سرطان استخوان چیست؟

سرطان استخوان چیست؟
سرطان استخوان به انگلیسی osteosarcoma یا Bone Cancer اصطلاحی برای چندین عارضه مختلف است که در استخوان‌ها ایجاد می‌شود. سرطان استخوان هم مانند دیگر سرطان ها از رشد غیر طبیعی سلول ها در هر استخوانی در بدن شروع می شود. سرطان استخوان بسیار نادر می باشد و کمتر از دو درصد کل سرطان ها را تشکیل می دهد. این بیماری بیشتر کودکان را درگیر می کند اما به این معنا نیست که بزرگسالان به آن مبتلا نمی شوند.
هنگامی که سلول‌های سرطانی در استخوان رشد می‌کنند، می‌تواند به بافت طبیعی استخوان آسیب برساند. نوع سلول و بافتی که سرطان در آن شروع می‌شود، نوع سرطان استخوان را تعیین می‌کند.
بیماری سرطان استخوان از زمان تکثیر سلول‌های استخوانی به سرعت رشد کرده و شروع به تجزیه کردن استخوان می‌کند. سلول‌های سرطانی همچنین می‌توانند از استخوان جدا شده و به استخوان‌های دیگر یا سایر ارگان‌های بدن سفر کنند و به عنوان تومورهای ثانویه به رشد خود ادامه دهند. بیشتر اوقات، مبتلایان به این این سرطان در مکان دیگری از بدن‌شان به سرطان ثانویه مبتلا می‌شوند.

انواع سرطان استخوان
سرطان‌هایی که در استخوان تشکیل می‌شوند، سرطان استخوان اولیه نامیده می‌شوند. علاوه بر سرطان اولیه استخوان، بسیاری از تومورها و سرطان‌های قسمت‌های مختلف بدن هم می‌توانند به استخوان‌ها گسترش یابند. این نوع سرطان در استخوان‌ها را تومورهای استخوانی ثانویه یا متاستاتیک می‌نامند. تومورهای استخوانی می‌توانند در هر استخوانی از بدن تشکیل شوند و در هر قسمتی از استخوان رشد کنند، یعنی از سطح استخوان تا مرکز استخوان که مغز استخوان نامیده می‌شود. یک تومور در حال رشد (حتی یک تومور خوش خیم) بافت سالم استخوان را از بین می‌برد و استخوان را تضعیف می‌کند. این استخوان تضعیف‌شده نسبت به شکستگی آسیب پذیر‌تر است. وقتی یک تومور استخوانی سرطانی است، دو حالت رخ می‌دهد؛
    یا یک سرطان استخوانی اولیه است.
    نشانه سرطان ثانویه است.
یک سرطان استخوان اولیه از استخوان شروع شده است در حالی که سرطان استخوان ثانویه از نقطه دیگری در بدن شروع شده است و سپس با متاستاز دادن به استخوان منتشر می‌شود. مثلا اگر سرطان پروستات به استخوان بزند آن را سرطان استخوان ثانویه می‌نامیم. به سرطان ثانویه استخوان، بیماری متاستاتیک استخوان هم گفته می‌شود.
تومور های اولیه یا واقعی در خود استخوان پدیدار می شوند که به آن سارکوم گفته می شود. این تومورهای بدخیم هستند و در واقع سرطان را تشکیل می دهند. سارکوم در استخوان، ماهیچه، بافت فیبری، رگ های خونی و بافت چربی را درگیر می کند و می تواند در هر نقطه از بدن توسعه یابد. در مطلب زیر به انواع سرطان استخوان اشاره می کنیم:
    استئوسارکوم: همچنین به آن سارکوم استئوژنیک نیز گفته می شود که شایع ترین سرطان اولیه در استخوان است. این بیماری اغلب در بین افراد جوان بین 10 تا 30 سال رخ می دهد ولی در حدود 10 درصد در افراد 60 تا 70 سال که دچار پوکی استخوان هستند، پدیدار می شود. این تومورها استخوان بازو، لگن و پا ها را بیشتر در گیر می کنند.
    کندروسارکوم: این دومین سرطان شایع در استخوان می باشد که در سلول های غضروف خود را بروز می دهد. این بیماری در افراد کمتر از 20 سال کمتر به چشم می خورد و ابتلا به کندروسارکوم در  افراد 75 سال به بالا بیشتر دیده می شود. علاو بر استخوان های لگن و پا، این بیماری در نای، حنجره و قفسه سینه نیز موجب سرطان می گردد.
    ایوینگ سارکوم: اغلب در استخوان ساق پا و لگن دیده می شود ولی به این منظور نیست که نمی تواند استخوان های دیگر را مبتلا کند. در مواردی نادر این بیماری در بافت های شکم، قفسه سینه نیز به چشم می رسد. ایوینگ سارکوم بیشتر بدن کودکان و نوجوانان را در معرض خطر قرار می دهد.
    فیبروسارکوم: این نوع دیگری از سرطان استخوان است که بیشتر بافت های نرم را نسبت به استخوان ها درگیر می کند. این بیماری بیشتر در افراد میانسال و مسن دیده می شود. استخوان پاها، بازوها و فک بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند.
    آکوردوما: این تومور اصلی استخوان در جمجمه و استخوان های ستون فقرات دیده می شود. این بیماری اغلب در بزرگسالان بیشتر از 30 سال بروز می دهد و مبتلا شدن مردان به این کانسر تقریبا دو برابر زنان می باشد. این بیماری تمایل به رشد سریع و آهسته دارد ولی در صورت گسترش، اگر برداشته نشود سایر اندام ها را نیز در گیر می کند. غدد لنفاوی، ریه و کبد مهم ترین مناطق برای انتشار این تومور هستند.

