سرطان مثانه یا تومور مثانه چیست؟
سرطان مثانه یا تومور مثانه چیست؟
سرطان مثانه یا تومور مثانه چیست؟
مثانه عضوی تو خالی در لگن تحتانی است و دارای دیواره های عضلانی قابل انعطاف می باشد که می تواند برای نگه داشتن ادرار کشیده شده و با فشار دادن آن را از بدن خارج کند .
سرطان مثانه به انگلیسی bladder cancer، یکی از انواع سرطان است و زمانی آغاز می‌شود که سلول‌های پوشاننده‌ی سطح داخلی مثانه تغییر کنند و رشد آنها از کنترل خارج شود. در این زمان توده‌ای به نام تومور ایجاد می‌شود. تومور مثانه می‌تواند خوش‌خیم یا بدخیم باشد.
بدخیمی به این معنا است که سلول‌های سرطانی می‌توانند رشد کنند و به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابند که این فرآیند متاستاز نامیده می‌شود. اما تومور خوش‌خیم به سایر قسمت‌های بدن متاستاز نمی‌دهد. تومورهای خوش‌خیم مثانه نادر هستند.
انواع سرطان مثانه
سه نوع سرطان مثانه وجود دارد که عبارتند از :
سرطان مثانه سلول انتقالی : سرطان سلول انتقالی رایج ترین نوع سرطان مثانه است . این سرطان در سلول های انتقالی در لایه داخلی مثانه شروع می شود . سلول های انتقالی سلول هایی هستند که هنگام کشیده شدن بافت بدون آسیب دیدن تغییر شکل می دهند .
سرطان مثانه سلول سنگفرشی : سرطان سلول سنگفرشی یک سرطان نادر در ایالات متحده است . این بیماری از آن جا شروع می شود که سلول های سنگفرشی نازک و مسطح پس از عفونت طولانی مدت یا تحریک مثانه در مثانه تشکیل می شوند .
سرطان مثانه آدنوکارسینوم : آدنوکارسینوما نیز یک سرطان نادر در ایالات متحده است . این بیماری از زمانی شروع می شود که سلول های غده ای در مثانه پس از تحریک طولانی مدت و التهاب مثانه تشکیل می شوند . سلول های غده ای ، غدد ترشح کننده مخاط را در بدن تشکیل می دهند .
علائم ابتلا به سرطان مثانه
علائم سرطان مثانه در زنان
خانم‌ها ممکن است اصلا توجهی به سرطان مثانه نداشته‌باشند زیرا در سرطان مثان در آقایان بسیار شایع‌تر است تا در خانم‌ها. همچنین این سرطان بیشتر در سنین بالای ۶۵ سال دیده می‌شود. از هر ۸۹ زن، یک نفر احتمال درگیری با سرطان مثانه را دارند. همچنین آمار ابتلا یه سرطان مثانه در خانم‌ها در حال افزایش است. علائم سرطان مثانه در خانم ها شامل موارد زیر است؛
هماچوری یا وجود خون در ادرار؛ این علامت اولین علامت توده در مثانه زن است.
علائم مشابه عفونت ادراری؛ تکرر ادرار، سوزش ادرار، احساس اضطرار برای ادرار
درد مبهم و بدون علت در پهلوها، شکم و لگن. اگر درد در بخش‌های دیگر مانند استخوان‌های دیگر بدن دیده‌شود، احتمال متاستاز سرطان وجود دارد.
کاهش اشتها؛ از شایع‌ترین علامت‌های سرطان کاهش اشتها است و سرطان مثانه هم از این قاعده مستثنی نیست. ممکن است که در اثر نخوردن غذا یا کم غذا خوردن، احساس ضعف کنید و انرژی شما کم شود. همچنین ممکن است که با کاهش وزن روبه رو شوید.
خونریزی‌های بعد از یائسگی؛ هنگامی که خانم‌ها یائسه می‌شوند، دیگر خونریزی برای آنها اتفاق نمی‌افتد، اما در مواردی که با سرطان مثانه مواجه می‌شوند ممکن است خونریزی‌های بعد از یائسگی ببینند و توجیهی برای آن نباشد. معمولا چنین علائمی را جدی نمی‌گیرند، اما اورولوژیست حتما باید شما را ببیند.
