معرفی تخصص سرطان یا انکولوژی

تخصص سرطان یا انکولوژی چیست؟
انکولوژی یا سرطان شناسی یا oncology، رشته پزشکی است که با تشخیص، درمان، پیشگیری و تشخیص به موقع سرطان سروکار دارد. سرطان شناسان به نوبه خود پزشكانی هستند كه افراد مبتلا به سرطان را معالجه می كنند.  در حال حاضر سرطان دومین علت اصلی مرگ و میر در ایالات متحده است. خوشبختانه، درمان ها بهبود می یابند، و درک سرطان در سطح مولکولی منجر به بهبود بقا نیز شده است.
در حالی که اصطلاح “Onco” به معنی توده است، و “logy” به معنای مطالعه است، اما همه سرطان ها باعث ایجاد توده نمی شوند. صدها نوع سرطان وجود دارد که ممکن است از سلول های اپیتلیال (مانند مجاری پستان و مجاری تنفسی در ریه ها)، بافت همبند (مانند سارکوم) یا سلول های خونی (مانند لوسمی ها و لنفوم ها) ناشی شود.
حتی سرطان هایی که در یک بافت (مثلاً ریه ها) بوجود می آیند در سطح مولکولی متفاوت هستند، به طوری که هیچ دو سرطانی شبیه هم نیستند. برخلاف شرایط خوش خیم یا تومورها، فاکتورهای مختلفی وجود دارد که سلول غیر سرطانی را به سلول سرطانی تبدیل می کند.

وظایف انکولوژیست
به پزشکی که در زمینه تشخیص و درمان سرطان تخصص دارد، انکولوژیست می‌گویند. این پزشک:
    به تشخیص سرطان کمک و مرحله بیماری را مشخص می‌کند.
    بهترین گزینه درمانی را تعیین می‌کند و مزایا و عوارض جانبی آن را با بیمار در میان می‌گذارد.
    روی روند درمان سرطان نظارت دارد.
    مراقبت‌های بعد از درمان را مدیریت می‌کند.

انواع متخصصین انکولوژی
از آنجا که برای درمان بیشتر سرطان‌ها از ترکیبی از روش‌های مختلف استفاده می‌شود، بیمار ممکن است در طول دوره درمان خود به چند انکولوژیست مختلف مراجعه کند. در ادامه، به چند نمونه از متخصصان این حوزه اشاره می‌کنیم:
   انکولوژیست پزشکی: انکولوژیست‌های پزشکی با استفاده از شیمی‌درمانی، درمان‌های هورمونی، درمان‌های بیولوژیکی و سایر درمان‌های هدفمند به درمان سرطان می‌پردازند. بیماران مبتلا به سرطان اغلب انکولوژیست پزشکی را پزشک اصلی خود می‌دانند.
    انکولوژیست پرتو درمانی: انکولوژیست‌های پرتو درمانی از پرتوهای فوتون پرانرژی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کنند. تقریبا نیمی از بیماران مبتلا به سرطان به این روش درمانی نیاز دارند.
    انکولوژیست جراحی: اگر پزشک عمومی یا متخصص داخلی به سرطان مشکوک شود، احتمالا شما را ابتدا به انکولوژیست جراحی ارجاع می‌دهد. انکولوژیست‌های جراحی معمولا بیوپسی انجام می‌دهند و بخش کوچکی از بافت را برمی‌دارند تا زیر میکروسکوپ بررسی شود. در صورت وجود سلول‌های سرطانی در نمونه برداشته‌شده، احتمالا دوباره باید به انکولوژیست جراحی مراجعه کنید تا تومور و مقداری از بافت اطراف آن را با جراحی بردارد.
    انکولوژیست کودکان: به گفته انجمن سرطان آمریکا، هر ساله در سراسر جهان حدود ۱۷۵ هزار کودک زیر ۱۵ سال به سرطان مبتلا می‌شوند. این کودکان باید برای درمان بیماری خود به متخصص انکولوژی کودکان مراجعه کنند. بعضی از انکولوژیست‌های کودکان در درمان انواع خاصی از سرطان تخصص دارند و تعدادی از آن‌ها درباره سرطان‌ کودکان تحقیق می‌کنند. بخش مهمی از کار متخصصان انکولوژی کودکان به آموزش خانواده‌هایی اختصاص دارد که فرزندان‌شان به دلیل ابتلا به سرطان تحت درمان هستند.
    انکولوژیست زنان:این متخصصان معمولا در درمان سرطان‌هایی مانند سرطان تخمدان، رحم، دهانه رحم و واژن نقش دارند که روی زنان تاثیر می‌گذارند. اما ممکن است سایر بیماری‌های پیچیده زنان مانند آندومتریوز و فیبروئید رحم را هم درمان کنند.
    هماتولوژیست- انکولوژیست: به پزشکانی که در درمان سرطان‌های خون مانند لوسمی و لنفوم تخصص دارند، هماتولوژیست- انکولوژیست گفته می‌شود. این متخصصان سایر اختلالات خونی از جمله کم‌خونی داسی شکل و هموفیلی را هم درمان می‌کنند.

