معرفی رشته مامایی

رشته مامایی
مامایی (Midwifery یا Obstetrics) رشته‌ای از گروه «علوم پزشکی و بهداشت» است و به بارداری، زنان، زایمان و مشاوره می‌پردازد. مامایی یکی از پر طرفدارترین رشته‌های دنیا به‌خصوص برای بانوان است و اولین رشته دارای مجوز مطب در مقطع لیسانس و حق تجویز دارو، آزمایش و سونوگرافی است.

وظایف ماما
نقش عمده ماما در ارتباط با مادر و کودک است. در واقع مشاوره قبل بعد و حین ازدواج و همچنین آموزش نحوه تنظیم خانواده و مراقبت از کودک در دوران بارداری و زایمان طبیعی و سزارین و همچنین مراقبت بهداشتی مادر و کودک در زمینه های بهداشت به عهده ماما می باشد. رشته مامایی فعالیت خود را میتواند از دوران قبل از حاملگی شروع کند و حتی بعد از زایمان شش سالگی کودک نیز ادامه داشته باشد.
قبلل از دوره حاملگی ماما این موضوع را بررسی می کند که آیا یک خانم توانایی باردار شدن را دارد یا خیر و اگر باردار شدن برایش خطر داشته باشد و یا برای فرزندش مشکلی به وجود آورد به مادر هشدار دهد، به طور مثال اگر فرد دیابتی باشد یا بیماری قلبی پیشرفته داشته باشد و یا سابقه خانوادگی ناهنجاری های ژنتیکی در مادر وجود داشته باشد و یا اینکه چندبار بچه سقط کرده باشد باید قبل از بارداری با ماما مشورت کند و آزمایش‌های لازم را انجام دهد تا بارداری و زایمان بی خطری داشته باشد.
در مرحله بعدی وقتی که فردی حامله باشد حین بارداری باید از مراقبت ها و توصیه‌های ماما پیروی کنند و با مراجعه به کلینیک های مراقبت در بارداری و جاییی که ماما در آن فعالیت می‌کند از سلامت خود و فرزندش آگاهی یابد. در دوران بارداری خانمی که باردار است در فاصله های زمانی معین به ماما مراجعه می‌کند تا معاینه شود و سلامت مادر و فرزند توسط ماما بررسی شود و اگر خطری آنها را تهدید می کرد به چاره اندیشی بپردازند.
مرحله بعدی مرحله‌ای است که مادر باید زایمان را انجام دهد و در این مرحله ماما بررسی‌هایی را انجام میدهد و بعد از اینکه مطمئن شد که مادر آماده زایمان است و از سلامت او و فرزندش مطمئن شد در زایمان طبیعی یا هر روشی که پزشک دستور دهد کمک خواهد کرد. اگر جنین از حالت طبیعی خارج شود بر عهده پزشک زنان و زایمان است که مسئولیت زایمان را برعهده بگیرد. بعد از مرحله زایمان کنترل سلامت فرزند و مادر و نحوه رشد او تا حدی بر عهده ماما است.
مرحله بعد بهداشت مادر و کودک مد نظر است که باید برای وضعیت رشد و تکامل کودک، رشد فیزیکی، تکامل اجتماعی، رفتاری و گفتار این از مشورت ماما بهره مند شد. از 5 روزگی تا 6 سالگی و واکسیناسیون  ماما باید در جریان تمام امور باشد. هچنین ماما در درمانگاههای زنان یا در مطب‌های خصوصی برای پیشگیری اولیه سرطان دهانه رحم و سرطان پستان در خانم ها نیز کمک میکند.

رشته مامایی مناسب چه کسانی است؟
این رشته صبر و حوصله زیادی را می طلبد زیرا زنان که در حال زایمان و بارداری هستند شرایط بسیار حساس و سختی را پشت سر می‌گذارند و خیلی از حرکاتشان در اختیار خودشان نیست و ماما باید به قدری صبور باشد تا علاوه بر اینکه به او آرامش بدهد کنترل امور را به دست بگیرد و سلامتی آنها را کنترل کند. دانشجوی رشته مامایی باید تحمل خونریزی، شب کاری و مواجهه با صحنه های ناخوشایند را داشته باشد و تا حد زیادی به کارهای عملی علاقه مند باشد زیرا بسیاری از دروس این رشته عملی است و تعداد درس های کمتری تئوری هستند. بسیاری از افرادی که در این رشته وارد میشود نمی‌دانند که این رشته دروس عملی زیادی دارد و در همان ترم اول باید واحد های زیادی را در بیمارستانها بگذرانند و به همین دلیل در همان ابتدای کار انصراف می‌دهند.
همچنین یک ماما باید بسیار باهوش و نکته سنج باشد و از مقابل مسائل هرچند که کوچک باشند به سادگی نگذرد. زیرا خیلی از مسائل یا علائم کوچکی که در هنگام بارداری یا زایمان ظاهر می شوند، در صورت عدم توجه می توانند خطرات جانی برای نوزاد یا مادر به دنبال داشته باشند. دانشجوی مامایی باید از نظر جسمی و روحی سلامت کامل داشته و از روابط اجتماعی خوبی برخوردار باشد، چون مشاوره و آموزش بخش مهمی از کار یک ماما است.