علائم سرطان استخوان
برخی از افراد مبتلا به سرطان استخوان، هیچ علامتی به غیر از احساس وجود یک توده بدون درد ندارند. اما عموماً در دیگران می‌تواند با علائم مختلفی همراه باشد. البته علائم سرطان ممکن است مانند علائم بیماری‌های دیگری همانند آرتریت یا بیماری لایم باشد. همین باعث می‌شود که تشخیص بیماری به تأخیر بیفتد.
با این وجود شایع‌ترین علائم سرطان استخوان عبارتند از:
    درد (که معمولاً در شب بدتر می‌شود)
    تورم غیرقابل توضیح
    مشکل در حرکت کردن
    احساس خستگی مفرط
    تب
    درد استخوان
    تورم و حساسیت در نزدیکی ناحیه آسیب‌دیده
    ضعیف شدن استخوان‌ها
    کاهش وزن غیرطبیعی
    تعریق شبانه
    شکنندگی استخوان‌ها

دلایل ایجاد سرطان استخوان
هنوز مشخص نیست که چه عواملی باعث ایجاد سرطان استخوان می شوند، اما پزشکان دلایلی که در بروز این بیماری نقش دارند را به سه دسته تقسیم می کنند:
    اختلالات ژنتیکی: برخی از سندروم های ژنتیکی از طریق وراثت منتقل می شوند از جمله رتینوبلاستوما که خطر ابتلا به کانسر استخوان را افزایش می دهد.
    بیماری پیچ خوردگی استخوان: این بیماری در افراد مسن بیشتر دیده می شود و خطر بروز سرطان استخوان را افزایش می دهد.
    پرتودرمانی: قرار گرفتن در برابر دوزهای بالای پرتو درمانی که برای سرطان های دیگر نیز تجویز می شود، خود ابتلا به سرطان استخوان را در آینده افزایش می دهد.
    ابتلا به بیماری پاژه؛ یک بیماری که باعث تخریب استخوانی و سپس بازسازی غیرطبیعی آن‌ها می‌شود.
    وجود چندین تومور در غضروف (بافت همبند در استخوان) در زمان حال یا گذشته

مراحل سرطان استخوان
پزشکان سرطان اولیه استخوان را در چند مرحله طبقه‌بندی می‌کنند. این مراحل مشخص می‌کنند که سرطان کجا رخ داده است، چه کاری انجام می‌دهد، و به چه میزان بر سایر قسمت‌های بدن تاثیر گذاشته است:
    مرحله 1، سرطان استخوان از استخوان منتشر نشده است.
    مرحله 2، سرطان استخوان گسترش نیافته است ولی ممکن است تهاجمی شده و آن را به تهدیدی برای سایر بافت‌ها تبدیل کند.
    مرحله 3، سرطان استخوان به یک یا چند قسمت از استخوان گسترش یافته و تهاجمی است.
    مرحله 4، سرطان استخوان به بافت‌های اطراف استخوان و سایر اندام‌ها مانند ریه یا مغز گسترش یافته است.

