لیزر درمانی چیست؟

لیزر چیست؟
لیزر در واقع یک نوع نور است. یک اشعه پرانرژی‌ای که می‌تواند انرژی خود را به‌طور کاملاً انتخاب‌شده به بافت‌های موردنظر جهت درمان منتقل کند. لیزرها در حقیقت دارای ماده‌ای می‌باشند که نور را تولید و از طرفی در طیف موردنظر تقویت می‌کند. دو آینه در داخل دستگاه و پروب آن موجب  منعکس شدن و رفت‌ و برگشت نور ایجاد شده از درون این منبع می‌شوند. در  نتیجه آن، اشعه‌هایی با نوری قوی و موازی تولید می‌شود. این اشعه‌ها مجموعه‌ای از یک یا چند رنگ خالص می‌باشند. این خصوصیاتی است که لیزر را از یک لامپ معمولی مجزا می‌کند و آنرا برای کاربردهای طبی لیزر محیا می‌کند.

لیزر درمانی چیست؟
لیزر درمانی استفاده از پرتوهای لیزر در زمینه پزشکی است. پرتوهای لیزر،  پر انرژی هستند که در حین لیزر درمانی به قسمت های مختلف بدن تابانده می‌شوند و در آنجا تأثیر می‌گذارند. بسته به تأثیر بیولوژیکی که قرار است پرتوهای لیزر بر روی بافت داشته باشند، پزشک طول موج، شدت، مدت زمان پالس و فرکانس پالس لیزر را تغییر می‌دهد. پزشکان در لیزر درمانی با پرتوهای نورِ پر انرژی و قوی کار می‌کنند. پزشک دستگاه را به سمت قسمتی از بدن که قرار است تحت درمان قرار گیرد، قرار می‌دهد.

مزایای لیزر درمانی
به دلیل کوچک بودن لیزر، می‌توان به‌طور دقیق آن را به نواحی موردنظر بدن اعمال کرد، کاری که در دیگر روش‌های درمانی امکان‌پذیر نیست. علاوه بر این‌، در شرایطی که انجام درمان‌های دیگر ممکن است دردآور و طاقت‌فرسا باشند، لیزر درمانی، درمانی بدون درد و غیرتهاجمی است و شاید مهم‌تر از همه این‌که، لیزر درمانی امکان دسترسی به محل جراحت یا درد را بدون ایجاد هیچ آسیبی به بافت اطراف، امکان‌پذیر می‌سازد.

تاثیر لیزر درمانی بر بدن
    افزایش تولید ATP یا سوخت ساز بدن
    افزایش سرعت سوخت و ساز سلول ها
    کاهش تورم و التهاب بافت ها
    بهبود گردش خون و لنف
    افزایش میزان اکسیژن و سایر مواد مورد نیاز سلول ها
    التیام و تسکین درد
    از بین بردن التهاب بافت های بدن
    افزایش سرعت تولید مثل و رشد سلول ها
    جلوگیری از انتقال پیام درد به سیستم عصبی مرکزی
    افزایش ترشح هورمون های طبیعی ضد درد
    تسریع روند بهبودی و کاهش دوره نقاهت
    بهبود عملکرد اعصاب در بافت آسیب دیده
    بهبود فعالیت قلبی_عروقی
    تسریع بهبودی زخم ها و کاهش احتمال برجای ماند اسکار

لیزر درمانی چگونه عمل میکند؟
برای رسیدن به نتیجه مطلوب درمانی، وضعیت جسمانی بیمارارزیابی میشود ، که این ارزیابی شامل سن، جنس، رنگ پوست ، نوع و شدت و ضعف درد و... است ، که با توجه به این ارزیابی ها فرکانس، مود، توان و سایر پارامترهای لیزر تنظیم می شود . و سپس با آماده سازی ناحیه آسیب دیده، لیزر به بدن بیمار تابیده می شود.
امواج قدرتمند لیزر از سد پوست و عضلات و بافت های زیرین بدن عبور کرده و به عمق مناطق آسیب دیده نفوذ میکنند. انرژی ساطع شده از لیزر سلول های آسیب دیده را تحریک و گردش خون را در بافت آسیب دیده افزایش میدهد و میزان سوخت و ساز آنها را تا میزان قابل ملاحظه ای بالا میبرد. با افزایش سوخت و ساز و گردش خون توانایی سلول ها برای شروع روند بازسازی و ترمیم بیشتر شده و فرایند درمان سریعتر در بدن شکل میگیرد. در واقع لیزر بدن را بسیار زودتر وارد مرحله بازسازی و ترمیم مناطق آسیب دیده میکند . که این امر موجب تسریع در درمان و بهبودی سریعتر بیمار میگردد .

