سرطان معده چیست؟ علل، علائم و درمان

سرطان معده چیست؟
سرطان معده یا سرطان گاستریک (Gastric cancer) یکی دیگر از بیماری‌های مربوط به معده است و زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های مخاط معده به طور غیرقابل کنترل رشد می‌کنند و تومورهایی ایجاد می‌کنند که به بافت‌های طبیعی بدن حمله می‌کنند.
سرطان معده با رشد سلول های سرطانی در پوشش داخلی معده شروع می شود. در حالی که سرطان معده در مقایسه با انواع دیگر سرطان نسبتاً نادر است، اما یکی از بزرگ ترین خطرات این بیماری دشواری تشخیص آن است. از آنجا که این سرطان معمولاً هیچ علائم اولیه ای ایجاد نمی کند، تا زمانی که به سایر قسمت های بدن سرایت نکند، تشخیص داده نمی شود. این امر درمان را نیز دشوارتر می کند.

سرطان معده از کجا آغاز میشود؟
سلول‌های بدخیم می‌توانند در هر قسمتی از معده رشد کنند. در برخی کشورها همچون ایالت متحده شیوع این بیماری در ناحیه‌ای که معده به مری متصل می‌شود، بیشتر بوده و در سایر کشورها تومور در قسمت اصلی معده تشکیل خواهد شد. با این حال باید گفت در 95 درصد مواقع کنسر معده (Stomach Cancer) از پوشش معده آغاز می‌شود و به آرامی پیشرفت می‌کند. در صورت عدم تشخیص و درمان به‌موقع امکان ایجاد تومور و نفوذ آن به عمق دیواره معده وجود دارد. در این صورت تومور ممکن است به اندام‌های مجاور مانند کبد و لوزالمعده متاستاز (گسترش) داشته باشد.

علائم و نشانه‌های سرطان معده
این بیماری در مراحل اولیه بدون علامت بوده و تا زمانی‌که پیشرفته نشده باشد، علائم اصلی ظاهر نمی‌شوند. علائم اولیه سرطان معده را می‌توان شامل موارد زیر دانست:
    سوء هاضمه
    سوزش سردل
    حالت تهوع خفیف
    از دست دادن اشتها
    احساس نفخ بعد از خوردن غذا
علائم سرطان معده بدخیم
با رشد تومورهای معده نشانه های بیماری جدی تر میشوند. آنها عبارتند از:
    خستگی
    دل درد
    تورم معده
    مشکل در بلع
    پیبوست یا اسهال
    زردی پوست و چشم
    بی‌اشتهایی، کاهش وزن
    حالت تهوع و استفراغ خونی
    کم‌خونی و فقرآهن در مردها
خوب است بدانید که سرطان معده (Stomach Cancer) در مراحل اولیه به سختی تشخیص داده می‌شود. از همین‌رو توصیه می‌کنیم به صورت دوره‌ای آزمایشات لازم جهت اطمینان از سلامتی خود را توسط پزشک متخصص گوارش انجام دهید.

دلایل ایجاد سرطان معده
دانشمندان دقیقاً نمی‌دانند چه چیزی باعث می‌شود سلول‌های سرطانی در معده شروع به رشد کنند. اما آنها چند نکته را می‌دانند که می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. یکی از آنها عفونت با باکتری رایج هلیکوباکترپیلوری (H. pylori) است که باعث ایجاد زخم معده و ورم معده می‌شود. عواملی که می‌توانند شما را به سرطان معده مبتلا کنند و یا می‌توانند در افزایش خطر ابتلا به سرطان معده نقش داشته باشند به شرح زیر هستند:
    التهاب یا ورم معده
    نوع خاصی از کم خونی طولانی مدت به نام کم خونی مخرب (pernicious anemia)
    وجود غده درون معده (پولیپ معده)
    سیگار کشیدن
    اضافه وزن یا چاقی
    رژیم غذایی حاوی غذاهای دودی، ترشی یا نمکی
    رژیم غذایی کم میوه و سبزیجات
    جراحی معده برای رفع زخم معده
    گروه خونی A
    عفونت ویروسی اپستین بار (Epstein-Barr)
    برخی ژن‌های خاص
    کار کردن در صنایع مربوط به ذغال سنگ، فلز، چوب یا لاستیک
    سابقه خانوادگی سرطان معده
    بیماری ریفلاکس معده

تشخیص سرطان معده (Stomach Cancer)
آنجایی که افراد مبتلا به سرطان معده در مراحل اولیه به ندرت علائمی از خود نشان می دهند، بیماری اغلب تا زمان پیشرفت تشخیص داده نمی شود. برای تشخیص، پزشک ابتدا معاینه فیزیکی را برای بررسی هرگونه ناهنجاری انجام می دهد. آنها همچنین ممکن است آزمایش خون، از جمله آزمایش حضور باکتری های H.pylori را تجویز نماید.
اگر پزشک معتقد باشد که شما علائم سرطان معده را نشان می دهید، آزمایشات تشخیصی بیشتری باید انجام شود. آزمایش های تشخیصی به طور خاص تومورها و سایر ناهنجاری های معده و مری را جستجو می کنند. این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشند:
آندوسکوپی (endoscopy) فوقانی: ارزیابی و تشخیص تومور معده
نمونه‌برداری/بیوپسی (biopsy):همراه با آندوسکوپی انجام می‌شود/بررسی نمونه از نظر سلول‌های سرطانی
سونوگرافی آندوسکوپی: نوع خاصی از آندوسکوپی است جهت مرحله‌بندی سرطان
CT اسکن، MRI، PET: شناسایی نوع تومور و سایر ناهنجاری‌های مرتبط با سرطان معده
لاپاراسکوپی: نوعی جراحی برای ارزیابی میزان گسترش سرطان در صورت عدم کسب اطلاعات کافی از تصویربرداری
آزمایش خون: بررسی سلامتی کلی بیمار/ عملکرد کبد و کلیه‌ها
آزمایش مدفوع: بررسی وجود خون در مدفوع ناشی از خونریزی دستگاه گوارش
کولونوسکوپی: بررسی روده بزرگ در صورت تایید کنسر معده