تشخیص سرطان استخوان
مراجعه به پزشک اولین و بهترین راه برای تشخیص دقیق بیماری و انتخاب بهترین روش درمان است. برای درمان سرطان استخوان به کمک گروهی از پزشکان نیاز دارید. این گروه شامل پزشکان متخصص انکولوژی و انکولوژیست‌های پرتونگاری و متخصص ارتوپدی است. پزشک معمولاً ابتدا بررسی سوابق پزشکی و درمانی فرد را انجام داده و سپس معاینه فیزیکی را آغاز می‌کند. در صورت مشاهده علائم، برای تشخیص بهتر معمولاً یکی از آزمایش‌های مخصوص را تجویز کرده تا نوع سرطان مشخص شود.
در ادامه مراحل تشخیص سرطان استخوان را مرور می‌کنیم:
۱. معاینه پزشکی
عفونت، شکستگی در اثر فشار و دیگر بیماری‌های غیر توموری می توانند بسیار مشابه تومور باشند و آن را تداعی کنند. برای اطمینان از وجود تومور استخوانی ، پزشک یک ارزیابی کامل را انجام خواهد داد و تعدادی آزمایش را درخواست خواهد کرد.
۲. سابقه پزشکی
به‌عنوان بخشی از معاینه، پزشک از شما یک سابقه پزشکی کامل خواهد گرفت. او از شما درباره سلامت کلی بدنتان، داروهایی که مصرف می‌کنید و علائم حال حاضر شما خواهد پرسید. پزشک شما همچنین از شما خواهد پرسید که آیا شما یا اعضای خانواده شما سابقه ای از تومور یا سرطان داشته اید یا خیر.
۳. معاینه بالینی
پزشک شما با تمرکز بر روی تومور معاینات بالینی را انجام خواهد داد. او به دنبال موارد زیر خواهد گشت:
    تورم یا درد در ناحیه تومور
    تغییرات در پوست آن ناحیه
    وجود توده
    بررسی هر گونه اثری که ممکن است تومور بر روی مفصل های نزدیک گذاشته باشد.
در برخی موارد، پزشک شما دیگر اعضای بدنتان را هم بررسی می کند تا وجود دیگر تومورهایی که می‌توانند به استخوان گسترش یابند را بررسی کند.
۴. عکس رادیولوژی و سایر عکس‌برداری ها
عکس رادیولوژی یک عکس از بافت‌های متراکم همچون استخوان‌ها به پزشک می‌دهد. در بیشتر موارد، پزشک شما عکس رادیولوژی را برای کمک به تشخیص تومور استخوانی تجویز می‌کند. انواع مختلف تومور ممکن است در عکس رادیولوژی متفاوت به نظر برسند. برخی از تومورها استخوان را از بین می‌برند و برخی در استخوان یک حفره ایجاد می‌کنند. برخی دیگر باعث تشکیل استخوان اضافی می شوند. برخی ممکن است هر دو کار را انجام دهند. تمامی این موارد در عکس رادیولوژی مشخص می‌شود. تومور فمور (استخوان ران) یکی از انواع سرطان استخوان است که با رادیولوژی مشخص می‌شود.
برای تشخیص بهتر و دقیق‌تر پزشک ممکن است سی تی اسکن یا ام آر ای هم برای شما تجویز کند. این کار کمک شایانی به‌بررسی کامل استخوان‌های بدن و تشخیص وجود سرطان خواهد کرد.
۵. نمونه برداری
به نقل از healthline، برای اطمینان از ابتلا به سرطان و تشخیص نوع آن، پزشک گاهی انجام نمونه‌برداری را هم تجویز می‌کند. نمونه‌برداری معمولا به دو روش زیر انجام می‌شود:
    نمونه‌برداری با سوزن (نیدلینگ): با استفاده از بی‌حسی موضعی، با استفاده از سرنگ از تومور نمونه‌برداری می‌شود. ممکن است پزشک حتی بخشی از تومور را برای بررسی بافت‌های سرطانی بردارد. این نمونه توسط پاتولوژیست زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود. برای نمونه‌برداری صحیح، پزشک از تصویربرداری سونوگرافی، ام آر ای و غیره برای هدایت دقیق سوزن و تعیین جای دقیق تومور را استفاده می‌کند.
    نمونه‌برداری باز: این نمونه‌برداری در اتاق جراحی انجام می‌شود. پس از بیهوشی کامل فرد، پزشک با ایجاد برش کوچک در ناحیه درگیر سرطان، بخشی از بافت را برای بررسی بیشتر خارج می‌کند.
پس از اتمام این آزمایشات، پزشکان باید در مورد گِرِید (درجه) و مرحله پیشرفت سرطان اطلاعات تکمیلی را ارائه دهند. پس از آن بهترین روش درمان انتخاب می‌شود.