کاربردهای درمانی لیزر
لیزر درمانی در فیزیوتراپی
لیزر درمانی تکنولوژی مدرنی است که در زمینه فیزیوتراپی جهت درمان اختلالات ، مشکلات و درد های عضلانی و اسکلتی با استفاده از دستگاه لیزر به کار میرود.
لیزر درمانی در بهبود مشکلات زیر موثر است:
    آرتریت
    خارپاشنه
    التهاب فاشیای کف پا
    آرتروز مفاصل بدن
    تنیس البو
    گلف البو
    پارگی روتاتور کاف
    سندرم شانه یخ زده
    التهاب تاندون ها
    سندرم مفصل فکی – گیجگاهی
    آسیب دیدگی دیسک کمر
    بیرون زدگی دیسک کمر
    درد سیاتیک
    شکستگی و در رفتگی مفاصل
    نرمی غضروف کشکک
    سندرم تونل کارپال
    دردهای مزمن ستون فقرات مانند کمردرد و گردن درد
    التهابات عصبی
    پیچ خوردگی کپسول مفصلی
    آسیب های عصبی
    فیبرومیالژیا
    نوروپاتی محیطی در بیماران دیابتی
لیزر درمانی در چشم پزشکی
اصلاح عیوب انکساری چشم
با توجه به دقت بسیار زیادی که اشعه لیزر برای برداشت بافت دارد، امروزه از لیزر برای اصلاح عیوب انکساری چشم بر روی قرنیه استفاده می شود. ليزر اگزايمر دستگاهي است كه براي اصلاح عيوب انكساري چشم به كار رفته و مرحله اصلي اصلاح بينايي را انجام مي دهد.
کدورت کپسول خلفی عدسی بعد از عمل کاتاراکت یا آب مروارید
کدورت کپسول خلفی (Posterior capsular opacification) یا PCO شایع‌ترین و از مهم‌ترین عوارض در جراحی آب مروارید به شمار می‌رود. امروزه از YAG Laser capsulotomy جهت درمان کدورت کپسول خلفی استفاده می‌شود.
عمل های فوق تخصصی قرنیه
با استفاده از لیزر فمتوسکند برش هایی در ضخامت قرنیه داده می شود تا به این طریق بیماریهای قرنیه با دقت و ظرافت بالاتری درمان شود.
درمان بیماری های شبکیه
یکی از مشکلات عمده چشم پزشکان بخصوص در بیماران مبتلا به دیابت درمان عوارض ایجاد شده در شبکیه است. از آنجا که شبکیه از ساختمان های خلفی چشم می باشد، دستکارهای جراحی آن بسیار دشوار و خطرناک است . با پیشرفت فناوری مهندسی پزشکی امکان ساخت دستگاه هایی فراهم گردیده که اثر لیزر را به خود شبکیه و نه سایر اجزاء چشمی منحصر می نماید.
درمان بیماری گلوکوم (آب سیاه)
لیزر در انواع بيماري آب سياه نیز کاربرد دارد. در گلوکوم حاد زاویه بسته كه مي تواند باعث كوري شود ليزر ‏Nd.YAG‏ كاربرد زيادي دارد. این عمل را لیزر ایریدوتومی (سوراخ کردن عنبیه با لیزر) می گوئیم.
لیزر در عمل های جراحی خارج چشمی
از لیزر های CO2 و لیزر دایود در برشهای جراحی اعمالی نطیر عمل داکریوسیستورینوستومی یا DCR برای وجرای اشکی و عمل زیبایی پلک یا بلفاروپلاستی نیز استفاده می شود.
لیزر درمانی سرطان
لیزر ممکن است در درمان مراحل اولیه برخی سرطان ها مفید باشد، از جمله:
    سرطان دهانه رحم
    سرطان آلت تناسلی
    سرطان واژن
    سرطان ریه
    سرطان پوست
برای سرطان، لیزر درمانی معمولاً در کنار سایر درمان ها مانند جراحی، شیمی درمانی یا پرتو درمانی استفاده می شود.

