معرفی تخصص اندودنتیکس

تخصص اندودنتیکس چیست؟
اندودنتیكس(تخصص درمان ریشه دندان) تخصصی از دندانپزشكی است كه علوم پایه و كلینیكی آن شامل تشخیص، پیشگیری و درمان بیماریها وصدمات پالپ و بافتهای اطراف ریشه مرتبط با پالپ می باشد. درمان پالپ دندان با نامهای روت كانال، اندو، عصب كشی و… شناخته می شود كه این معمول ترین درمانی است كه توسط متخصصین این رشته انجام می شود.
بیان اینكه دندانی احتیاج به معالجه ریشه دارد و یا به اصطلاح عامیانه عصب كُشی یا عصب كِشی شود در بسیاری از بیماران ایجاد هراس و اضطراب می كند و اغلب ترس آنها ناشی از مطالب نادرستی است كه در این زمینه شنیده اند. بسیاری از بیمارانی كه جهت خلاصی از درد فوراً اقدام به كشیدن آن نموده اند، بعداً پشیمان شده و آرزو می كنند كه ای كاش با معالجه ریشه، دندان را نجات داده بودند. خصوصاً آنهایی كه جهت جایگزینی آن دندانها با پروتزهای ثابت از هزینه گران این خدمات آگاهی می یابند.

اهمیت رشته اندودنتیکس
ریشه دندان یکی از بخش های اساسی دندان ها است که ثبات و استحکام دندان ها به این بخش مربوط می شود.
با این وجود بروز هر گونه مشکل در ریشه دندان می تواند افراد را بیماری های گوناگونی مواجه کند که از این رو تخصص اندودنتیکس و یا درمان ریشه به عنوان یکی از تخصص های مهم و پر اهمیت در رشته دندانپزشکی می باشد.

متخصص اندودنتیست کیست؟
دندانپزشک اندودنتیست یا دندانپزشکی متخصص درمان ریشه (دندانپزشکی متخصص عصبشکی دندان) یک متخصص دندانپزشکی است که مشکلات خاص و پیچیده دندانی که نیاز به عصب کشی های پیچیده و مشکل را دارند را درمان می‌کند. این مشکلات عمدتا بر پالپ دندان اثر دارند. پالپ دندان از اعصاب، رگ‌های خونی و سایر بافت‌های داخل دندان تشکیل می‌شود. ریشه بخشی از دندان است که تا زیر لثه کشیده شده و دندان را در جای خود نگه می‌دارد. متخصص اندودنتیست روی تسکین درد دندان یا دهان تمرکز می‌کند و در عین حال دندان طبیعی شما را در صورت امکان حفظ می‌کند.

وظایف متخصص اندودنتیکس
اندودنتیست‌ها گاهی اوقات متخصص درمان ریشه نامیده می‌شوند، در حالی‌که دندانپزشکان عمومی و اندودنتیست‌ها هر دو درمان ریشه را انجام می‌دهند. اما اندودنتیست‌ها این روش را بهتر انجام می‌دهند، زیرا آموزش‌های تکمیلی و حجم درمان بیشتر به این معنی است که اندودنتیست‌ها در انجام درمان‌های کانال ریشه تخصص بیشتری دارند. انواع درمان‌های مربوط به ریشه دندان که در تخصص اندودنتیست است شامل موارد زیر می‌شود:

روت کانال
در روش روت کانال، متخصص اندودنتیست پالپ دندان آسیب دیده یا عفونی را از بین می‌برد. سپس برای جلوگیری از عفونت مجدد، دندان را دوباره مهر و موم می‌کند.

درمان مجدد ریشه
اگر درمان ریشه برای یک دندان آسیب دیده بکار گرفته شده باشد، اما دندان به خوبی درمان نشود یا درمان مناسب باشد ولی درد همچنان پابرجا باشد باید درمان مجدد صورت گیرد. در این حالت اندودنتیست مواردی از درمان کانال ریشه قبلی که به درستی انجام نشده اند، مجددا انجام می‌دهد.
اگرچه نادر است، گاهی اوقات دندان در ابتدا به درمان ریشه پاسخ می‌دهد اما ماه‌ها یا سال‌ها بعد دردناک یا بیمار می‌شود. هنگامی که هر یک از این موقعیت‌ها رخ می‌دهد، اغلب می‌توان دندان را با درمان مجدد ریشه حفظ کرد.

جراحی ریشه دندان
جراحی ریشه دندان یک جراحی تخصصی است. به عنوان نمونه می‌توان به جراحی آپیکوکتومی اشاره کرد که در این روش نوک یا انتهای ریشه دندان برداشته می‌شود.

جراحی اورژانسی دندان
گاهی دندان دچار عفونت بسیار شدید یا صدمات پیچیده‌ای شده است. در این صورت یک متخصص اندودنتیست بسیار بهتر از یک دندانپزشک عمومی می‌تواند جراحی اورژانسی دندان را انجام دهد.

جراحی کشیدن دندان
کشیدن دندان به این دلیل کار پیچیده‌ای است که ممکن است به بافت‌های اطراف آسیب زیادی برساند. اندودنتیست می‌تواند یک دندان را با کمترین آسیب به سایر بافت‌ها بکشد.