چگونه رشته مامایی بخوانیم؟
رشته مامایی در گروه تجربی قرار دارد. برای تحصیل در این رشته باید در کنکور تجربی شرکت کرده و رشته مامایی را انتخاب کنید.

دروس رشته مامایی در دانشگاه
دروس پایه: سلول شناسی و بافت شناسی، بیوشیمی، تشریح، فیزیولوژی، ایمنی شناسی، میکروب شناسی و انگل شناسی.
دروس اصلی: آسیب شناسی اختصاصی و عمومی، اصول خدمات بهداشتی جامعه و آموزش بهداشت، دارو شناسی، اصول و فنون پرستاری و مامایی و روش اطاق عمل و زایمان، آمار حیاتی و روش تحقیق، روانشناسی، اصول اپیدمیولوژی و مبارزه با بیماری ها، زبان تخصصی.
دروس تخصصی: اصول تغذیه مادر و کودک، تاریخ، اخلاق و مقررات پزشکی، جنین شناسی، مقررات پزشکی قانونی، ژنتیک، بارداری و زایمان، کاراموزی بارداری و زایمان، آزمایش های کاربردی در مامایی، نوزادان، کارآموزی نوزادان، بیماری های کودکان، نشانه شناسی و معاینات فیزیکی، فیزیوپاتولوژی بیماری های داخلی جراحی و عفونی، کارآموزی بیماری های داخلی و جراحی، بهداشت مادر و کودک و خانواده، کارآموزی بهداشت مادر و کودک و خانواده، تغذیه درمانی مادر و کودک، روانپزشکی در مامایی، رادیولوژی، سونوگرافی و الکتروفیزیولوژی در مامایی و زنان، اصول مدیریت و کاربرد های آن در مامایی، بیحسی و بیهوشی و احیا در مامایی، بیماری های زنان و ناباروری، اختلال عمل جنسی و آموزش مشاوره آن، کارآموزی بیماری های زنان، پایان نامه.

وضعیت ادامه تحصیل مامایی در مقاطع بالاتر
بعد از مقطع کارشناسی افرادی که مایل به ادامه تحصیل هستند می توانند در مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته ادامه تحویل دهند. طول دوره کارشناسی ارشد دو سال است که می تواند تا حداکثر سه سال طول بکشد. بعد از این که مقطع کارشناسی ارشد طی شد افراد می‌توانند در مقطع دکترا نیز ادامه تحصیل دهند.

گرایش های رشته مامایی
رشته‌ مامایی در حال‌ حاضر در مقاطع‌ کاردانی‌، کارشناسی‌ پیوسته‌، کارشناسی‌ ارشد ناپیوسته‌ و دکتری‌ در داخل‌ کشور ارائه‌ می‌گردد. این‌ رشته‌ در مقاطع‌ کاردانی‌ و کارشناسی‌ دارای‌ گرایش‌ نیست‌ و به‌ صورت‌ عمومی‌ ارائه‌ می‌شود.
رشته مامایی در مقطع کارشناسی ارشد دارای ۵ گرایش مختلف: مامایی در پزشکی قانونی، بهداشت مادر و کودک، بهداشت باروری، آموزش مامایی و مامایی در بلایا و سوانح بوده و رشته مشاوره در مامایی نیز از رشته‌های ایجاد شده در سال‌های اخیر برای رفع نیازهای مشاوره ای زنان می‌باشد. در حال حاضر دو رشته دکترای تخصصی مامایی و بهداشت باروری نیز در مقطع پی‌اچ‌دی وجود دارد.

بازار کار رشته مامایی
از مراکزی که یک ماما می تواند در آن ها مشغول به کار شود، می توان به بیمارستان ها، زایشگاه ها، درمانگاه ها و مراکز بهداشتی اشاره کرد. همچنین ماما طبق قوانین حاضر در صورت داشتن مدرک کارشناسی می تواند مطب دایر کرده و در آن به ارائه خدمات بهداشتی و درمانی بپردازد.

________________________________________________________

مقالات دیگر