علائم سرطان مثانه در مردان
علائم سرطان مثانه در اقایان مختلف است. نشانه های سرطان مثانه در مردان عبارتند از؛
وجود خون در ادرار؛ ممکن است که ادرار شما به رنگ نارنجی، صورتی و یا حتی قرمز تغییر کند. گاهی مقدار خون در ادرار شما به قدری کم است که نمی‌توانید آن را تشخیص دهید و رنگ ادرار شما تغییر نمی‌کند. اما این مقدار خون در ادرار را می‌توان توسط تست‌ها تشخیص داد. توجه داشته‌باشید که هماچوری همیشه به معنای سرطان مثانه نیست.
تغییرات الگوی ادرار کردن
تکرر ادرار
به سختی ادرار کردن
شب‌ها نیاز به ادرار پیدا کردن
سوزش ادرار
درد هنگام ادرار
جریان باریک ادرار
علت توده در مثانه چیست؟
عوامل زیر ممکن است خطر ابتلا به تومور مثانه را افزایش دهند:
سن: شانس ابتلا به سرطان مثانه با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد به طوری که بیش از ۷۰ درصد افراد مبتلا به سرطان مثانه بیش از ۶۵ سال سن دارند.
جنسیت: احتمال ابتلا به سرطان مثانه در مردان نسبت به زنان ۴ برابر بیشتر است اما میزان مرگ و میر در زنان بیشتر از مردان است.
بیماری‌های مزمن مثانه: سنگ مثانه و عفونت مثانه خطر ابتلا به سرطان مثانه را افزایش می‌دهند. افرادی که از کمر به پایین فلج شده‌اند و برای دفع ادرار به کاتتر ادراری نیاز دارند مستعد عفونت‌های ادراری هستند و احتمال ابتلا به سرطان مثانه در آنها بالاست.
نژاد: احتمال ابتلا به سرطان مثانه در افراد سفید پوست دو برابر بیشتر از افراد سیاه پوست است، اما میزان مرگ و میر سیاه پوستان دو برابر بیشتر از سفید‌پوستان است.
پیشینه‌ی قبلی سرطان مثانه: در افرادی که قبلا یک بار به سرطان مثانه مبتلا بوده‌اند، احتمال عود دوباره‌ی سرطان مثانه وجود دارد. به همین دلیل غربالگری پس از درمان هر ۳ تا ۶ ماه یکبار توصیه می‌شود.
شیستوزومیازیس یا عفونت با انگل شیستوزوما: افرادی که این بیماری انگلی را دارند، با احتمال بیش‌تری به سرطان سلول‌های سنگفرشی مثانه مبتلا می‌شوند. شیستوزومیازیس در قسمت‌هایی از آفریقا، آمریکای جنوبی، آسیای جنوب شرقی و خاورمیانه یافت می‌شود.
سندروم لینچ: افراد مبتلا به نوعی بیماری ارثی به نام سندرم لینچ که قبلا با نام سرطان کولورکتال غیر‌پولیپوزی ارثی یا HNPCC شناخته می‌شد، با خطر بالای ابتلا به سرطان مثانه روبرو هستند.
وجود نقص‌های مثانه از تولد
تشخیص سرطان مثانه
پزشک ممکن است از روش های مختلفی برای تشخیص سرطان مثانه استفاده کند که در زیر به بیان این روش ها می پردازیم .
معاینه داخلی : در این روش پزشک انگشتان را وارد واژن یا راست روده می کند تا به وجود توده هایی که ممکن است رشد سرطانی داشته باشند پی ببرد .
سیستوسکوپی : پزشک از طریق یک لوله باریک و یک دوربین کوچک روی آن و از طریق مجرای ادرار داخل مثانه را می بیند .
بیوپسی : پزشک یک ابزار کوچک را از طریق مجرای ادرار وارد می کند و یک نمونه کوچک از بافت را از مثانه شما می گیرد و آن را آزمایش می کند .
از جمله روش های دیگر تشخیص سی تی اسکن برای مشاهده مثانه ، تزریق داخل وریدی ، استفاده ازاشعه ایکس و آنالیز ادرار می باشد.