جراحی ایمپلنت دندان
اندودنتیست می‌تواند از ایمپلنت برای پشتیبانی از پروتزهایی مانند بریج‌ها و بازگرداندن ظاهر و عملکرد دندان پس از کشیدن آن استفاده کند.
همه اندودنتیست‌ها می‌توانند همان روش‌های رایج در دندانپزشکی عمومی، از جمله تمیز کردن، سفید کردن، گذاشتن روکش‌ها، بریج‌ها و موارد دیگر را نیز انجام دهند.

تشخیص و درمان درد
تشخیص دردهایی مانند دندان ترک خورده یا شکسته اغلب دشوار است. به دلیل شبکه وسیع اعصاب در دهان، درد یک دندان آسیب دیده یا بیمار اغلب در دندان دیگری یا در سر، گردن و گوش احساس می‌شود. اندودنتیست متخصص تشخیص و درمان این نوع از دردهای مبهم است.

درمان آبسه و یا عفونت ایجاد شده در دندان
معمولا دندان هایی که دچار عفونت شده اند، درد بسیار زیادی دارند و تنها راه خلاص شدن از این درد، درمان شدن دندان و ریشه آن است. لازم به ذکر است که در چنین مواقعی نشانه هایی مانند: آبسه دندانی نیز وجود دارد که با در نظر گرفتن این علائم می توانید به وجود آبسه دندان پی ببرید.
با مراجعه به متخصص اندو در این مواقع، پزشک عفونت را پاکسازی می کند و با تجویز داروهای مورد نظر به شما کمک می کند که عفونت دندان را کاملا از بین ببرید و از خطرات و عوارض آن در امان باشید.

درمان آسیب های تروماتیک
آسیب به پالپ گاهی اوقات در اثر ضربه‌ای به دهان ایجاد می‌شود و متخصص اندودنتیست در درمان این آسیب‌های تروماتیک تخصص دارد. به عنوان مثال، ضربه به دندان دائمی کودک که به طور کامل رشد نکرده باشد، می‌تواند باعث توقف رشد ریشه شود. روشی به نام اپکسیفیکاسیون وجود دارد که استخوان را تحریک می‌کند تا در انتهای ریشه رسوب کند. متخصص اندودنتیست با استفاده از این روش، این امکان را فراهم می‌کند تا دندان را از طریق روش روت کانال نجات دهد. متخصص اندودنتیست به طور ویژه برای کاشت مجدد دندان‌هایی که از حفره‌های خود خارج شده‌اند، آموزش دیده است.

روشهای تشخیص توسط متخصص اندودنتیست
اندودنتیست‌ها آموزش‌های تخصصی برای تشخیص بسیاری از علل پیچیده درد دندان، دهان و صورت دارند. متخصص اندودنتیست می‌تواند با چند آزمایش مشکلات احتمالی شما را تشخیص دهد:
    اشعه ایکس دندان: با استفاده از این نوع اشعه ایکس، جزئیات واضح ساختار دندان ثبت و بررسی می‌شود.
    مواد سرد یا گرم: اندودنتیست حساسیت دندان را در تماس با دماهای مختلف آزمایش می‌کند.
    ضربه زدن روی دندان‌ها: گاهی وارد کردن ضربه به دندان می‌تواند سرنخ‌هایی از التهاب دندان و میزان گسترش التهاب را نشان دهد، به خصوص اگر دندان‌ها به ضربه زدن حساس شده باشند.

طول دوره تخصص اندوونتیکس
فردی که میخواهد تخصص اندودنتیست را بگیرد باید ابتدا دکترای دندانپزشکی عمومی را بگذراند که 6 سال به طول می انجامد و سپس ۳ الی ۴ سال دوره تخصصی رزیدنتی اندودنتیست را بگذراند.
در مجموع 9 ال 10 سال زمان برای تحصیل در رشته اندودنتیکس لازم است.

چه زمانی باید به متخصص اندودنتیست مراجعه کنیم؟
برای ارزیابی هرگونه درد دندانی که از بین نمی‌رود یا بدتر می‌شود، با متخصص اندودنتیست تماس بگیرید. اگر بررسی مجدد دندان توسط اندودنتیست را به تعویق بیندازید، ممکن است شانس شما برای نجات دندان طبیعی کاهش یابد.
اگر هر یک از علائم زیر را دارید، خیلی سریع با متخصص اندودنتیست تماس بگیرید:
    درد طولانی مدت دندان
    درد غیرعادی در دهان یا فک شما
    حساسیت به گرما، سرما یا غذاهای شیرین
    التهاب نزدیک دندان یا لثه آسیب دیده
برخی از علل دندان درد (مانند آبسه دندان) اگر بطور کامل درمان نشوند، بسیار خطرناک هستند. اگر در اثر تصادف به دهان آسیبی رسیده باشد یا علائم احتمالی عفونت مانند تب، مشکلاتی در تنفس و بلع و همچنین قرمزی یا تورم در دهان که تا گونه گسترش یافته باشد، بروز کند، باید به دنبال درمان فوری بود.

____________________________________________________________

مقالات دیگر