درمان سرطان معده
برای انتخاب راه‌کار درمانی این بیماری میزان گسترش تومور و سلامت کلی بیمار در نظر گرفته می‌شود. در اغلب موارد تیم پزشکی شامل متخصص گوارش، انکولوژیست، جراح، پاتولوژیست و رادیولوژیست است. روش‌های درمانی سرطان معده شامل موارد زیر هستند:
عمل جراحی
این روش درمانی سرطان معده بر اساس میزان گسترش تومور به دسته‌بندی زیر تقسیم می‌شود:
    آندوسکوپی فوقانی (Upper endoscopy): در مراحل اولیه زمانی‌که تومورهای سرطانی در لایه‌های بالایی معده قرار گرفته‌اند، بیماری را می‌توان به کمک آندوسکوپی فوقانی خارج کرد. در این روش متخصص گوارش تومور را از دیواره معده بریده و از طریق دهان خارج می‌کند.
    گاسترکتومی (Gastrectomy): زمانی‌که تومور به خارج از لایه‌های سطحی معده نفوذ کند، جراح می‌تواند جراحی ساب توتال (Subtotal gastrectomy) یا جراحی کامل (Complete gastrectomy) انجام دهد. در این صورت مری به روده کوچک متصل خواهد شد تا پس از برداشتن کامل معده بتوانید همچنان غذا بخورید.
درمان هدفمند
در این روش به‌طور مستقیم سلول‌های سرطانی مورد حمله قرار می‌گیرند. آن‌ها عبارتند از:
    شیمی درمانی (کوچک کردن سلول‌های سرطانی با دارو)
    پرتودرمانی (از بین بردن سلول‌های سرطانی با اشعه ایکس)
    دارودرمانی هدفمند (به صفر رساندن نقاط ضعف سلول‌های سرطانی)
    ایمونوتراپی (کمک به سیستم ایمنی بدن برای شناسایی و از بین بردن سلول سرطانی)
    مراقبت تسکینی (کمک به بهبود زندگی فرد مبتلا به سرطان معده با تسکین علائم)
درمان خانگی سرطان معده
این بیماری باید حتما زیر نظر متخصص گوارش، انکولوژیست درمان شود. سرطان بیماری خطرناکی است و نمی‌توان برای درمان آن تنها به روش‌های خانگی اکتفا کرد. اما رعایت رژیم غذایی فیبردار، مصرف سبزیجات و سیر تازه می‌تواند تا حد زیادی از متاستاز (گسترش) تومور به کولون و روده بزرگ جلوگیری کند.

پیشگیری از سرطان معده
وزن سالم داشته باشید. اگر اضافه وزن یا چاقی دارید، با پزشک خود در مورد راهکارهایی برای کمک به کاهش وزن صحبت کنید. کاهش وزن را به صورت آهسته و مداوم پیگیری کنید.
رژیم غذایی پر از میوه و سبزیجات را انتخاب نمایید. سعی کنید هر روز میوه و سبزیجات بیشتری در رژیم غذایی خود بگنجانید. طیف گسترده ای از میوه ها و سبزیجات رنگارنگ را انتخاب کنید.
مقدار غذاهای شور و دودی را که می خورید کاهش دهید. با محدود کردن این غذاها از معده خود محافظت کنید.
سیگار نکشید. اگر سیگار می کشید، آن را ترک کنید. اگر سیگار نمی کشید، شروع نکنید. سیگار کشیدن خطر ابتلا به سرطان معده و همچنین بسیاری از انواع دیگر سرطان را افزایش می دهد. ترک سیگار می تواند بسیار دشوار باشد، بنابراین از پزشک خود کمک بخواهید.
در مورد خطر ابتلا به سرطان معده از پزشک خود بپرسید. در صورت افزایش خطر ابتلا به سرطان معده با پزشک خود صحبت کنید. برای افرادی که سابقه خانوادگی قوی سرطان معده دارند، ممکن است آزمایشاتی مانند آندوسکوپی را برای یافتن علائم سرطان معده در نظر بگیرند.
در برخی موارد، پزشکان حتی ممکن است داروهایی را تجویز کنند که می تواند به پیشگیری از سرطان معده و کاهش خطر ابتلا به آن کمک کند. این کار معمولاً برای افرادی که بیماری های دیگری دارند که ممکن است در ایجاد سرطان نقش داشته باشند انجام می شود. همچنین ممکن است بخواهید تست غربالگری زودرس را انجام دهید. این آزمایش می تواند در تشخیص سرطان معده مفید باشد. پزشک شما ممکن است یکی از آزمایش های غربالگری زیر را برای بررسی علائم سرطان معده استفاده کند:
    معاینه بدنی
    آزمایشات آزمایشگاهی مانند آزمایش خون و ادرار
    روش های تصویربرداری مانند اشعه ایکس و سی تی اسکن
    آزمایشات ژنتیکی

________________________________________________________

مقالات دیگر