انواع گرید سرطان مثانه
کنسر مثانه دارای مراحل زیر است:
مرحله صفر: در این مرحله سلول‌های سرطانی تنها در مرکز مثانه وجود دارند و به لایه عضلانی مثانه منتشر نشده‌اند. همچنین در این مرحله سلول‌های غیرطبیعی به غدد لنفاوی و اندام‌های مجاور منتشر نشده‌اند
مرحله I: در این مرحله سلول‌های غیرطبیعی به دیواره مثانه منتشر شده‌اند، اما لایه عضلانی را درگیر نکرده‌اند
گرید II: در این مرحله، سلول‌های سرطانی در کل بافت مثانه منتشر شده‌اند و لایه عضلانی را هم درگیر کرده‌اند
مرحله III: در این مرحله سلول‌های غیرطبیعی، لایه‌های بافت چربی موجود در اطراف مثانه را هم احاطه کرده‌اند. در این مرحله سلول‌های سرطانی احتمالاً در غده پروستات، رحم و واژن هم وجود دارند
مرحله IV: در این مرحله سلول‌های غیرطبیعی به اندام‌ها و غدد لنفاوی دورتر از مثانه منتشر شده‌اند. برای مثال ممکن است در این مرحله دیواره لگن، دیواره شکم کبد، ریه‌ها و مغز استخوان‌ها به سلول‌های سرطانی مثانه آلوده شده باشند
منظور از سرطان مثانه بدخیم، سرطانی است که به‌سرعت پیشرفت می‌کند. سلول‌های بدخیم می‌توانند به دیگر بخش‌های بدن منتشر شوند و باعث اختلال در کار آنها شوند. سرطان مثانه بدخیم ممکن است به درمان پاسخ ندهد و علائم بسیار شدیدی داشته باشد.
درمان سرطان مثانه
گزینه‌های درمانی مختلفی برای درمان این نوع سرطان وجود دارد. به‌طور قطعی نمی‌توان گفت کدام یک از روش‌های درمان باعث از بین‌رفتن و درمان قطعی سرطان می‌شوند. به‌طورکلی روش‌های درمانی موجود به مرحله سرطان بستگی زیادی دارند و با هدف حذف علائم بیماری در افراد مبتلا ارائه می‌شوند. پنج نوع درمان استاندارد برای درمان سرطان سینه استفاده می‌شود. لازم به دکر است درمان کنسر مثانه در مردان هم به همین روش‌ها انجام می‌شود.
جراحی
یکی از انواع جراحی زیر ممکن است انجام شود:
رزکسیون از طریق مجرای ادرار (TUR) با فولگوراسیون: جراحی که در آن یک سیستوسکوپ (لوله نازک) از طریق مجرای ادرار به مثانه وارد می‌شود. سپس با جریان برق، سلول‌های سرطانی برداشته و یا سوزانده می‌شوند
سیستکتومی رادیکال: جراحی برای برداشتن مثانه، غدد لنفاوی و اندام‌های مجاور که حاوی سلول‌های سرطانی هستند. در مردان، اندام‌های مجاور شامل پروستات و وزیکول‌های منی هستند. در زنان رحم، تخمدان‌ها و بخشی از واژن برداشته می‌شود. هنگامی‌که مثانه باید برداشته شود، جراح راه دیگری برای خروج ادرار از بدن ایجاد می‌کند
سیستکتومی جزئی: جراحی برای برداشتن بخشی از مثانه. ازآنجایی‌که در طول سیستکتومی جزئی تنها بخشی از مثانه برداشته می‌شود، بیماران پس از بهبودی از این جراحی می‌توانند به‌طور طبیعی ادرار کنند. به این عمل سیستکتومی سگمنتال نیز می‌گویند
انحراف ادرار: جراحی برای ایجاد روشی جدید برای ذخیره و دفع ادرار از بدن
پرتودرمانی
پرتودرمانی نوعی درمان سرطان است که به کمک اشعه ایکس پرانرژی یا انواع دیگر پرتوها سلول‌های سرطانی کشته می‌شوند یا رشد آنها متوقف می‌شود.
شیمی‌درمانی
در شیمی‌درمانی سرطان مثانه، از داروهای مختلف برای متوقف کردن رشد سلول‌های سرطانی با کشتن یا جلوگیری از تکثیر آنها استفاده می‌شود. برای درمان این سرطان، شیمی‌درمانی موضعی در داخل مثانه (از طریق لوله‌ای که در مجرای ادرار قرار داده می‌شود) صورت می‌گیرد. نحوه انجام شیمی‌درمانی به نوع و مرحله سرطان تحت درمان بستگی دارد.