زیر شاخه های سرطان شناسی یا انکولوژی
زیرشاخه های بسیاری از سرطان شناسی وجود دارد. برخی از این موارد عبارتند از:
    متخصصان سارکوم
    ایمونوتراپی-انکولوژیست ها
    متخصصان توانبخشی آنکولوژی
    متخصصان سرطان پیشگیری
    آنکولوژی بزرگسالان و نوجوانان
    متخصصان اورولوژی، که سرطان پروستات را درمان می کنند.
    متخصصان انکولوژی کودکان، کودکان مبتلا به سرطان را معالجه می کنند.
    سرطان شناسان دستگاه گوارش، که تومورهای روده بزرگ، تومورهای GIST و غیره را درمان می کنند.
    متخصصان آنکولوژی زنان، درمان کننده تومورهایی مانند سرطان تخمدان، سرطان دهانه رحم و سرطان رحم
    متخصصان مغز و اعصاب، به درمان سرطان هایی مانند سرطان مغز و متاستازهای مغزی ناشی از تومورهای دیگر و همچنین عوارض جانبی سیستم عصبی مرکزی یا محیطی از قبیل نوروپاتی محیطی یا اختلال عملکرد شناختی می پردازند.
    متخصصان انکولوژی دقیق، که به خصوصیات مولکولی (آنچه در تومور در سطح ژنومیک اتفاق می افتد) برای راهنمایی درمان های شخصی به تومور می پردازند.
    متخصصان سرطان شناسی یکپارچه، که راه هایی را برای ادغام پزشکی متداول با درمان های جایگزین (مانند تمرین یوگا و موارد دیگر) که ممکن است کیفیت زندگی فرد را در هنگام زندگی با سرطان بهبود بخشد، بررسی می کنند.

متخصصان آنکولوژی از چه روش هایی برای تشخیص سرطان استفاده می کنند؟
تشخیص سرطان با یک تاریخچه دقیق و بدنی، از جمله سابقه خانوادگی سرطان، آغاز می شود. علاوه بر آن، متخصصان آنکولوژی ممکن است برای تشخیص انواع مختلف سرطان از روش های زیر استفاده کنند:
آزمایش خون
بسته به نوع سرطان، آزمایش خون می تواند در تشخیص برخی سرطان ها مفید باشد. به عنوان مثال، تعداد بسیار بالای گلبول های سفید خون ممکن است سوءظن در مورد لوسمی احتمالی را ایجاد کند. همچنین تعدادی مارکر تومور وجود دارد که ممکن است با سرطان های مختلف افزایش یابد و در آزمایش خون تشخیص داده شوند.
آزمایشات تصویربرداری
آزمایشات تصویربرداری اغلب در تشخیص سرطان استفاده می شود. این شامل آزمایشاتی مانند:
    سونوگرافی
    اسکن تیروئید
    اسکن استخوان
    تو مو گرافی کامپیوتری (سی تی اسکن)
    تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI)
    تومو گرافی انتشار پوزیترون (اسکن PET)

چه وقت به انکولوژیست مراجعه کنیم؟
معمولاً بهترین زمان برای مراجعه به متخصص آنکولوژی در صورت وجود علائم یا عوارض مشکوک سرطان است. در زیر شرایطی که ممکن است نیاز به مراجعه به متخصص آنکولوژی داشته باشید را بررسی می‌کنیم:
    تشخیص سرطان: اگر شما یا فردی در خانواده‌تان تشخیص سرطان دریافت کرده‌ید، ممکن است نیاز به مشاوره و ارزیابی توسط متخصص آنکولوژی باشد. انکولوژیست می‌تواند با استفاده از آزمایش‌ها و تصویربرداری مناسب، نوع و مرحله سرطان را تشخیص دهد و برنامه درمانی مناسب را تعیین کند.
    علائم مشکوک به سرطان: اگر علائمی تجربه می‌کنید که ممکن است نشان‌دهنده وجود سرطان باشند،  مانند تغییرات غیرعادی در پوست، توده‌های ناشناخته، خونریزی غیرمعمول، سفتی یا تورم در بخشی از بدن، سر درد مزمن و بی‌دلیل، از دست دادن وزن بدون دلیل قابل توجه و خستگی مداوم، بهتر است به یک متخصص آنکولوژی مراجعه کنید.
    ارجاع از پزشکان دیگر: در صورتی که پزشک عمومی یا پزشک متخصص دیگر مشکوک به وجود سرطان شود، ممکن است شما را به یک متخصص آنکولوژی ارجاع دهد تا اقدامات تشخیصی دقیق‌تری انجام شود.
   پیگیری بعد از درمان سرطان: اگر قبلاً سابقه سرطان داشته‌اید و تحت درمان قرار گرفته‌اید، مراجعه منظم به متخصص آنکولوژی جهت پیگیری و ارزیابی پاسخ به درمان بسیار مهم است.
در هر صورت، همیشه مناسب است با پزشک خود در مورد علائم، نگرانی‌ها و نیازهای خود صحبت کرده و از او راهنمایی درباره زمان مناسب برای مراجعه به متخصص انکولوژی دریافت کنید.

____________________________________________________________

مقالات دیگر