از داروهای مسکن استفاده کند. مصرف آنتی‌بیوتیک معمولا در صورت جراحی نیز برای از بین بردن عفونت تجویز می‌شود.
جراحی برای برداشتن سنگ کیسه صفرا
جراحی در مراحل اولیه بیماری معمولا به منظور برداشتن سنگی که در مجرای کیسه صفرا گیر کرده است، انجام می‌شود. در این روش عمل عفونت کیسه صفرا بعد از برداشتن سنگ و مصرف آنتی‌بیوتیک بیمار رفته‌رفته بهبود پیدا می‌کند.
تخلیه کیسه صفرا
از درمان تخلیه کیسه صفرا در شرایطی که امکان برداشتن کیسه صفرا نیست، استفاده می‌شود. این روش از طریق پوست شکم یا آندوسکوپی انجام می‌شود. در برخی شرایط نیز لازم است پزشک در عمل جراحی کیسه صفرا را بردارد. به خاطر داشته باشید که در بسیاری از افراد علائم عفونت کیسه صفرا بعد از درمان برطرف می‌شود، اما تا زمانی که کیسه صفرا برداشته نشود، احتمال عود کردن مجدد عفونت در بدن وجود دارد. از همین رو بسیاری از پزشکان در شرایطی که کیسه صفرا دچار عفونت می‌شود، روش برداشتن کیسه صفرا را توصیه می‌کنند.
جراحی برداشتن کیسه صفرا
برداشتن کیسه صفرا که به آن کوله سیستکتومی (cholecystectomy) گفته می‌شود، یک روش کم تهاجمی است که به روش لاپاراسکوپی انجام می‌شود. در این جراحی چند برش کوچک روی شکم ایجاد می‌شود و کیسه صفرا با تجهیزات خاصی از بدن خارج می‌شود. معمولا روش جراحی باز به‌ندرت برای برداشتن کیسه صفرا استفاده می‌شود. زمان جراحی برداشتن کیسه صفرا معمولا به‌شدت علائم بستگی دارد.
درمان عفونت کیسه صفرا بعد از عمل
برخی افراد ممکن است بعد از برداشتن کیسه صفرا در بدن عفونت ایجاد شود. معمولا این افراد درد زیادی را در ناحیه عمل تجربه می‌کنند و ممکن است ناحیه جراحی چرک و خون خارج شود. در صورتی که به عفونت کیسه صفرا بعد از عمل دچار شده‌اید، باید به سرعت به پزشک مراجعه کنید. معمولا این شرایط بعد از مصرف یک دوره آنتی‌بیوتیک برطرف می‌شود.

چگونه از عفونت کیسه صفرا جلوگیری کنیم؟
شما می‌توانید با انجام اقدامات مناسب، احتمال ابتلا به کله‌سیستیت را کاهش دهید. برخی اقداماتی که برای جلوگیری از ایجاد سنگ‌های کیسه صفرا می‌توانید انجام دهید شامل موارد زیر است:”
به سرعت کاهش وزن نداشته باشید:
  “کاهش وزن سریع می‌تواند احتمال تولید سنگ‌های کیسه صفرا را افزایش دهد. بنابراین، در صورت نیاز به کاهش وزن، توصیه می‌شود در هفته تنها ۱ تا ۲ پوند (نیم تا یک کیلوگرم) وزن کم کنید.”
وزن خود را  متعادل نگه دارید:
  “اضافه وزن داشتن می‌تواند احتمال تولید سنگ‌های کیسه صفرا را افزایش دهد. برای داشتن وزنی متوسط، توصیه می‌شود مصرف کالری روزانه خود را کاهش داده و فعالیت فیزیکی بیشتری انجام دهید. پس از رسیدن به وزن متوسط، با ادامه فعالیت‌های فیزیکی و رژیم غذایی مناسب، می‌توانید این وزن را حفظ کنید.”
برنامه غذایی سالم:
  “رژیم غذایی حاوی چربی بالا و کم فیبر می‌تواند احتمال ساخت سنگ‌های کیسه صفرا را افزایش دهد. برای کاهش این احتمال، توصیه می‌شود مقدار میوه، سبزیجات و حبوبات را در رژیم غذایی خود افزایش دهید.

________________________________________________________

مقالات دیگر