ایمونوتراپی
ایمونوتراپی یک روش درمانی است که در آن، از سیستم ایمنی بدن بیمار برای مبارزه با سرطان استفاده می‌شود. ایمنوتراپی یک نوع درمان بیولوژیک است. انواع مختلفی از ایمونوتراپی وجود دارد:
درمان به کمک مهارکننده‌های PD-۱ و PD-L۱
باسیلوس کالمته-گورین (BCG)
درمان هدفمند
این روش نوعی درمان است که از داروها یا مواد دیگر برای شناسایی و حمله به سلول‌های سرطانی خاص استفاده می‌کند. معمولاً درمان‌های هدفمند نسبت به شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی آسیب کمتری به سلول‌های طبیعی وارد می‌کنند. به‌طورکلی برای بیماران مبتلا به سرطان مثانه که به‌صورت موضعی پیشرفته یا به سایر قسمت‌های بدن هم گسترش یافته است، درمان‌های هدفمند زیر تأیید شده‌اند:
Enfortumab vedotin که یک آنتی بادی مونوکلونال مرتبط به یک داروی ضد سرطان است
Erdafitinib که یک مهارکننده تیروزین کیناز است. این روش درمان ممکن است در بیماران مبتلا به سرطان مثانه که دارای جهش‌های خاصی در ژن‌های FGFR هستند یا پس از درمان با شیمی‌درمانی (به‌خصوص درمان مبتنی بر سیس پلاتین یا کربوپلاتین) علائم آنها تشدید شده است، استفاده شود
راموسیروماب که یک نوع مهارکننده رگ‌زایی و نوعی آنتی‌بادی مونوکلونال است. این روش در ترکیب با شیمی‌درمانی برای درمان این نوع سرطان استفاده می‌شود
قرص درمان سرطان مثانه
قرص مشخصی تحت عنوان قرص سرطان مثانه وجود ندارد. درواقع در هر رویکرد درمانی، پزشک ممکن است مصرف یک سری قرص و داروها را برای شما تجویز کند. برای مثال قرص‌های زیر در درمان شیمی‌درمانی سیستمیک برای این سرطان معمولاً تجویز می‌شوند:
سیس پلاتین
جمسیتابین
کربوپلاتین
MVAC که ترکیبی از ۴ داروی متوترکسات، وینبلاستین، دوکسوروبیسین و سیس پلاتین است
دوستاکسل یا پاکلیتاکسل
پمترکسد (Alimta)
پیشگیری از سرطان مثانه یا تومور مثانه
اگر چه راه تضمین شده‌ای برای جلوگیری از سرطان مثانه وجود ندارد، اما می‌توانید با رعایت موارد زیر خطر کارسینوم‌‌های مختلف را کاهش دهید:
سیگار کشیدن ممنوع: اگر برای سلامتی خود ارزش قائل هستید، سیگار کشیدن را ترک کنید، علاوه بر این از محل‌‌هایی که ممکن است در معرض دود سیگار قرار بگیرید نیز اجتناب کنید.
هنگام مواجهه با مواد شیمیایی احتیاط کنید: اگر با مواد شیمیایی کار می‌کنید، دستورالعمل‌های ایمنی برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی را رعایت کنید.
از میوه‌ها غافل نشوید: رژیم غذایی غنی از انواع میوه‌ها و سبزیجات رنگی را انتخاب کنید. آنتی اکسیدان‌های موجود در آنها به کاهش خطر ابتلا به سرطان کمک می‌کنند.
نوشیدن آب کافی
غربالگری منظم: در صورت داشتن ریسک فاکتورهایی که در بالا ذکر شد: در مورد ریسک فاکتور‌ها و زمان غربالگری با پزشک خود صحبت کنید.
جلوگیری از عود سرطان مثانه: عود به معنای بازگشت سرطان پس از درمان است. بازگشت دوباره‌ی سرطان می‌تواند در همان محل قبلی (عود مجدد در محل)، در نزدیکی محل قبلی (عود منطقه‌ای) و یا در مکان دیگری (عود دوردست یا متاستاز) باشد.
________________________________________________________
مقالات دیگر