منظور از گرید بیماری سرطان استخوان چیست؟
پزشکان برای تعریف شدت این نوع از سرطان از عبارت «گرید» (Grade) یا درجه استفاده می‌کنند. گرید بیماری معیاری برای مقایسه سلامت بافت‌های سرطانی و سالم با یکدیگر است. در یک بافت سالم سلول‌های به‌صورت منظم و نرمال در کنار هم قرار می‌گیرند. اما بافت دچار سلول‌های سرطانی اغلب دچار اختلال مانند رشد غیرعادی یا رنگ‌های متفاوت و غیره هستند. بسته به میزان این تفاوت، گرید یا درجه بیماری مشخص می‌شود.
اگر بافت سرطانی از بافت سالم بسیار متفاوت باشد، به آن «بد تمایز یافته» یا «تومور گرید بالا» گفته می‌شود. درجه سرطان ممکن است به پزشک در پیش ‌ینی سرعت گسترش بیماری به سایر بافت‌ها کمک کند. به طور کلی، هرچه گرید تومور پایین‌تر باشد، بهتر می‌توان شرایط آن را در آینده پیش‌بینی کرد. براساس طبقه‌بندی پزشکی، گریدهای بیماری سرطان توده استخوانی عبارت‌اند از:
    GX: درجه تومور قابل شناسایی نیست.
    G۱: سلول‌های سرطانی به خوبی تمایز یافته هستند (گرید پایین).
    G۲: سلول‌های سرطانی نسبتاً متفاوت هستند (گرید بالا).
    G۳: سلول‌های سرطانی تمایز چندانی ندارند (گرید بسیار بالا).

درمان سرطان استخوان
    جراحی: رایج ترین نوع درمان سرطان استخوان است. برای انجام بیوپسی سرطان ممکن است عمل جراحی لازم باشد تا تومور را بیرون بیاورند و در آزمایشگاه مورد آزمایش قرار دهند. بیوپسی و جراحی دو تا عمل جداگانه محسوب می شوند ولی بسیار مهم است که دکتر هر دو را با برنامه ریزی با هم انجام دهد. اگر بیوپسی از جای اشتباه گرفته شود، مشکلات زیادی را به وجود می آورد. هدف اصلی جراحی از بین بردن همه سلول های کانسر است و اگر حتی تعداد کمی از سلول ها باقی بمانند، می توانند دوباره رشد کنند و گسترش بیابند. در بعضی از اوقات به دلیل اینکه هیچ سلول سرطانی باقی نماند از بافت های طبیعی اطراف توده سرطانی  برداشته می شود و بافت های سالم را خارج می کنند.
    پرتودرمانی: از پرتوهای پر انرژی برای از بین بردن سلول های کانسر استفاده می شود. در این درمان اشعه ایکس را  به سلول های سرطانی می تابانند.  بیشتر سلول های سرطانی در اثر تششع به راحتی از بین نمی روند و به روش های دیگری برای اثر کردن روی سلول ها، نیاز است.
    شیمی درمانی: با استفاده از داروهای شیمیایی از گسترش سلول های کانسر در مناطق دیگر جلوگیری می کنند. شیمی درمانی یک درمان سیستمیک است که داروها وارد جریان خون شده و خود را به سلول های سرطانی می رسانند و آن ها را تخریب کرده و از بین می برند.

________________________________________________________

مقالات دیگر