کاربردهای لیزر در زیبایی
حذف موهای زائد
با استفاده از لیزر می‌توان موهای زائد را حذف کرد. حذف موهای زائد طی چند جلسه لیزر درمانی و تاباندن اشعه لیزر به منطقه مورد نظر امکان پذیر است. به ویژه برای خانم‌هایی که به علت مشکلات  هورمونی، در ناحیه چانه و بناگوش دارای موهای زائد و ضخیم شده‌اند و این موضوع آنها را رنج می‌دهد لیزر درمانی کمک بزرگی بوده است. البته باید اول مشکلات هورمونی رفع گردد سپس اقدام به لیزر درمانی نمود تا نیاز به صرف وقت و هزینه دوباره برای لیزر موهای زائد نباشد.
کمرنگ کردن ماسک حاملگی
ملاسما یا ماسک حاملگی یکی از عارضه‌های بارداری است که بعضی از خانم‌ها را تا آخر عمر درگیر می‌کند. امروزه با استفاده از لیزر می‌توان این لکه‌ها را بسیار کمرنگ کرد.
ترمیم پوست
برای ترمیم جای زخم، سوختگی و محل بخیه می‌توان از لیزر استفاده کرد.
حذف خالکوبی و تاتو
افرادی که خالکوبی یا تتو می‌کنند ممکن است چند سال بعد پشیمان شوند و بخواهند آن را پاک کنند. مثلا خانم‌هایی که تاتوی ابرو می‌کنند چند سال بعد تمایل دارند مدل ابروی خود را عوض کنند. لیزر درمانی در اینجا به کمک آنها می‌آید و به راحتی طی چند جلسه تاتو و خالکوبی آن‌ها را پاک می‌کند.
رفع جای جوش
جای جوش بلوغ ممکن است به لکه تبدیل شود یا حالت فرورفتگی پیدا کند. با استفاده از لیزر می‌توان پوست را در این محل ترمیم کرد
جوانسازی پوست
با استفاده از لیزر می‌توان پوست را به ساخت کلاژن ترغیب کرد و باعث جوانسازی پوست شد.
رفع تغییرات پوستی ناشی از افزایش سن
با افزایش سن ممکن است لکه‌هایی در صورت ایجاد شود . در اطراف چشم چین و چروک ایجاد می‌شود و پوست صورت شل می‌شود. با لیزر درمانی می‌توان هم چین و چروک‌ها و لکه‌ها را از بین برد و هم پوست را سفت کرد.
لیپولیز
کاربرد دیگر لیزر که این روزها رایج شده است لیپولیز یا تجزیه چربی است. با استفاده از لیپولیز می‌توان در محل‌هایی که چربی زیاد است با لیزر آن را رفع کرد. مثلا افرادی که غبغب بزرگی دارند با کمک لیزر به زیباتر شدن صورت خود کمک می‌کنند.
لایه برداری پوست
با استفاده از لیزر CO2 می‌توان لایه سلول‌های مرده روی پوست را برداشت و به جوانسازی آن کمک نمود.
درمان ضایعات و بیماری‌های پوستی
ضایعات پوستی مثل بیماری صدف، ماه گرفتگی و لکه‌های برص را می‌توان با استفاده از لیزر حذف کرد.

آیا لیزر درمانی دردناک است؟
در پاسخ به این سوال باید بگوییم که درد ناشی از لیزر درمانی به نوع لیزر و محل درمان بستگی دارد. برخی از لیزر درمانی‌ها باعث درد مختصری می‌شوند که قابل مقایسه با یک خراش کوچک است. این درد معمولاً بدون بی حسی موضعی نیز قابل تحمل است و نیازی به بی حسی موضعی و بیهوشی ندارد. از کرم‌های بی حس کننده می‌توان برای نواحی حساس به درد و کودکان استفاده کرد. درمان با لیزر CO2 تحت بی حسی موضعی انجام می‌شود.
به طور کلی، لیزر درمانی یک روش درمانی بدون درد است. احساس درد در طول درمان اغلب به عنوان گرما یا احساس سوزن سوزن شدن خفیف توصیف می‌شود. پس از درمان، علائمی شبیه درد عضلانی رخ می‌دهد که معمولاً در عرض یک روز ناپدید می‌شوند. طب سوزنی لیزری برای افراد مضطرب و حساس به درد مناسب است.

________________________________________________________

مقالات دیگر